Vísir - 19.05.1970, Blaðsíða 8

?
VISIR
Utgefandi. KeyKjaprent a...
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjóltsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánssun
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Símar 15610, 11660
Afgreiðsla: Bröttugötu 3b. Sími 11660
Ritstjórn. Laugavegi 178. Sirni 11660 (5 linur)
Askriftargjald Kr. 165.00 ð mánuði innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Teflf um traust og vantraust
]\Jenn geta velt væntanlegum borgarstjómarkosning-
um fyrir sér á ýmsa vegu. Menn geta fundið í þeim
þætti, sem snerta landsmálin. Menn geta líka rætt
einstök vandamál borgarinnar sjálfrar, hvernig þau
hafa verið leyst og hvernig þau verða leyst, og er
slíkur hugsanagangur mun eðlilegri en hinn fyrri.
í þessum hugleiðingum koma menn fyrr eða síðar
að þeirri staðreynd, að helzta stórmál kosninganna
í Reykjavík er dómur kjósenda á verkum Geirs Hall-
grímssonar borgarstjóra og á því, hvort hann sé lík-
legri en aðrir til að stjórna borginni vel og farsæl-
lega í náinni framtíð.
„Ég hef nú tvívegis verið kjörinn borgarstjóri með
beinum stuðningi Reykvíkinga. Ef slíkur stuðningur
er nú ekki fyrir hendi, hlýt ég að líta á það sem van-
traust á meirihlutann og vantraust á mig sem borg-
arstjóra. Þess vegna er það skylda mín, ef ég virði
leikreglur lýðræðisins og ákvörðunarvald kjósenda —
og komi slíkt vantraust fram í kosningaúrslitum —,
að láta af störfum sem borgarstjóri.“
Þannig lýsti Geir Hallgrímsson í viðtali við Morg-
unblaðið á laugardaginn viðhorfi sínu til þessa máls.
Hann benti um leið á, að með þessu væri hann ekki
að segja, að hann liti einungis á sig sem borgarstjóra
fyrir þá, sem hafa kosið hann og ætla að kjósa hann.
Benti hann á, að flokkspólitísk sjónarmið hafa ekki
ráðið gerðum hans sem borgarstjóra. Hins vegar
mundi hann ekki treysta sér til að vera áfram borg-
arstjóri án beinnar traustsyfirlýsingar kjósenda. Um
það sagði hann:
„Borgarstjórastarfið er í senn afar ánægjulegt og
erfitt. En það er ekki ánægjulegt og erfiðleikar verða
ekki yfirstignir, nema borgarstjórinn, hver sem hann
kann að vera, hafi beinan stuðning og traust borgar-
búa. Þess vegna segi ég það alveg umbúöalausí, að
ég hvorki vil né treysti mér til aö gegna áfram borg-
arstjórastörfum eftir vantraust borgarbúa, og ég hef
ekki áhuga á scin bcrgarstjóri að standa í flokkspóli-
tískum hrossakaupum um hagsmunamál Reykja-
víkur.“
Þessi orð eru í samræmi við fyrri yfirlýsingar Geirs.
í þessu felst hvorki hroki né stærilæti, heldur einlæg
tilraun til að gera kjósendum ljóst fyrirfram, hver
viðhorf hans sjálfs eru og um hvað er að tefla í þess-
um kosningum, svo að honum verði ekki legið á hálsi
á eftir fyrir að hafa leynt borgarbúa viðhorfi sínu.
Borgarstjóri kvað það skoðun sína, að kjósendur ættu
heimtingu á að vita fyrirfram, hvað gert yrði við at-
kvæði þeirra, og að það yrði ekki háð tilviljunum og
samningamakki að kosningum loknum.
í hinum tvísýnu kosningum, sem nú eru á næsta
leiti, er fyrst og fremst teflt um traust og vantraust
kjósenda á Geir Hallgrímssyni, í því uppgjöri er mik-
ilvægast, að sem flestir borgarbúar láti velferðReykja-
víkur ganga fyrir öllu öðru.
V í SIR . Þriðjudagur 19. maí 1970.
(
/
)
llllllllllll
■■■■■■■■■■■■
Umsjón: Haukur Helgason
BANDARÍKIN hafa að-
hyllzt frjálsa verzlun frá
dögum Roosevelts for-
seta. Þau hafa notið mik
ils ávinnings af þessari
stefnu. Tiltölulega ódýr-
ir þýzkir fólksvagnar,
ítalskir skór og brezk
föt, franskur matur og
Japanskar vefnaðarvörur eru skeinuhættar bandarískum iðn-,
aði. — Frá spunaverksmiðju i Japan.
Ætla Bandaríkin
að reisa tollmúra?
japanskar myndavélar
hafa verið í boði á banda
ríska markaðnum. Er-
lendis hafa Ameríku-
menn selt flugvélar, tölv
ur og vélar og gos-
drykki. Svo augljóst var
hagræðið við verzlunar-
frelsið, að því óx stöðugt
fylgi. Nú hefur allt í einu
skipazt veður í lofti. Ár-
ið 1970 eru menn farnir
að heimta verndartolla.
Atvinnurekendur eru í þeim
vanda staddir að þeir geta ekki
hækkað verð vegna samkeppn-
innar við erlendar vörur. —
Kostnaður eykst sífellt. Verka-
lýðsfélög hafa áhyggjur yfir vax
andi atvinnuleysi. Einnig þau
Mills,
aðalhvatamaður tollmúranna.
