Vísir - 09.10.1970, Blaðsíða 8

1
VISIR . Föstudagur 9. október 1970.
Útgetandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjón: Sveinn R EyjóKsson
Ritstjóri • Jónas KristjánssoD
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi • Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar Bröttugötu 3b Símar 15610 11660
Afgreiðsla Bröttugötu 3b Stmi 11660
Ritstjórv Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr 165.00 i itiánuði innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakiö
Prentsmiðja Vtsis — Edda hf.
Kosnmgojb/ng oð hefjast
§ambúð stjórnmálaflokkanna hefur verið tiltölulega
friðsamleg að undanförnu. Deilumál milli flokka hafa
verið fá og vakið litla athygli almennings. Prófkjör
og skoðanakannanir innan flokka hafa einkennt
stjórnmálalífið í haust. Annað einkenni stjórnmál-
anna eru viðræðurnar um verðbólguna, en þar er
um að ræða beinar viðræður ríkisstjórnarinnar við
samtök launþega og vinnuveitenda, sem flokkarnir
hafa ekki tekið þátt í.
En nú hefst slagur flokkanna að nýju eftir langt
hlé. Alþingi verður sett á morgun og er það síðasta
þing fyrir næstu kosningar. Undir slíkum kringum-
stæðum má búast við hvassari deilum en endranær.
Það er liður í kosningaundirbúningnum, að þingmenn
leiði saman hesta sína á Alþingi, og verður þá marg-
ur snarpur og skemmtilegur bardaginn.
Reiknað er með, að hinn nýi forsætisráðherra gefi
í upphafi þings eins konar yfirlýsingu um stjórnar-
samstarfið í vetur. Það hefur oft verið gert í upphafi
þings á undanförnum árum. Og enn frekari ástæða
er til þess núna, er nýtt ráðuneyti hefur verið mynd-
að. í yfirlýsingunni verður væntanlega fjallað um,
hvaða mál ríkisstjórnin og stuðningsflokkar hennar
muni leggja mesta áherzlu á í vetur.
Ljóst er, að meðal þingmála ríkisstjórnarinnar
verða mörg, sem munu hafa mikil áhrif í þjóðlífinu.
Nefna má væntanleg lagafrumvörp um nýjar stór-
virkjanir, endurbætur á tryggingakerfinu og skóla-
kerfinu, skattakerfinu og verðlagskerfinu, auk margs
annars. En fyrsta stóra mál þingsins verður fjárlaga-
frumvarp ríldsstjórnarinnar eins og venjulega. Það
er flókið mál og yfirgripsmikið, sem felur í sér áætl-
anir um allar fjárreiður ríkisins og stofnana þess á
næsta ári. Umræður um hina ótalmörgu þætti fjár-
lagafrnmvarpsins munu setja svip á þingstörfin fram
að jólahiéi.
Þar sem þctU. cr kosningaþing, má búast við, að
hart verði deilt um fjárlögin. Sumir þingmenn, sem
vilja slá sig til riddara í augum almennings, munu
koma fram með tillögur um stórauknar fjárveitingar
ríkisins til ýmissa þarfra mála, en að sjálfsögðu án
þess að gera ráð fyrir fjáröflun á móti til að greiða
hinn aukna kostnað. Það ber alltaf dálítið á slíku
ábyrgðarleysi á Alþingi. Og freistingin er auðvitað
mest á kosningaþingum.
Með þessu er ekki verið að segja, að þingmenn
þjóðarinnar séu upp til hópa ábyrgðarlitlir. Flestir
þe'- ra munu standast þá freistingu að hlaupa upp til
handa og fóta með sýndartillögur. Þeir skilja vel, að
Alþingi verður að gæta virðingar sinnar og að það
setur ekki ausið fé á báðar hendur, eins og böm ausa
sandi í sandkassa. Það er lítil ástæða til að óttast, að
petta þing hafi, kosninganna vegna, slæm áhrif á
fjárhag hins sameiginlega sjóðs borgaranna.
(
«
i
//
Bragðarefurinn
Cvona ætlar relurinn Kntnarö-
^ ur Nixon aö hafa það. Nú
er hægt fýrir hann að koma
fram eins og einhver friöarengill
og bjóða sættir og rébtlæti í
Víetnam, eftir að hann er bú-
inn að láita bandaríska herinn
berja svo á kommúnistunum,
að þeir eru sviptir allri von um
að geta sigrað í borgarastyrjöld
inni. Ef hann hefði gert þetta
fyrir einu og hálfu ári, þegar
hann tók við völdum, þá hefði
verið eitbhvað varið í friðarboð
hans. Þá er vísast að kommamir
hefðu enn getaö haft bolmagn
til að ryðjast inn f landiö frá
bækistöðvum sínum í Kambód-
íu og ieggja Saigon undir sig
í einni leiftursókn.
Nú er ástandið allt annað.
Nú er búið með Kambodju-að-
gerðunum í sumar aö hrek'a
kommúnistana út úr bæium sin
um og styrj aldaraðgeröir í Viet
nam hafa þegar að mestu lagzt
niður. Það er ekki aðeins vegna
æsingsins og sprengjuiátanna og
flugvélaránanna í Aröbum, sem
hemaðaraögerða ; Víetnam heyr
ist sjaldan getið, heldur fyrst
og fremst vegna þess, að það er
sama og ekkert að gerast þar.
