Vísir - 07.10.1970, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Miðvikudagur 7. október 1970,
VISIR
Otgefanli Reykjaprent öf.
Framkvæmdastiðri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjðri- Jðnas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétiursson
Ritstjórnarfulltrúi • Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b Simar ÍS610 11660
Afgreiösla Bröttugötu 3b Sími 11660
Ritstjórn • Laugavegi 178. Simi 11660 (5 llnur)
Askriftargjald kr 165.00 ð mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakiö
Prentsmiðja Vtsis — Edda hf.
Dæmið getur gengið upp
Jjað er rangt, að vísitölubinding launa tryggi verð-
gildi þeirra. Hún gerir að vísu að verkum, að laun
hækka í takt við verðbólguna. En víxlhækkanimar,
sem fylgja vísitölubindingunni, hafa í för með sér
síaukinn hraða verðbólgunnar. Það leiðir fyrr eða
síðar til gengislækkunar, er tekur aftur það, sem
unnizt hafði. Hið eina, sem vísitölubindingin tryggir
er vöxtur og viðgangur verðbólgunnar.
Dæmi um þetta höfum við séð í sumar og haust.
Allir vissu, að launahækkanimar í vor urðu hærri
en svo, að atvinnufyrirtæki og þjónustustofnanir
gætu staðið undir þeim án þess að hækka verð vöm
og þjónustu sinnar. Þessar verðlagshækkanir knýja
síðan vísitöluna upp og leiða til enn hærri launa í
formi vísitöluuppbóta. Þannig heldur vítahringurinn
áfram, eins og við höfum svo oft séð á undanförn-
um áratugum.
Atvinnuvegirnir voru nokkuð vel settir fyrir samn-
ingana í vor. Þessi velgengni lýsti sér í hagstæðum
viðskiptum þjóðarbúsins við útlönd á öllum sviðum,
stórauknum útflutningi og vaxandi gjaldeyrisforða.
Við samningana hækkaði launakostnaðurinn vem-
lega og síðan einnig annar kostnaður, eftir því sem
opinber þjónusta og vörur annarra fyrirtækja hækk-
uðu. Þannig neyðast smám saman öll fyrirtæki til
að hækka verðlagið til að lenda ekki í fjárhagsleg-
um ógöngum.
Þetta geta útflutningsatvinnuvegirnir ekki gert, því
að þeir em háðir verðlagi á erlendum markaði. Hag-
ur þeirra þrengist því, án þess að þeir geti gert nein-
ar gagnráðstafanir, nema að auka framleiðnina, en
slíkt gerist aðeins mjög hægt. Á endanum verður
aðstaða þeirra óbærileg, svo að gengislækkun verð-
ur óumflýjanleg. Við erum ekki enn komnir svo langt
á þeim hring verðbólgunnar, sem nú stendur yfir,
að slík hætta sé yfirvofandi. En við megum gæta
okkar, ef núverandi verðbólguþróun heldur áfram á
næsta ári.
Meðan slagsmálastefnan ríkir í viðhorfum deilu-
aðila vinnumarkaðsins verður ekki ráðið við verð-
bólguna og væri okkur þá nær að læra að lifa við
hana. Vilji menn hins vegar losna við verðbóiguna
eða draga verulega úr henni, verða viðhorfin í samn-
ingum vinnumarkaðsins að breytast. Þá stefnu þarf
að hefja tii vegs, að í samningum sé miðað að kjara-
bótum í því formi, að þær geti verið varanlegar.
Verðbólguþróunin hefur verið tekin til meðferðar
á fundum ríkisstjórnarinnar með fulltrúum launþega
og vinnuveitenda. Þar hefur verið lýst ýmsum hugs-
amegum ieiðum til úrbóta og rakið, hvaða þróun
hver leið mundi líklega hafa í för með sér. Þessar
viðræður eru gagnlegar, því að fulltrúar aðila vinnu-
jnarkaðsins fá þama tækifæri til að kynnast hinum
ýmsu möguleikum og lýsa áliti sínu á þeim. Vonandi
leiða viðræðumar til þess, að hægt verði að fram-
fylgja stefnu, er haldi verðbólgunni niðri.

Sadat vann með Þjóð-
verjum í stríðinu
Nasser þurfti oft að hafa hemil á hinum
ákafa vini sinum

Sadat var sá, er samdi úrslitakostina til Farúks heitins kon-
ungs I byltingunni 1952. — Myndin sýnir Farúk ásamt einni
vinkonu sinni í útlegðinni í Evrópu.
Anwar Sadat er vænt-
anlegur forseti Egypta-
lands eftir samþykkt
miðstjórn Sósíalista-
flokksins í fyrradag. —
Þetta er mikilvæg staða
í heimsmálum, og menn
spyrja: Hver er Sadat?
Anwar Sadat er 51 árs
og byrjaði feril sinn í
hernum á sama tíma og
Nasser, sem var einu
ári eldri. Þeir urðu félag-
ar í samtökum ungra,
þjóðemissinnaðra liðs-
foringja í hernum. Báðir
gagnrýndu hart stjórn
Breta á Egyptalandi, og
Sadat var enn harðvít-
ugri og byltingarsinn-
aðri en Nasser.