Sato, forsætisráðherra Japans.
hallast nú að tollvernd, til þess
að framleiðslan innanlands vaxi
og - atvinna aukist. Sú hefur
sums staðar orðið reyndin, að
bandarísk fyrirtæki hafa eflt
starfsemi sína í öðrum löndum
á kostnað starfseminnar innan-
lands. Þannig hafa Bandaríkja-
menn reist 200 rafmagnsfyrir-
tæki í Mexíkó en þessi iðngrein
hefur dregizt saman í Banda-
ríkjunum sjálfum. Saumavéla-
framleiðandinn Singer hefur
fækkaö starfsfólki úr 10 þúsund
í tvö þúsund.
.. u ..•...••• , ,
Innf lutningshömlur
Nixons
Kvartanir atvinnurekenda og
verkalýðsfélaga bergmála í þing
inu. Þar liggja fyrir heil 200
frumvörp um hinílutningshöml-
ur af ýmsu tagi. Nú í vikunni
munu hefjast umræður í þing-
nefnd um frumvarp Nixons for-
seta um viðskipti. Þar styður
Nixon frjálsa verzlun sem meg
instefnu en leggur til auknar
hömlur á innflutningi ‘ sumra
vara og aukna vernd fyrir
bandarísk fyrirtæki, sem eiga
um sárt að binda vegna sam-
keppni utan frá.
Helzta viðfangsefni þing-
manna mun væntanlega verða,
hvort setja skuli kvóta á inn-
flutning á japanskri vefnaðar-
vöru. Það er heitt 1 kolunum
i því máli, bæði I Japan og
Bandaríkjunum, og er þetta á-
samt deilunum um eyjuna Okin
awa hið versta mál í skiptum
bjóðanna. Wilbur Mills hinn
voldugi öldungadeildarmaður,
hefur lagt til, að innflutningur
á vefnaðarv. verði skorinn nið-
Ur um 30% frá síðasta ári. Hið
sama verði gert um innflutning
á skófatnaði.
1 fyrra var halli á viðskiptum
Bandartkjamanna við Japan, er
nam um 130 milljöröum króna.
Innflutningskvótar munu gera
bandariskum iðnaðj kleift aö
hækka verðlag, það er fá hagn
að á kostnað neytandans.
f forsetakosningunum 1968
lofuðu Nixon og Hubert Hump-
hrey tollvernd, sem mundi
halda í skefjum innflutning; á
ullarvörum.
Janan er haftaríki
Japanir gætu vafalaust saett
sig við að missa nokkum mark-
að fyrir vefnaðarvöru, en þeir
óttast að setji Bandaríkjamenn
kvóta á hana, þá sé rudd braut
in fyrir sams konar hömlur á
öðrum innlflutningi. Bandarísk
ur iðnaður mundi í vaxandi
mæli krefjast verndar ef einu
sinni sé lagt inn á þá braut. —
Hins vegar eiga Japanr örðugt
um vik í röksemdafærslunni. —
Japan er nefnilega sjálft meira
með innflutningshömlur en
nokkurt annað iðnaðarríki í
heiminum. Það hefur einmitt
byggt upp iðnað sinn á bak við
tollmúra, er í byrjun var varið
sem nauðsyn, þegar verið var
að reisa iðngreinar frá grunni.
Stefna Japana hefur hins vegar
ekk; breytzt samfara þróun iðn ,
aðarins. Japan hefur 108 inn-
flutningskvóta sem flestir
verða að teljast ólöglegir sam-
kvæmt GATT-samkomulaginu.
Japönum er aufc þess iila við er
lent fjármagn í landi sínu, þótt
þeir hafi verið frjálslyndari I
þeim efnum síðustu ár.
Bandaríkin og önnur ríki hafa
lagt hart að Japönum að hverfa.
frá þessari haftapólitík. Setji
Bandaríkin sjálf nú hömlur á
innflutning frá Japan, munu
þau að sjálfsögðu eiga miklu
örðugra um vik að telja Japani
á breytta stefnu. Því gætu
bandarískar hömlur reynzt
Bandaríkjunum sjálfum meiri
þrándur í götu en Japönum.
Með því munu Bandaríkin auk
þess bera ábyrgðina á því að
snúa við þróuninni í átt til auk
is verzlunarfrelsis í heimsvið-
skiptum.
Þó er mikil hætta á því að
haftastefnan eigj miklu fylgi að
fagna i bandaríska þinginu þetta
kosningaár. Þingmenn vilja
gjarnan gefa iðnaðinum „jóla-
gjöf“ og iðnrekendur knýja á.
Skiptir íslendinga
miklu
Þessi áhugi Bandaríkjamanna
á innflutningshömlum er ekki ó-
viðkomandj íslendingum. Við
eigum mikil og góð viðskipti á
bandarískum mörkuðum. Eins
og að framan var sagt. getur
enginn vitað, hvar Bandaríkin
munu nema staðar, ef þau einu
sinni leggja inn á nýja braut i
viðskiptastefnunni.
Verður þá vissulega hagstætt
fyrir ísland að vera orðiö aðili
að frfverzlunaisamtökum Evr-
ópu og beina viðskiptum i vax-
andi mæli á Eyrópumarkað.