Vísir - 21.10.1970, Blaðsíða 8

f M' '
\ - -
" ' v " ’ • f M H ?
V1SIR . Miðvikudagur 21. október 1970.
Útgefandi: Reykjaprent hf.
f'ramkvæntdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri- Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610 11660
Afgreiðsla- Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Askriftargjaid kr 165.00 ð mánuði innanlands
f lausasölu kr. 10.00 eintakiC
Prentsmiflja Visis — Edda hf.
Þarfir sjóðir
Stefnt hefur verið að því undánfarin misseri að koma
á fót nýjum lífeyrissjóðum og auka starfssvið sumra
hinna eldri, svo að allir landsmenn geti verið í slík-
um sjóðum. Einn síðasti sjóðurinn af þessu tagi er
lífeyrissjóður bænda, sem nú er í uppsiglingu. Þeg-
ar hann er tekinn til starfa, verða allar stéttir þjóð-
félagsins komnar í eftirlaunasjóði.
Þess vegna er ekki langt í land, að lífeyrismálin
verði komin í gott horf hér á landi. Eins og er, reynir
of mikið á tryggingakerfi hins opinbera. Mikill hluti
aldraðs fólks hefur engin eftirlaun og verður að láta
sér nægja ellilaunin. En tryggingakerfið er þess enn
ekki megnugt að greiða svo há ellilaun, að fólk geti
lifað sómasamlega af þeim einum saman.
Þetta vandamál verður miklu viðráðanlegra, þegar
allir eru komnir í eftirlaunasjóði. Þá getur trygg-
ingakerfið einbeitt sér að hinum fáu, sem einhverra
hluta vegna lenda utan lífeyrissjóðakerfisins. Og
sjóðirnir eru sjálfir byggðir upp á þann veg, að þeir
séu vel færir um að greiða félagsmönnum sínum bæri-
leg eftirlaun að löknum starfsaldri.
Lífeyrissjóðimir ávaxta fé sitt að verulegu leyti
með því að lána fé til íbúða félagsmanna sinna. Á
þessu sviði fer styrkur sjóðanna ört vaxandi. Áætlun
hefur leitt í Ijós, að ráðstöfunarfé þeirra muni marg-
faldast ört á næstu ámm. Líklegt má telja, að marg-
ir þeirra gætu eftir nokkur ár lánað verulegan hluta
af verði íbúða þeirra, sem félagsmennirnir byggja eða
kaupa.
Mörgum finnst lífeyrissjóður sinn lána of lítið, en
það mun vafalaust breytast fljótt. Sjóðirnir geta tek-
ið að sér sívaxandi hluta þess fjármagns, sem félags-
menn þeirra þurfa að fá lánað til íbúða sinna. Og
æskilegt væri, að stefnt yrði að því, að þeir lánuðu
80% af verði fyrstu íbúðar. Margir sjóðir mundu samt
verða aflögufærir til annarra þarfa, þótt svo langt
yrði gengið.
Lífeyrissjóðirnir hafa ásamt húsnæðislánakerfi
hins opinbera átt verulegan þátt í þeirri séríslenzku
stefnu, að allar fjölskyldur eigi sitt eigið húsnæði.
Sumir eru andvígir þeirri stefnu og telja, að menn
leggi of hart að sér við að koma þaki yfir höfuðið
og fórni til þess beztu árum ævinnar. En í rauninni
er ekki hægt að sýna fram á, að húsbyggjendur hafi
andlegan eða annan skaða af framtaki sínu. Hitt er
líklegra, að þeir læri og þroskist á því og efli með
sér athafnavilja.
Ekki má svo gleyma því, að þessi sjálfseignarstefna
dreifir auði í landinu. Umtalsverður hluti auðs á ís-
landi er fólginn í híbýlum manna. Sú staðreynd, að
flestar fjölskyldur eiga íbúðir sínar, tryggir jafnari
dreifingu auðs en þekkist í nokkru öðru landi. Þær
stofnanir í þjóðfélaginu, sem stuðla að þessari stefnu,
hafa því mikið lýðræðisgildi.
j
I
\\
Repúblikaninn
Lindsay vill verða
frambjóðandi
demókrata
— borgarstjórinn i New York vill glima v/ð
Nixon i forsetakosningunum 1972
LINDSAY borgarstjóri í
New York stígur nú í
vænginn við demókrata-
flokkinn. Lindsay er
repúblikani og hefur
jafnan verið. Hins vegar
hefur hann gerzt æ
vinstri sinnaðri. í fyrra-
dag lýsti hann því yfir,
að hann mundi styðja
Goldberg frambjóðanda
demókrata í kosningu
fylkisstjóra í næsta mán
uði gegn repúblikanan-
um Rockefeller. Var þá
endanlega lokið ára-
löngu samstarfi repú-
blikananna Lindsays og
Rockefellers, sem var
lengi helzti forvígismað-
ur í vinstri armi repú-
blikanaflokksins, en hef
ur undanfarið færzt nær
Nixon í stefnu. Alls ó-
víst er nú, að Rockefell-
er verði endurkjörinn
fylkisstjóri í New York.