Sadat vann gegn Bretum í
annairi heimsstyrjöldinni Hann
átti meðal annars hlut að til-
raun til að lauma yfirmanni her-
foringjaráðs Egyptalands, Aziz
E1 Masri hershöfðingja úr fendi.
Aziz E1 Masri vildi hefja sam-
vinnu við Þjóðverja f stríðinu
til að spilila fvrir Bretum. Sadat
hefur til þessa dags varðveitt
þá afstöðu sina að lita á vest-
ræn riki sem af hinu illa. Hann
kalíaöi Bandarfkin nýlega
„mesta ðvin Egypta“.
Fangelsi fyrir samvinnu
við njósnara
Nasser stofnaði um þessar
mundir félagsskap liðsforihgja,
sem ekki játuðust neinum vald
höfum. Sadat var svo byltingar
sinnaður og ákafur, að Nasser
varð oft að hafa hemil á hon-
um. Til dæmis ætlaði Sadat að
sprengja i loft upp bækistöðvar
Breta í Kairó í lok striösins, en
Nasser hindraði það. Sadat var
einkar hatursfullur í það sinn,
af þvi að hann hafði verið dæmd
ur f eins árs fangelsi fyrir sam
llllllllllll
Umsjön: Haukur Helgason.
Sadat — hjartveikur ákafa-
maður.
vinnu viö þýzka njósnara í
Egyptalandi.
Nasser og Sadat héldu þó á-
fram samvinnu sinni. Aðalmark
mið þeirra var að binda enda á
brezk áhrif í Egyptalandi og kon
imgdæmi hins spillta Farúks —
Þegar Nasser og Naguib stýrðu
byltingunni árið 1952, fékk Sad-
at það mikilvæga verkefni að
hindra samgöngur milli her-
deilda. Nasser óttaðist, að and
stæðingar sínir innan hersins
mundu reyna gagnbyltingiu.
Samdi
úrslitakostina
Þó fór svo, að á degi bylting
arinnar bárust Sadat aldrei
skipanir frá Nasser. Sadat uggði
þvf ekki að sér og fór f kvik-
myndahús með böm sín. Þar
sat hann, þegar merkið var gef
ið um að hefjast handa. Hann
komst þó af stað og fram hjá
hindrunum konungssinna. Sadat
var sá, sem samdi úrslitakost-
ina, sem gerðir voru konungi, að
hann segði af sér þegar í stað.
Farúk konungur hrökklaðist
til Evrópu, sem kunnugt er og
lifði þar f svadli til dauðadags.
Naguib varð æðstur manna um
hitfð, en Nasser var hinn sterki
og ýtti Naguib tiil bhðar, tveim
ur árum sehma.
Hafði ekki
mikil völd
Sadat hefúr stfðusto 18 árin
sýnt frábæra hæfileika til að
standa af sér valdastreituna
meðal stjórnmálamanna f Kaíró.
Hann höfur gegnt ýmsum mikH
vægum embættum í stjömartíð
vinar síns Nassers, en talið er,
að raunverulega hafi Sadat ekki
haft mikil vödd í landinu. Það
var einnig dregið f efa, eftir
lát Nassers, að þessi varafor-
seti hans mundi erfa forseta-
embætti. Sacfet var aðalritstjóri
stjómarblaðsins „Lýðveldið'1 og
forseti þingsins frá 1946 til
1968.
Undanlátslaus afstaða
gegn ísrael
Nasser útnefndi þennan vin
sinn varaforseta Egyptalands í
des. í fyrra, en það embætti
hafði Nasser áður afnumið. Ekk-
ert liggur fyrir um það, að Nass
er hafi með því ætlað að gera
Sadat krónprins sinn, enda var
Nasser ungur að árum af stjóm
málam. að vera.Sadathefursem
varhforseti farið vítt um landið
og flutt margar ræður. Hvar-
vetna hvatti hann til undanláts
lausrar afstööu gegn fsraels-
mönnum „og þeim heimsvalda-
sinnum, er styðja þá.“
Hjartveikur
Væntanlegur forseti Egypta-
lands hefur þjáðst af hjartveiki
um langan aldur. Hann fékk
„slag“ fyrr á þessu ári, og við
jaröarför Nassers hné hann nið
ur. Blöð í Kaíró segja, að hann
hafi þá enn fengið hjartaslag
ásamt öðrum vaildamikhiro
Egypta, Sabry. Þetta mun þó
ekki hafa verið alvarlegs eðlis,
segja blööin, og hann á að hafa
jafnað sig eftir áfallið,
Sadat hitti strax fyrir helgi
aö máli erlenda gesti við útför
Nassers, meðal þeirra Kosygin
forsætisráðherra Sovétrikjanna.
Virtist hann þá ekki kenna sér
neins meins, segja fréttamenn.
Er þvtf lýst yfir, að hann hafi
fengið taugaáfall eftir fráfail
Nassers.