Vísir - 24.08.1970, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Mánudagur 24. ágúst 1970.
VÍSIR
Otgefan ii Reykjaprent bt.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri- Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b Simar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugötu 3b Sími 11660
Ritstjóru: Laugavegi 178 Simi 11660 (5 línur)
Askriftargjald kr 165.00 á mánuði innaniands
t lausasölu kr. 10.00 eintakiö
Prentsmiðja Vfsis — Edda hf.
.............—■
Le/ð/'n til sósíalisma
Pyrir nokkru var sagt frá því í Þjóðviljanum, að
Æskulýðsfylkingin, samband ungra sósíalista, geng-
ist fyrir útifundi á Akureyri til þess að kynna boð-
skap sinn. Jafnframt var sagt, að ráðstefna yrði hald-
in „með ungum sósíalistum á Norðurlandi um vanda-
mál uppbyggingar sósíalskrar baráttuhreyfingar á
landsmælikvarða“. Þannig var þetta orðrétt í blaðinu.
Sennilegt er að það bögglist fyrir ýmsum, hvað átt
er við með þessu orðalagi. Og vel má vera, að sá
skilningur, sem í það er lagður hér, sé ekki réttur.
Líklega veit sá, sem fréttaklausuna samdi, sjálfur
hvað hann átti við, og mætti þó efast um það. Menn
hafa hingað til haldið, að kommúnistaflokkurinn, sem
nú kallar sig víst Alþýðubandalag, eftir margar nafn-
breytingar, teldi sig vera sósíalska baráttuhreyfingu
á landsmælikvarða, en eftir þessu virðist eitthvað
þurfa um að bæta.
Líklega er það rétt, að þessi „uppbygging“ sé tals-
vert „vandamál". Kommúnistum hefur hingað til
gengið fremur treglega að afla sér fylgis út um lands-
byggðina víðast hvar, a. m. k. í sveitum, og ósenni-
legt er að áhugi sé þar enn mikill fyrir fræðslu „um
leið íslands til sósíalisma“.
Hvaða tegund af sósíalisma er það, sem þetta unga
fólk vill vísa leiðina til? Kommúnisti einn, sem lengi
dvaldi í Svíþjóð, sagði eftir heimkomuna, að „íhald-
ið“ á íslandi væri hátíð, samanborið við kratana í Sví-
þjóð. Svipað álit munu hann og hans líkar hafa á Jafn-
aðarmönnum á hinum Norðurlöndunum. Ekki munu
þeir heldur vera sérlega hrifnir af sósíalismanum í
Englandi. Við verðum líklega að leita lengra austur
á bóginn að fyrirmyndinni, sem Æskulýðsfylkingin
hefur í huga.
Kommúnistar hafa um langt árabil varazt það eins
og heitan eldinn að nefna sig réttu nafni. Sama máli
gegnir um sjálfa stefnuna. Þeim þykir betur henta
að kalla hana sósíalisma en kommúnisma. Þeir vilja
fyrir alla muni láta sem minnst á því bera, að þeir
séu undir áhrifum þeirrar stefnu og stjórnarhátta,
sem ríkjandi eru austan jámtjaldsins. Og þeim hefur
tekizt að blekkja marga með þessum hættL Allir
nytsömu sakleysingjarnir, sem gengið hafa í þjón-
ustu þeirra, hafa látið blekkjast.
Er það sósíalismi eins og hann er nú framkvæmd-
ur í Tékkóslóvakíu, sem Æskulýðsfylkingin vill koma
á hér á íslandi? Og vill hún beita til þess svipuðum
aðferðum og gert var þar? Veit þetta fólk í raun og
veru, hvers það er að óska og hverjum það er að
þjóna? Er því ókunnugt um, hvað menn eiga á hættu
austan jámtjaldsins, ef þeir leyfa sér að gagnrýna
þjóðskipulagið og gerðir valdhafanna? Man þetta
unea fólk eftir skáldunum, sem hafa gert það og
verið varpað í þrælabúðir eða sett á geðveikrahælL
Neyðaróp sumra þeirra hafa nýlega borizt til hins
frjálsa heims. Má ekki eitthvað af því læra?
Eftírlýst fyrir hlut-
deild aó morði
Angela
Davies.
Lögreglan leitar um öll Bandaríkin að Angelu Davies, negra-
stúlku, sem er fyrrverandi háskólaprófessor í heimspeki. ■
Ákœrð fyrir hlutdeild aS morðunum í San Rafael.
velmenntaður háskólaprófessor
□ Hin 26 ára gamla
Angela Davies er ekki
einasta svört og fögur.
Hún er einnig þekkt fyr-
ir sínar byltingarkenndu
skoðanir og sína virku
þátttöku í hreyfingunni
Svart vald. Einnig er
hún þekkt meðal há-
skólamanna fyrir það,
að í júnímánuði s.l. var
henni vikið úr prófess-
orsstöðu við Kalifomíu-
háskóla. — Háskólayf-
irvöldin höfðu nefnilega
vanþóknun á yfirlýstum
kommúnisma hennar. —
Núna er Angela Davies
eftirlýst um öll Banda-
ríkin fyrir að eiga hlut-
deild í æði óvenjulegu
morðmáli.
Öhugnanlegt blóöbaö varö i
sjöustu viku utan viö rétfcarsal
í Marin County f KaHfomíu.
