Vísir - 17.10.1970, Blaðsíða 2

Verður bifreiðin
banamein okkar
Þessar myndir þarfnast varla skýringa. Flak ið á myndinni lengst til vinstri var eitt sinn F ord Anglia bíll Hann kom akandi réttu megin
á fáfarinni götu. Kom þá Austin Mini bíll úr gagnstæðri átt, rann til á hálku og þannig fór ... .Þessi Austin bíll lenti framan á öðrum
Austin bíl sem ekið var á röngum vegarkanti ... .Ökumaður Porsche, sportbifreiðar þurfti að flýta sér. Ók fram úr þremur flutningabíl-
um í einu rétt áður en kom á hæð. Er hann var rétt kominn fram fyrir fremsta vörubílinn skall hann á þessari Cortina bifreið.
Alveg eins og
Taylor
Maður einn, hvers eiginkona er
sérlega lík Elizabeth Taylor,
horfði eigi alls fyrir löngu á film
stjömuna og sálfræðing hennhr,
Dr. Rex Kennamer, aka 1 bíl um
Beverley Hills í Kalifomíu.
Maðurinn hélt þegar í staö að
þarna sæi hann konu sína hð
halda fram hjá sér með einhverj-
um báuðum kóna. Hann stökk
þegar ínn í bíl sinn og elti þau.
Eiginmaðurinn bráði náði brátt
sálfræðingnum og leikkonunni.
Ók sínum bíl upp að hlið þeirrb
og reyndi að hrekja þau út í
vegarkantinn.
Elizabeth hélt aö þarna væri
kominn ræningi sem vildi ná i
eitthvaö af henn'ar heimsþekktu
skartgripum og demöntum og
varö auðvitað viti sínu fjær af
hræðslu.
Dr. Kennamer reyndi að herða
á bíl sínum, og komst reyndar
svolítið fram fyrir þann skap-
heith, en sá náði honum strax
aftur og reyndi að þvinga hann
út fyrir veginn. Þá sá doktor-
inn sér færi á a9*aka með leik-
konuna að næstu lögreglustöð.
Þar gáfu þau Taylor og Kenn-
amer lögreglunni lýsingu á þeim
sem h'afði svo mjög angrað þau
og hrætt og lögreglan hafði fljót-
lega uppi á kauða.
„Leikkonan virtist aö þvi kom-
in að fá ekta taugaáfalj þegar
hún kom þ'angað“, sagöi lögreglu
maður einn, „en þegar hún
heyrði, að maðurinn hefði tek-
iö hana fyrir eiginkonu sina, fékk
hún samúð meö honum og neit-
aði að leggja fram kæru á hend-
ur honum. Og þ'ar sem engin var
kæran, var ekki hægt annað en
að sleppa manninum".
Atburður þessi gerðist þann 25.
júlí s.I. þegar Taylor var i vina-
í’jefmsókn í Beverly Hills en Burt-
on maður henn'ar var þá í Mexíkó
að viima við kvikmynd.
Ef allír bílar væru gerðir
með það eitt fyrir augum að vera
farartæki, þá væru þeir að útliti
til líkastir jeppum og væru sam
eign allra. En nú eru bílar ekki
framleiddir með það fyrir augwn
að vera samgöngutæki, það er
auðvelt að sanna: Athugun
sem gerð hefur verið Lon-
don, þá eyðir hver fjölskyldu-
eða einkabíll minna en 2% af
ferli sínum í akstri. Bílar eru
nefnilega vörumerki eigandans.
Það er kannski ágætt út af fyrir
sig, en þó ótækt. íbúar stórborga
Vesturlanda eru að drukkna í bíl-
um. Bílar eru vel á veg komnir
með að útrýma okkur. Þeir heyja
harðvítugt stríð gegn okkur og
drepa okkur eins og hermenn i
stríði. Þeir eru að eyðileggja and
rúmsloft okkar og vinna skemmd
ir á jarðvegi svcitanna.
