Vísir - 21.08.1969, Blaðsíða 9
9
VÍSIR . Fimmtudagur 21. ágúst 1969.
■ Stelpa eða strákur?
Það er slæmur grikkur sem
mörg fyrirtæki gera fólki er þau
senda ungt fólk í hús með reikn
inga. Það er sök sér með reikn
ingana, þeim er maöur orðinn
vanur, en það er verra með fólk
ið sem með þá kemur. Maður
yeit hreint ekki, hvort þarna er
a ferðinni stúlka eöa piltur. —
Það kemur sér ærið óþægilega
að geta engan greinarmun gert
á hvort maður er að tala við
lubba eða trússu.
Húsmóðir.
■ Leið mistök.
Á síðast liðnum vetri, lét Þjóð
leikhúsið þau bA út ganga, að
á þessu yfirstandandi sumri,
væri fyrirhuguð l«ikfö.r til Ame-
ríku og meðal annars til íslend-
ingabyggða, en sýna átti verk
eftir Laxness.
Þegar Vestur-íslendingum bár
ust þessar gleðifregnir, byrjuðu
þeir aö undirbúa sem bezt þeir
gátu móttöku gestanna, og ætl-
uðu að fjölmenna f leikhúsin,
þar sem íslenzki leikflokkurinn
sýndi.
Þá er leiö að því að ferðin yrði
farin, og tilhlökkun væntanlegra
hlustenda og gestgjafa var aö ná
hámarki, kom orðsendingin frá
Þjóðleikhúsinu, að leikförin yrði
ekki farin af óviðráðanlegum or
sökum.
Þessar fréttir urðu Vestur-ís-
lendingum stórkostleg vonbrigði
þess hef ég orðið var, af þeim
mikla fjölda bréfa sem mér hafa
borizt, frá frændfólki og vinum
sem ég er í bréfaskiptum við.
Sárust hafa vonbrigði full-
orðna fólksins orðið.
Helgi Vigfússon.
■ Fögur vinarkveðja.
Dr. Richard Beck, prófessor,
fiutti í Ríkisútvarpið hinn 1.
þ.m. einstaklega hugljúfa kveðju
eða hugvekju þá er hann ásamt
konu sinni frú Margréti, var aö
f*ra aftur eftir nokkurra vikna
dvöl til sinna heimkynna vestur
I Vancouvereyju í Kyrrahafi.
Orð hans gætu ef til vill orðið
efinhverjum er í fljótfærni hugs
sr að allt bezt sé f framandi lönd
um, leiðbeining um að svo er
ekki, þrátt fyrir tímabundið á-
stand hér heima núna. Sjaldan
hefi ég hlustað á, eða lesið jafn
tilfinningamikið mál, um ísland
og það sem íslenzkt er.
Útvarpshlustandi.
HRINGIÐ í
SÍMA1-16-60
KL13-15
Skrifar doktorsritgerð
með húsverkunum
□ „Þegar ég kom til íslands, hafði ég þær hug-
myndir um landið, að það væri svipað Alaska, og
að líferni fólks hér væri líkt og það var í Alaska
hér áður fyrr. En ég fékk sannarlega að skipta um
skoðun. Þessi þrjú ár, sem við hjónin höfum dval-
izt hér, hef ég aldrei hætt að undrast þann ótrú-
lega háa „standard“ á sviði menningar, menntun-
ar og almennra lífskjara hér á landi. Og ekki bara
miðað vio fólksfjölda."
Dorothy Sampas: Skrifar um frönsk utanríkismál fyrir stríð.
að er frú Dorothy
Sampas, bandarísk
kona, gift George Sampas
sendiráðsritara í bandaríska
sendiráðinu, sem segir þetta um
Island. Við heimsóttum hana að
heimili þeirra hjóna við Mímis-
veg, einn sólskinsdag (raunar
þann fyrsta, sem kom í meira
en viku) og spjölluðum við hana
yfir tebolla úti á svölum. Frú
Sampas er um það bil að yfir-
gefa ísland eftir þriggja ára
dvöl á íslandi. En hún hefur
ekki setið aðgeröarlaus á með-
an. Nú heldur hún til Washing-
ton, þar sem hún mun verja
doktorsritgerð í stjórnmálafræð
um og fjallar hún um frönsk
utanríkismálefni á árunum 1936
-1939.
