Vísir - 28.06.1969, Qupperneq 9

V1SIR . Laugardagur 28. júní 1969.
9
Endurreisn Skálholts:
ÞAR DUGAR
ENGIN
RÓMANTÍK
Rætt við séra Heimi Steinsson, verðandi
skólastjóra lýðháskólans / Skálholti, um
endurreisn staðarins, starf lýðháskóla
og almennt safnaðarstarf á Islandi
□ „Það er ekki um að ræða endurreisn Skálholts-
staðar, nema það, sem þar fer fram sé lifandi í sinni
samtíð. Hvað sem líður biskupsstól síðar í Skál-
holti, er það algjör forsenda fyrir reisn staðarins að
þar sé komið lifandi líf, t. d. skólahald, sem gerir
staðinn að meiri stað en prestssetri.“
□ Þetta voru m. a. orð séra Heimis Steinssonar,
en hann hefur verið ráðinn til að veita væntanleg-
um lýðháskóla í Skálholti forstöðu. Vísir hitti séra
Heimi að máli og spurði hann nokkurra spurninga
um fyrirhugað skólahald þar, uppbyggingu staðar-
ins, og almennt um starf kirkjunnar hér á landi.
Séra Heimir Steinsson

m
i

wmmm
TXver er ástæða þess, að á-
kveðið hefur verið að reisa
lýðháskóla á Skálholtsstað, séra
Heimir?
— Ástæðurnar eru margþætt-
ar, og ég vil segja allar jafnmik-
ilvægar. í fyrsta lagi er þess að
geta, aö kirkjan telur málstað
sínum því betur borgið sem
vettvangarnir eru fleiri, sem sá
málstaður er boöaöur á. Skóla-
hald er ákjósanlegur vettvang-
ur til slíks. I öðru lagi er þess
að geta, að stofnun lýðháskóla
í Skálholti helzt í hendur við
uppbyggingu Skálholtsstaðar,
sem Við höfum mikinn áhuga á,
einkum vegna sögu staðarins og
helgi. Þá er ef til vill komið að
veigamestu ástæðunni en hún
er sú, að æskulýöur þessa lands
á fyrir einhverra hluta sakir
í vök að verjast, og sérhver
stofnun, sem gæti haft þar á-
hrif til góðs, er að l'iöi. í ráði er,
að á lýðháskólanum fái ungt
fólk þjálfun f menningar- og fé-
lagsmálum, með forystuhlutverk
í byggðum landsins í huga. Virð-
ist ekki vera vanþörf á slíku,
einkum þó í þéttbýli.
TTvernig er ráðgert að haga
starfinu í hinum nýja lýð-
háskóla?
— Ráðgert er að námið verði
einn vetur fyrir hvern námshóp.
Lágmarkstími er sex mánuöir.
Námið verður fólgið í kristinni
fræðslu í víðustu merkingu þess
orðs. Þá má ekki gleyma því,
aö þama verður kennsla í hag-
nýtum fræðum meöfram, sem
ætti að gera það að verkum,
að skólinn afli sér viðurkenning-
ar einnig á því sviði og sótzt
verði eftir því fólki, sem þar
hefur dvaliö, til leikja og starfa.
Á sumrin hafa veriö haldin nám-
skeið á vegum þjóðkirkjunnar.
Þvf starfi verður haldið áfram
á Skálholtsstað eftir að lýðhá-
skólinn hefur tekið til starfa,
og það jafnvel aukið. Þessi starf
semi er ekki síður mikilvæg, þar
sem aðstaöa skapast til nám-
skeiðahalda fyrir söfnuði, organ
leikara, presta, og stendur op-
ið öllum, sem stuðla vilja að
eflingu menningar í þessu landi.
Á hvaða aldri geriö þið ráð fyr-
ir, að væntanlegir nemend
ur verði, er þennan skóla sækja.