Þeir kumpánamir Thieu og Ky
halda áfram að efla heimaher
sinn og hinar ólíku héraðsstjórn
ir hafa nú í fyrsta skipti fengið
frið tíi að koma á öflugri yfir-
stjóm og skipulagsstjórn til að
kijást við vandamáiin. Og hrís-
grjónaplöntumar halda áfram
að vaxa og þrútna í monsún-
rigningunum, allar jámbrautir
og þjóðvegir eru nú opin og
menn að mestu hættir að ótt-
ast ræningjaárásir. Ailt er að
færast í horf friðar og fram-
fara og nú koma sér vel þeir
miiljarðar dollara sem Banda-
rfkin hafa pumpað og halda enn
áfram að pumpa í smumings-
kerfi efnahagsvélarinnar. Gegn
um blóð og tár rís upp ger-
breytt þjóðféilag. í stað hins sof
andi bændaþjóðfélags sem not-
aðist nær eingöngu við afl ux-
anna hvín nú al'lt í bensinaf'l-
vélum, jeppum og dráttarvéium
og rafstöövarvélum. Alls staöar
dynur í tækninni með nýjum og
fulikomnum flutningatækjum,
þjóðvegum sem nú teygja sig
in í hvern afkima, flugvöll-
um og risavöxnum hafnarmann
virkjum. Og höfuðborgin Saigon
sem áöur var soíandi hitabeiltis
letidýr hefur nú bólgnað upp
af straumi flóttamanna en ekki
síður straumi fólks, sem hef-
ur fengið áhuga á að ta'ka þátt
í peningaleiknum, græða og
okra á kapitalíska vísu, reisa
verksmiðjur, notfæra sér brota
járn frá stríðinu, allt eitt ið-
andi haf af athafnasemi.
T^að er lí-till vandi fyrir Nix-
on, aö bjóða frið og brott-
flutning herliðs. þegar svona er
komið. Það má nú sjá, að nú
vita kommúnistarnir varla, hvað
þeir eiga að gera á móti þessu
lævísa tilboði skálfcsins. Rétt-
ast væri fyrir þá að neita þvf
öllu og hamra á því að haida
styrjöldinni miskunnarlaust á-
fram. Aldrei láta linna, senda
meiri og meiri liðsafla frá
Norður Víetnam inn f Laos,
Kambodju, Suður Víetnam og
jafnvel inn í Thailand og Burma.
Láta aldrei linna striði, brenn-
um, morðum fyrr en öi Suð-
awstur Asía hefði verið frelsuð.
En hvað á að gera, hann er
svo kænn helvízkur bragðaref-
urinn hann Nixon. Nú býðst
hann bara til að flytja allt banda
rískt herlið burt frá Vfetnam.
En þurfum við nokkuð að vera
að taka þessu tilboði frá hon-
um þrjótnum? Getum við ekki
bara sent nýjan milljónaher suð
ur yfir landamærin og rekið
bandarís'ku heimsvaldasinnana
og glæpamennina í sjóinn. Við
þurfum ekkert friðartilboð, við
þurfum ekkert tilboð um brott-
flutning bandarísks herliðs, við
viljum mildu heldur vinna það
á hinn háttinn að refca þá út,
þó svo að það kosti nokkra
blóðdropa.
jþað versta er bara, aö okkur
grunar, að kannski standi
Rússar með Nixon í þessu tillboði
þaö er þetta samsæri Kremlar
og Wall Street. Þesisi stórveldi
ímynda sér að þau geti bara
meðhöndlað smáþjóðimar eins
og þeim sýnist. Það er nú ljóta
ástandið, ef stórveldin vilja aMs
ekki lofa smáríkjunum að berj-
ast áfram. Sjáiö hvað gerðist
nýlega f Botnalöndunum fyrir
Miðjarðarhafi. Utanríkisráð-
herra Bandarfkjanna bar fram
friðartiHögu, sem engum, bvorki
ísraelsmönnum né Aröbum
hefði nokkum tíma komið til
hugar að ganga að, en hvað
gerist. Nasser sálugi var þá
staddur í Rússlandi og það er
bökstaflaga sagt, að Bresnév
hafi þröngvað honum ti'l að falil-
ast á friðarskilmálana. Eftir þaö
var enginn vandi fyrir Banda-
rfkin aö þröngva hinum júðsku
leppum sínum í Ísraelsríki til að
samþykkja vopnahlé. Er það
ekki í rauninni alveg óþolandi
þegar stórveldin grípa svona í
taumana og banna smáþjóðun-
um að berjast? Er þetta ekki
skerðing á sjálfsákvö.rðunar-
rétti smáþjóða, að mega ekki
berjast. Við heimtum frelsi til
að mega drepa, það er ekkert
sem stórveldin og heimsvalda-
sinnamir hafa einkarétt á.
Það læðist i'llur grunur að
mönnum, að hið sama sé að
gerast í Víetnam. Hvað skyldu
Rússar gera, ef Hanoi-stjómin
neitar að semja um þetta sví-
virðilega friðartilboð Nixons for
seta, um þetta ógeðslega til-
boð hans að kveðja aHt banda-
rískt heriið frá Víetnam? Það
verður Ijóta ásíandið, því að
Rússar hafa öll ráð Hanoi-stjóm
arinnar f hendi sér. Þeir geta
kreist hana og neytt hana til
að ganga að friðartiiboði Nix-
ons, því að Norður Víetnam lif-
ir nú eins og sveitarómagi á
bónbjörgum frá Rússum. At-
vinnulíf landsins er í kalda koli,
skortur og skömmtun á öllum
sviðum. Það læðir jafhivel grun
Síðasta kænskubragö Nixons Bandaríkjaforseta er að bjöð-
ast til að koma á friði í Víetnam og flytja allt bandaríska her-
liðið burt frá landinu.