„Það var raunar ekki tilvilj-
un, að ég valdi þetta efni. Eftir
háskólanám í Bandarikjunum í
stjómmálafræðum (political
science) réðst ég til starfa hjá
utanríkisþjónustunni og dvald-
ist bæði í Þýzkalandi og í Frakk
landi, þar sem ég stundaði nám
í þessum fræöum. Þetta er géysi
lega skemmtilegt viðfangsefni
og þó að ég hafi stytt ritgerð-
ina mikið er hún samt um 3 —
400 blaösíður. Þaö er sannar-
lega af nógu aö taka, og ég
hef fengið leyfi prófessoranna
við háskólann í Washington,
„Georgetown“ háskólann, aö
hafa ritgerðina svona langa",
sagði frú Sampas er við spurð-
um hana um ritgerðina og nú
víkjum við að veru hennar á ís-
landi. Frú Sampas er mikill tón
listarunnandi, og kveðst alltaf
fara á tónleika Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar. Meðan við drekk-
um teið, heyrum við óm af tón-
list, sem blandast saman við
hjal yngri sonar1 þeirra hjóna.
„Sá eldri er nu orðinn 5 og
hálfs árs, og talar íslenzku reip
rennandi. Ég vil fyrir allan mun
reyna að halda fslenzkunni við
hjá honum. Það er annars ótrú-
legt hvað Islendingar eiga gott
með að læra tungumál, maður
áttar sig ekki á því, að fólk
„talar“ ensku, eins og innfætt,
löngu áöur en það hefur raun-
verulega lært málið. Þið virð-
ist eiga svo ótrúlega gott með
framburöinn".
Og nú er kominn tími til að
sonúrinn fái sér eftirmiðdags-
blund og meðan frú Sampas
kemur honum í ró, litumst við
um í hinum fallega garði við
húsið þeirra á Mímisveginum.
Að vörmu spori kemur frú
Sampas aftur, sonurinn stein-
sofnaður og við höldum áfram
að spjalla um íslendinga, því
frú Sampas skilur vel, aö Islend
ingar hafa alltaf mikinn áhuga
á því hvað útlendingum finnst
um landiö.
„Þetta hafa verið stórkostleg
ár héma á fslandi. Og þó að
ég dáist að mörgu, t. d. ykkar
velbyggðu húsum og góðu lffs-
kjörum, þá eru framlög ykkar
á sviði Iista og menningarmála,
það sem hefur undrað mig mest.
I ekki stærri borg en Reykja-
vík, hafa fleiri hundruð manna
atvinnu af t. d. tónlist og leik-
list. Og Sinfóníuhljómsveitin
ykkar er ekki bara góð miðað
við fólksfjölda. Hún er góð á
almennan mælikvarða, og við
höfum fengið að heyra hér tón-
list sem við fáum ekki að heyra
í Bandarikjunum nærri strax t.d.
ýmsa nýja tónlist frá Norður-
löndunum og ýmsum Evrópu-
löndum. Það er ótrúleg fjöl-
breytni sem þessi hljómsveit hef
ur í verkefnavali, og þó að ég
hafi ekki fylgzt eins vel með
öðrum menningarmálum, þá
þarf ekki annað en vitna til
hinna fjölmörgu málverka og
leiksýninga, sem hér er boðið
upp á“. .
— „En hvað með íslendinga,
sjálfa — hvernig kanntu við
fólkið?"
„Einangrunin hér er að vissu
leyti til mikilla bóta, t. d. get-
ið þið fylgizt með öllum nýjum
stefnum í þjóðfélagsmálum og
öðru, utan frá, áður en þær ná
hingað. Það frelsi sem fylgir
þv£ landi, sem ekki þarf aö
berjast við eiturlyfjavandamál-
ið, verður seint metið til fulls.