— í sambærilegum skólum er
lendis eru nemendur á öllum
aldri, ef svo má segja. Ég gæti
hugsað mér, að nemendahópur
inn skiptist einkum í tvo hópa:
1. Þá unglinga, sem lokiö hafa
Skálholt — hér rís lýðháskóli innan 3ja ára.
skyldunámi, eða gagnfræðaprófi,
2. Stúdenta, sem nýlokið hafa
pröfi, en eru ekki vissir um,
hvaða námsbraut þeir ætla að
leggja á. Er líklegt að skólinn
verði einhverjum þeirra athvarf,
því þar er m.a. þegar komið
allgott bókasafn og þar því a.
m.k. allgóð námsaðstaða. Þá vil
ég sérstaklega geta þess, að
gera veröur ráð fyrir einhverri
lágmarkskunnáttu þeirra, sem í
þennan skóla sækja, því kennsl
an verður á það háu stigi, að
gagnfræðapróf eða hliðstæö
menntun er æskileg.
TTvaða hugmiyndir hafið þið
um aðsókn að skólanum?
— Það kom fram á fundi,
sem haldinn var um stofnun
skólans í Hallgrímskirkju fyrr
í vikunni, að skólamenn fullyrða
ðtvírætt, að skólinn fyllist, þeg
ar eftir að hann er kominn af
stað. Það er vissulega ánægju-
legt til þess að vita, og skóla-
menn hafa jú þekkingu í þess-
um efnum. Þess er að geta, að
verulegur hópur íslenzks æsku
fólks hefur þegar sótt lýðhá-
skóla á Norðurlöndum og látið
mjög vel af dvöl sinni þar. Hluti
þessa fólks leggur í slíkar náms
ferðir, næstum eingöngu til að
fara út, það vitum við, en ég
geri ráð fyrir, að verulegur hluti
þess fólks, sem hyggur á lýð-
háskóladvöl erlendis í náinni
framtíð skili sér í væntanlegan
lýðháskóla hér.
J?rlendis tíðkast, að stofnað
sé t’l félagsskapar til stuðn
ings skólum þessum.. Verður um
slíkt aö ræða hér?
— Formið er nokkuð ólíkt
hér, þar sem þjóðkirkjan hefur
fyrirfram forráð staðarins (Skál
holts), og hefur sem slík því
nokkra sérstöðu varöandi aðild
að skólanum. Félagiö sem hér
hefur veriö stofnað styður skól
ann, sem rekinn er af þjóðkirkj
unni.
Hvað vilt þú segja um safn-
aðarstarf í landinu? Er þátttaka
í því almenn?
— Ég get talað fyrir mig per
sónulega um þetta mál, og
reynsla mín er fremur stutt, að
eins tvö ár f prestsstarfi. En ég
verð að segja að þær raddir,
sepi hér tala um almenna deyfð
um starf kirkjunnar, fara meö
helber ósannindi. Maöur finn-
ur ævinlega, að fólkið er með í
því, sem gert er í kirkjulegu
starfi. Ég geri mér grein fyrir
því, að þetta byggist á hefð, og
sú hefð er rík og sterkasta stoð-
in, sem kirkjulegt starf byggir
á f dag. Áhugi fólks á nýj-
ungum í safnaöarstarfi er ó-
hemjumikill, og það eru helber
ósannindi, að almenn deyfð og
áhugaleysi ríki í söfnuðum lands
ins, þannig að kirkjan ætti að
pakka niður og hypja sig á
brott. Otbre:ðsla þessarar skoð-
unar er ef til vill okkur prest-
um sjálfum að kenna, við of
daufir við að notfæra okkur þau
tækifæri, sem bjóðast í frétta-
miðlum landsins. Gæta verður
þess þó, að stór hluti prests-
starfsins er ekki til að básúna
út og stæra sig af, þar sem um
einkamál og almennt sálusorg-
arastarf er aö ræða.
Tj’rtu bjartsýnn á framtíö Skál
holts?
— Mér finnst í þeim efnum,
að við verðum að vera raunsæir.