Eftir 100 ár
Eftir 100 ár tntrn bamaböm-
um okkar eflaust finn'ast forvitni
legt að lesa um eða leiða hugann
að þeirri dauðakvísl sem streym
ir fram hjá húsum okkar núna. Og
þettb framtíðarfólk mun eflaust
undrast hvemig við fórum að
því að þola þetta allt saman að-
eins vegna þess, að við erum orð
in srvo vön bílum, að við tökum
ekki eftir því gífurlega tjóni sem
þéir vinnia okkur. En hugsum okk
ur að í stað steyptrar, rennisléttr
ar akbrautar framan við hús okk
ar, hefðum við strengdan há-
spennuvír, óeinangraðhn og
myndi hver sá sem vírinn snerti
deyja af minnstu snertingu við
virinn. Myndum við leyfa börn
um okkar að skokka fyrir okkur
út í búðina handan vírsins aö
kaupa sígarettur? Segja aðeins:
„Gættu þín á vírnum, góði.“
Eftir 100 ár mun þessi ótamda
ófreskja sem stendur utan við
húsdyr okkar og við köllum bíl,
verða viðlfka hræðileg í augum
þess tíma barna og uppskurðir
18. ald'arinnar eru í okkar aug-
um.
Dr. Mackay, sem vinnur fyrir
háskólann í Birmingham, Eng-
landi að rannsóknum á umferðar-
slysum, hefur skýrt frá að ár-
lega verði 1.700.000 alv'arleg um
ferðarslys í Vestur-Evrópu og
USA. Þessar tölur, segir hann
„eru sambærilegar við það að
miðlungshart stríð væri háð á
þessu svæði, stööugt”. 1 Bretlandi
drepa bíl'ar fjórum sinnum fleira
fólk en Luftwaffe, þýzki flug-
herinn, gerði öll stríösárin.
Hver sem er fær
ökuleyfi
Bíllinn er hætitulegur vegna þess,
að hann er bæði vanhugsaður í
allri gerð sinni og þar að auki
lélega útfærður •— Wannaður.
Mannsheilinn ræður naumast við
það verkefni, að stjórna þíl. Þaö
er miklum mun erfiöara fyrir
manninn að stjórna bfl heldur
en flugvél, samt sem áður er sér
hverjum þeim sem getur lesið
bílnúmer í 50 m fjarlægð og ek-
ið hægt kringum hús leyft að
stjórna nokkrum tugum hestafla
úti á umferðargötu. Fáránlegt,
a.m.k. ef bera á samhn við þau
skilyrði sem sett eru stjórnend
um járnbrauta og flugvéla um
hæfni og árvekni um ásigkomu-
lag vélarinnar sem þeim er trúaö
fyrir.
Og jafnvel þó maður sé æ’fður
bílstjóri og reyndur, þá er ekkert
'auðveldara en gera einhver þau
smávægilegu mistök sem á auga
bragði verða að þeim alvarleg-
ustu sem henda mann á lífsleið
inni.
.. að falla niður af
12. hæð“
Bílar eru þannig útbúnir, að
verði ökumanni á hin minnsta
skyssa í akstrinum, þá ?ér útbún
aður bílsins til þess, að þeim mis
tökum gleymir viökomandi
aldrei.
Næsit þegar þér setjizt inn í bíl,
athugið þá hvað það er sem er
fyrir framan yður. Takið eftir
stýrisstönginni. Henn er beint að
hjlarta yðar eins og lensu. Takið
eftir hvernig armar stýrishjóls-
ins eru eins og til þess gerðir
að stingast inn á milli rifja yðar.
Athugiö hvort ekki sé líklegt að
baksýnisspegillinn stingist inn í
hægra auga yðar. Og framrúðan:
Hún fellur eins og prestakragi um
háls yðar eftir að hafa gert yður
óþekkjanlegan í framan.