— Allir þessir hlutir eru mjög
þýðingarmiklir i mlnum augum,
og þá svo auövitað hinn almenni
menningar „standard" — þjóð-
arinnar. Fólkið er opið á sinn
hátt, en í rauninni er erfitt að
dæma „persónu" þjóðarinnar,
þegar maður skilur ekki tungu-
málið. Þær konur sem ég hef
kannski hvað mestan áhuga á að
kynnast, og sem ég held að séu
sönnustu Islendingarnir, tala yf
irleitt ekki ensku. Það eru
rosknu konurnar, sem ganga
um göturnar f peysufötum, með
fléttur niður á bak. Ég vildi aö
ég hefði getað kynnzt þeim.“
„Hvað með íslenzkar konur
yfirleitt. Finnst þér þær of háð-
ar „sterka kyninu“ eins og
margar útlendar konur, sem hér
hafa dvaliö, ál£ta?“
„Það er auðvitað erfitt að
átta sig á „áhrifum“ kvenna,
bæði innan heimilis og utan.
Þær hafa oft undirtökin f ýms-
um málum þó að valdabaráttan
fari leynt;. Én að einu leyti eru
þær þó mjög sjálfstæðar, og
sýna, að mfnu viti, mikla hæfi-
leika og dugnað. Þær gera svo
geysilega mikið sjálfar, sem
bandarískar konur myndu ekki
láta sig dreyma um, t. d. rya,
hekla, prjóna og búa til alls kon
ar fallega hluti í tómstundum
sínum. Þetta ber vott um visst
sjálfstæöi í hugsun, og er ef
til vill afleiðing af ykkar löngu
vetrarkvöldum. Vonandi verður
sjónvarpið ekki til að eyðileggja
þann góða sið.“
„Þú segir að þér viröist lífs
kjör hér mjög góð — jafnvel
í samanburði við Bandarfkin,
eða hvað?“
„Ég veit að hagskýrslur sam
þykkja ekki þessa skoðun mfna,
en þegar við lítum á, að þið
hafið enga raunverulega fá-
tækt f landinu, eins og viö höf-
um þá horfir málið öðruvísi
við. Jafnvel fólk með meðaltekj
ur, hugsar sig tvisvar um áður
en það fer til læknis f Banda-
ríkjunum, svo dýrt er það. Og
það eru óteljandi aðrir hlutir,
sem þið hafið, en við ekki. Borg-
ir ykkar stækka, f samræmi við
skipulag, en ekki algerlega ó-
stjórnað eins og víða f Banda-
rfkjunum“.
Nú er tekið að kula dálftið
á svölunum, enda þótt sólin
sé ennþá örlát á geisla sfna,
og við ljúkum úr tebollanum
og um leið og viö óskum frú
Sampas góðrar ferðar og geng-
is vestur um haf með ritgerð-
ina sína, segir hún:
„Gott að ég fékk ekki áhuga á fs
lenzkum stjómmálum. Ég hefði
áreiðanlega orðið til að túlka
allt of margar skoðanir. — En
ég hef sannarlega hug á að heim
sækja ísland aftur, þó að ég
eigi tæplega eftir að búa hér,
þar sem maðurinn minn fer til
starfa hjá Norðurlandadeild ut-
anrfkisþjónustunnar f Washing
ton. En ég á eftir að segja
mörgum frá íslandi, og þessum
stórkostlegu þremur árum okk
ar hér“.
nísiasm
Er sumarið loksins
komið?
Viö leggjum spurninguna að
þessu sinni aðeins fyrir brosmild
ar stúlkur eins og myndimar
bera með sér.
Sólveig Þorsteinsdóttir: Jú, ég
vona það svo sannarlega og það
er víst ekki seinna vænna.
Edda Ólafsdóttir: Ég veit svei
mér ekki. Það mætti halda það.
Við erum víst nógu lengi búin aö
bera regnkápur og þykkar úlp-
ur. . ,
Sigrún Davíðsdóttir: Æi jú, ég
vona þaö. En þaö kemur reynd-
ar full seint.
Alma Guömundsdóttir: Ósköp á
ég bágt meö að trúa því. Manni
er farið að lærast að vera svo-
lítið svartsýnn f þeim efnum.
Halldóra Helgadóttir: Hann gæti
svo sem allt eins byrjað að rigna
á morgun. — Nei annars það er
bezt að vera bjartsýnn.