Endurreisn vegna fornrar helgi
og menningar staðarins einnar
saman er rómantík, sem ekki
verður byggt á, og því held ég
að prestar og aðrir velunnarar
staöarins geri sér fyllilega grein
fyrir. Okkur er ljóst, að ekki
verður um endurpeisn að ræða,
nema þar skapist eitthvaö gagn
legt, eitthvað, sem þjónar núlif
andi kynslóð. Skálholt er vel í
sveit sett. Staðurinn er nógu ná
lægt höfuöborginni til aö auðvelt
sé að halda uppi samgöngum
þar á milli, og einnig nægilega
langt frá henni fyrir þá, sem
vilja losna viö skarkala hennar.
Þá er staðurinn miðsvæðis í
þéttbýlu og gjöfulu héraöi. Ef
ekki reynist unnt að koma þar
á fót raunverulegu lífi, held ég
'áð það sé hvergi hægt.
LESENDUR
JkHAFA
am ORÐIÐ
□ Misskilningur á
þýðingu orðsins.
Hið ágæta orð hönnun er þýð-
ing á enska orðinu „projecter-
ing“ og þýðir verkfræðilegur
undirbúningur framkvæmda,
teikningar og útreikningar og hef
ur árum saman verið notað í því
sambandi. Nú eru „húsgagnaarki
tektar" þ.e.a.s. mublusmiðir
farnir að nota hönnun sem þýö-
ingu á orðunum „design“ og
„formgivning“. Sá misskilningur
hefur m.a. komizt í þáttinn „dag
legt mál“ í útvarpinu. Væri mjög
æskilegt, að þessum leiða mis-
skilningi yrði útrýmt sem fyrst.
Hönnuöur.
□ Lítil hækkun
örorkustyrkja.
Mér þykir hart aö í sjálfum
desember þegar hækka átti ör-
yrkjastyrkinn, skyldi hann
ekki vera hækkaður um meira
en 6 krónur sem ekki er fyrir
molakaffi. Öryrkjarnir þurfa að
lifa eins og annað fólk. Þeir
verða að greiða sína húsaleigu
eins og aðrir sem það þurfa að
gera. En 3000 krónur! Þær duga
ekki fyrir húsaleigu, hvað þá
meira. Ætli hinir geti lifað á því
sem öryrkjum er boðið?
Þaö er mi -.l ábyrgð sem hví!
ir á heröum þeirra manna sem
ákveða öryrkjastyrkinn. Og
skyldu þeir hafa ánægju af því
að vita af sjúklingi svelta, með
an borð þeirra svignar, eða þeir
þurfa að henda jólamatnum á
sjálft jólakvöldið í ruslatunnuna?
öryrkjarnir eru sennilega þeir
einu sem ekki upplifa gleðileg
jól, heldur sult, skort og neyð!
Óánægður örvrki.
□ Furðuleg framkoma
í Laugardal
Fyrir nokkrum dögum léku ís-
lendingar landsleik í knatt-
spyrnu við þeldökka menn frá
Bermuda. Um sex þúsund
manns lagði leið sína í Laugardal
inn til að sjá viöureignina, því
nú var von um sigur og haföi
leikurinn verið rækilega auglýst
ur af fjölmiðlunartækjum. í aug
lýsingunum voru menn beðnir
um að hvetja íslenzka liðið ó-
spart og veifa jafnvel hvítum
vasaklútum. Þeir sáust aldrei á
lofti fyrr en íslendingarnir
höfðu skorað sigurmarkið. Þeg
ar liðinu gekk miður vel, datt
engum í hug að veifa. Þegar ís-
lenzku Ieikmönnunum mistókst
eitthvað, þá heyröi ég fjölda
manna láta frá sér þau viðbjóðs-
legustu lýsingarorð sem ég hef
heyrt. Álíta þessir menn, aö
þannig hvetji þeir liöið? Nei, eng
inn er gallalaus og þeir sem
haga sér svona á vellinum ættu
fremur að sitja heima og líta í
eigin barm. Drengirnir okkar
eru algjörir áhugamenn og eyöa
öJlum sínum frítíma í það að
æfa. Þeir eiga fremur lof skilið
en hrakyrði ofstækisfullra á-
horfenda
Andrés L.
HRINGIÐ í
SÍMA1-16-60
KL13-15