Og gætið að þvi, að með því að
aka meö 90 km hraðb beint á
anrian bfl, ljósastaur eða vegg,
þá er það sambærilegt við að
falla niður úr 120 feta hæð og
lendri á andlitinu. Næst þegar þér
hlaupið út i búö, veltið þá um-
ferðarhættunni þannig fyrir yður:
Vilduð þér í stað þess að fara yf-
ir fjölfarna umferðargötu, reyna
að halda jafnvægi á þakbrún 12
hæða húss? Vera við því búinn
að renna til og detta, eða fá
snögga vindihviöu í bakið? Mynd
uð þér gera slíka æfingu tvisvar
á d'ag? Mynduð þér veröa svo
vanur þvílíkri afstöðu, að þér gæt
uð staöið á þakbrúninni í myrkri
og rigningu með börn yðar við
hönd?
Þetta er ekki aðeins ógnvekj-
andi, heldur fáránlegt. Ef maður
einu sinni byrjar að horfa á bíl-
inn g'agnrýnum augum, þá verður
hann hlægilegur.
Léleg tölva
stæði sig betur
Þó bíll ,geri það mögulegt að
komast hvert á land sem maður
vill á ódýran hátt og hraðan, þá
er sá áreynslu- og kostnaðar-
sparnaður mest megnis ímyndun.
Vissulegá losnar maður við að
ganga eða ríða sömu vegalengd,
en í staðinn kemur öll sú andlega
áreynsla sem leggja þarf af mörk
um til að halda lífi og limum.—
Hugsið yður hve mikið af orku
mannsinn bijlinn tekur meðan á
ferð stendur — og útilokar allar
hugsanir hans meðan hann verð
ur að einbeita sér rið akstrinum.
Sjáið bílaraðirnar sem mjakast
út úr miðborgum og atvinnuhverf
um siðdegis og um helgar. Sér
hver bíll hefur sína eigin öflugu
vél, sem samanstendur af þús-
undum hlutá. Væri ekki meira
vit í aö láta allt þetta fólk sem
fer þannig með orku sína, tíma
og fé, fara heim úr vinnunni í
strætisvagni eða lest?
Það er undarlegt til þess að
hugsia, að öll sú áreynsla sem
mannsheilinn leggur á sig við að
stjóma einum bíl, væri bama-
leikur fyrir 8. flokks tölvu. Og
því fárárnlegra er þetta, að hver
einasti þeirra þúsunda, milljóna
mannsheilri sem setjast á bak við
bílstýri daglega eru að vinna ná
kvæmlega sama verkið.
Jafnvel þótt bíllinn flytji mann
milli staða, og geri á meöan ekki
neitt illt, þá er hrinn svo sem
ekki að gera manni neitt gott
heldur.
Fólk sem situr í bílum missir
af nauðsynlegri hreyfingu. Það
situr skakkt að meira eða minna
leyti. Hver fær ekki bakverk eftir
að h'afa setið klukkustund í bil?
Og þessar götur sem bíllinn flyt
ur mann um eru nú ekki svo erf
iðar yfirferöar, að ekki sé hægt
aö komast þær gangandi. Þannig
missa bílnotendur líkamsæfingu,
þá einu sem borg'arbúar geta
veitt sér. Hversu marga km
skyldi fólk annars aka algjörlega
að þarflausu? Það ekur einfald
legla vegna þess að það stendur
bifreið tilbúin er það kemur út á
götu — i stað þess að ganga
og lengja með þvi lífið örlítið,
Að lifa af bílinn
Hvað er þá hægt að gera til að
mannkynið fái lifað af bílinn?
Farartæki eru jú nauðsynleg.
Ef miða á við, að einkaifairar-
tækjafjöldi verði áfram að vera
sá sami og algengt er nú í Vest
ur-Evrópu, virðist eina ráðið að
skylda verksmiðjur til að fram-
leiða einvöröungu bíla með gúmí
púðum utan á sér, og með dún-
púöum eða dýnum að innan .—
Menn verða sennilega aö fara að
t'aka því sem sjálfsögðum hlut, að
bílar rekist hver á annan og þá
er að verjast þeirri tilhneigingu
ófreskjunnar! Og einnig er það al
gjör lágmarkskrafa almennings
til framleiðend'a, aö bílar verði
knúnir einhverju öðru eldsneyti,
sem ekki spillir öllu andrúms-
lofti. Skyldi einhver núlifandi lifa
slíkar breytingar?