Demókratar eru
höfuðlaus her
Margir leiða getarn að þvi, að
repúfolikanann Lindsay fýsi að
verða í framiboði fyrir demó-
krataiflokkinn í forsetakosning-
unum 1972. Demókrataflokkur-
inn en enn höfuðlaus her. Burtu
eru John og Rofoert Kennedy,
og fallinn er Johnson. Hubert
Humphrey á erfitt uppdráttar
eftir ósigur sinn í forsetakosn-
ingunum. 1968. Helzti forvígis-
maður demókrata er Muskie öld
ungadeildarþingmaður, sem var
varaforsetaefni þeirra í síðustu
forsetakosningum. Muskie er þó
ekki skær stjama og varla getur
hann gert sér vonir um sigur
yfir Nixon, ef Nixon verða ekki
á stórar skyssur.
Of vinstri sinnaður
Það háir Lindsay borgarstjóra
einna mest, ef hann hyggur á
framboð fyrir demókrata, að
hann er talinn oif vinstri sinnað
ur. Eins og landið liggur nú er
hver frambjóðadi í forsetakosn
ingum vonlaus, af hann er ekki
„fulltrúi laga og réttar", ef hann
sýnir ekki uppreisnarmönnum
í tvo heimana. Lindsay er ein
dreginn andstæðingur stríðsins í
Víetnam. Hann hefur tekið vægt
lega á ,byltingarsinnuðum‘ æsku
mönnum. Enda fór svo að hinn
áður vinsæli borgarstjóri átti
mjög örðugt uppdráttar borgar
stjórakosningunum í fyrrahaust.
Repúblikanar höfnuðu honum
þá í prófkjöri. Hægri sinnaðri
maður var kjörinn frambjóðandi
þeirra Lindsay fór þá ótrauður
í framfooð sem utan floklca. —
Hann safnaöi um sig frjálslynd
um mönnum úr báöum flokkum.
Svo vrldi til, að demókratar
höfðu einnig kjörið hægfara
mann og fremur óþekktan til að
vera í framfooði. Gegn þessum
tveimur hægfara frambjóðend-
um tókst Lindsay að sigra. —
Hann fékk þó aðeins 42% at-
iBiimmii
M) WftMt
8191II9HBHBB
Umsjón: Haukur Helgason.
Goldberg frambjóðandi demókrata gegn Rockefeller hefur
magnazt við stuðning*yfirlýsingu borgarstjórans. Myndin
sýnir annan stuðningsmann Goldbergs, Sargent Shriver, sem
kvæntur er systur Edwards Kennedys, flytja lofgjörð um
Goldberg (til vinstri) á fundi í New York.
Lindsay dreymir um Hvíta
húsið.
kvæða, en náði endurkjöri sem
borgarstjóri New York. Til sam
anfourðar má geta þess, að demó
kratinn Hubeit Humphrey fékk
62% atkvæða í borginni í for-
setakosningunum 1968.
Aðeins V* af atkvæðum
hvítra verkamanna
í þessari höfuðborg frjáls-
lyndra í Bandaríkjunum fékk
því vinsitri sinninn Lindsay inn
an við helming atkvæða. Hann
fékk ekki helming atkvæða Gyð-
inganna í borginni, en þeir
höfðu jafhan stutt frjáilslynda.
Lindsay fékk aðeins eitt af hverj
um fjórum atkvæðum hvítra
verkamanna.
Þessi frammistaða borgarstjór
ans nægir því ekki til þess að
hann geti að óbreyttum aðstæð-
um gert sér miklar vonir um
sigur í Bandarfkjunum öllum,
þar sem frjálslyndir eru hlut-
fiaUslega miklu færri en gerist í
New York. Hins vegar skort-
ir demókrata mjög forustumenn.
Fáir búast við því að Edward
Kennedy hafi „jafnað sig“ eftir
tvö ár, en Kennedy er talin hafa
möguleika árið 1976. Stuðnings
yfirlýsing Lindsay við Goldberg
framfojóðanda nú táknar, að
borgarstjórinn hafi stigið mik-
ilvægt skref í þá átt að koma tii
álita í næstu forsetakosninigum.
Lindsay brýtur brýmar að baki
sér í flofcki repúblikana og ööi
ast vini í demókrahaflokiknum.
Hefur nauðsynleg
tromp
Lindsay er þekktur um gjörv-
öll Bandaríkin. Hann var eití
sinn nefndur hugsanlegur fram
bjóðandi repúblikana í fylkis-
stjóra- eða öldungadeildarkosn
ingum í New York eða jafnvei
í forsetakosningum. Ef Lindsay
hyggur í alvöru á framboð i
demókrataflokknum, gæti hann
lagað persónuleika sinn eftir
aðstæðum. Hann hefur öll nauð
synleg tromp á hendi til að
breyta almenningsálitinu sér í
hag með því að blanda hina rót
grónu vinstri stefnu sína með
þeim skammti af hægri stefnu
sem þarf til að vinna prófkjör
innan forustu'iauss flofcks demó
krata. Þessi blanda vrði væmi-
anlega vinsæ! hjá demókröt-
um. Fáir rnundu lá honum, bótt
hann skipti um flokk. Menn
segöu að ..maöurinn hefði ei'un-
lega alltaf verið demðkrati I
hugsun.‘‘
Þess vegna er ekki fráleitt, að
Lindsay borgarstjóri muni verða
sá, er tekst á við Richard Nix
on í forsetakosningum eftir tvö
ár.
•>* r ;'i r-t?*»•!•/ rr ' tíí'M r'.fi'U'í1