Sakbomingar tóku dómara her
skildi og var hann síðan skotinn
ásamt þremur sakbominganna
sem rændu honum. Enginn veit
hver þaö var sem fyrstur skaut
á dómarann og sakboraingana
þrjá, þar sem þeir stóöu utan
viö réttarsalinn, en hins vegar
vora vopn þau er notuð voru
vSð skotárásfna keypt út á
nafn Angelu Davies, og leiðir nú
lögreglan getum að því. hvort
Angela hafi vitað til hvers átti
aö nota vopnin.
Þáttaskil
Attmrðimir við réttansalinn i
Marin County marka sennilega
þáttaskii í pólitfekri réttinda-
baráttu negra í Bandaríkjunum
en þetta er í fyrsta skipti sem
baráittan færist raunverullega
inn fyrir veggi réttarsalar.
Þaö átti að yfirheyra þrjá
fanga, sem ailir voru svertingj
ar. Dömari var Harold Haley.
Fangarair voru ákaerðir fyrir
morð á fangaverðd við Soledal
fangelsið en það er eins konar
undirdeild hins fræga fangelsis,
San Qnentin.
Einn þeirra sem skotnir voru
við dómshúsvegginn ásamt
Haley dómara, var Jonathan
Jackson, 17 ára gamall piltur,
sem miklar vonir voru bundnar
við innan hreyfingarinnar Svart
vald.
Huey Newton, foringi Svarts
valds sem nýlega hefur verið
látinn laus úr fangelsj lýsti yf-
ir er hann frétti lát Jonathans
og félaga hans: „Baráttumenn
byltingarinnar hafa verið myrt-
ir af hinni hvítu vaildamaskinu.“
Byssur
Angelu Davies
Jonathan Jackson hafði með
sér fjórar skammbyssur, er
hann kom til réttarhaldanna i
San Rafael um 20 km ffá San
Francisco.
IIIIIIIHIIIB
m mm
Umsjón: Gunnar Gunnarsson.
Meðan á yfirheyrslum stóð,
tókst að smygla vopnum tO sak
bominganna þriggja. Andartaki
síðar heyrðist skothvellur. Á-
kærandinn féll niður með skot
sár á öxil. Markmiðið var greini
lega að nema bæði dómarann
og ákærandann í brottu sem
gísila og reyna að fá síðan fang
ana lausa í skiptum fyrir gfsl-
ana. En lögreglulið umkringdi
þegar f stað dómshúsið og skytt
ur ftiá San Quentin-fangelsinu
voru strax komnar á vettvang.
Þegar fangamir sáu að þeir
gátu ekki sloppið gegnum varn
armúr lögreglumanna, skutu
þeir Haley dómara. Samtímis
var skotið á þá utan af svæð-
inu umhverfis bygginguna. —
Tveir mannræningjanna og Jona
than Jackson fédiu dauðir um.
En hvar var þá Angela Dav-
ies? Lögreglan heldur því fram
að hægit sé að sanna, að vopn
in sem notuð voru utan við rétt
arsalinn hafi verið keypt i henn
ar nafni. Send var út handtöku
skipun, en samt fer hún enn
ferða sinna og eni taidir mögu ‘
leikar á að hún sé I Kanada.
Flokksbundinn
kommúnisti
Á meöan á þessu gengur held- \
ur mál hennar f sambandi við (
brottvikninguna frá háskólanum •;
áfram. Angeia Davies var á sin-
um tima sett aðstoðarprófess-
or í heimspeki. Sá aitburður ■
einn saman var stórhneyksli. Að *
menn skyldu voga sér f því ör- ;
ugga vígi hægrimanna f Banda-,
rfkjunum, Kalifomíu að ráða
unga konu, svarta, og þar að
auki kommúnista í prófessors-
stöðu, var aldeilis forkastanlegt.
Hún var hin fyrsta og menn
vildu halda því fram, að hún
yrði þá eflaust ekki hin sfð-
asta. Hins vegar gat enginn ef-
aat um hæfni hennar til að
gegna stöðunni. Hún var ein-
stök — jafnvel andstæðingar
hennar viðurkenna það.
Hún nam í Frakklandi og
Þýzkalandi, en enginn þekkti
til flokkspólitíkur hennar, er
hún var ráðin. Það var ekki fyrr
en gengið hafði verið frá ráðn
ingunni að FBI upplýsti að hún
væri flokksbundinn kommún-
isti. Og um ieið og útsendarar
lögreglunnar skýrðu frá því
voru örlög Angelu sem prófess
ors ráðin. Ekki var hirt um að
virða ánægju stúdenta og með ■
prófessora Angelu viðlits held
ur stefnt að því að losna við
hana úr skóianum.
Akademískt
frelsi
Með San Rafael blóðbaðinu
hafa svo andstæðingar Angelu
við Kalifomíuháskóla fengiö
beitt vopn ( hendumar. Nú er
iátlaust bent á tengsl hennar
við Svart vald og möguleg
tengsl við morðingja Haleys
dómara og eflaust fær hún ekki
lengi að ferðast um frjáls. —
Handtakan vofir yfir og aðeins
spurning um tíma, hvenær lög
reglan hefur uppi á henni. Þar
með er framtíð hennar sem há-
skóiaprófessors ekki lengur
spuming um akademískt frelsi
— sem var helzta röksemd sam
stöðumanna hennar. —GC