Vísir - 25.02.1971, Blaðsíða 8

3
V1SIR . Fimmtudagur 25. febrúar 1971
VISIR
■ssm
Otgefandi: Reykjaprent öt.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri- Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstiðmarfulltrúi Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simai 15610 11660
Afgreiðsla Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstfórn- Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Askriftargjald kr. 195.00 ð mðnuði innanlands
t lausasölu kr. 12.00 eintaldð
Prentsmiöia Vfsis — Edda hf.
Traustur landbúnaður
„J>að er álit bænda almennt, að afkoma landbúnað-
arins væri nú með ágætum, ef tíðarfarið undanfarin
ár hefði verið í meðallagi,“ sagði Ingólfur Jónsson
landbúnaðarráðherra við setningu Búnaðarþings nú
í vikunni. „Það verður að telja, að bændur hafi staðið
af sér með ágætum þá erfiðleika, sem af tíðarfarinu
stafa. Þeir hafa haldið framleiðslunni í horfinu og
haldið áfram framkvæmdum, byggingum, vélvæðingu
og ræktun. Nú vona allir, að árferðið fari að batna,
og mun landbúnaðurinn þá njóta góðs af þeim fram-
kvæmdum og þeirri fyrirgreiðslu, sem unnið hefur
verið að undanfarið.“
Landbúnaðarráðherra vék að ýmsum aðgerðum
stjómvalda í þágu landbúnaðarins á undanförnum ár-
um. Benti hann á, að fóðurbætisverð hefði lækkað
verulega, síðan innflutningur fóðurbætis var gefinn
frjáls. Ennfremur vék hann að því, að ríkisstjórnin
hefði jafnan fallizt á þær tillögur, sem harðærisnefnd
hefur gert til stuðnings við bændur, sem beðið hafa
tjón af kali og öskufalli. Þá hefur starfsemi Rann-
sóknastofnunar, landbúnaðarins eflzt yerulega á und-
anfömum árumt. Sh mm m *
Ríkið rekur nú heykögglagerð í Gunnarsholti og er
nú að breyta grasmjölsverksmiðjunni á Hvolsvelli í
heykögglagerð. Rætt hefur verið um að koma slíkum
verksmiðjum upp víðar um land. Heykögglar hafa
mikið fóðurgildi, eru hentugir í flutningi og geta að
ýmsu leyti komið í stað innflutts fóðurbætis. Þá hafa
hinir miklu ræktunarstyrkir undanf^rins áratugar
stuðlað að því, að bændur hafa haft betri aðstöðu en
ella til að mæta erfiðleikunum.
Afkoma bænda mun hafa verið nokkm betri í fyrra
en árið 1969 og mikill fjöldi þeirra hefur getað breytt
lausaskuldum sínum í fqst lán. Samkvæmt rannsókn
framkvæmdastjóra Stéttarsambands bænda eru ekki
nema rúml-cga " 00 bændur á landinu, sem vonlítið er
talið, að geti ráé ' ' : ' ■ '"V'lir. sínar. Er þetta mun
lægri tala en hingað til hefur verið talið. Mál þessara
bænda eru nú til athugunar. Sumir þeirra hafa verið
óheppnir og ættu með aðstoð að geta komizt á réttan
kjöl, en öðrum ætti að hjálpa til að hætta búskapnum.
Ingólfur Jónsson landbúnaðarráðherra lagði í á-
varpi sínu áherzlu á, hve nauðsynlegt væri fyrir
bændur að auka þekkingu sína og halda henni við.
Benti hann á, hve misjafnlega bændum gengur að ná
afurðum af búfé sínu. Margir fá 3000 lítra mjólkur af
hverri kújen margir fá ekki nema 2200 lítra. Margir
bændur fá yfir 20 kíló af kjöti eftir hverja kind, en
margir fá líka ekki nema 13—14 kíló. Um þetta sagði
Ingólfur: „Sá munur er vissulega alltof mikill og verð-
ur til þess, að þeir bændur, sem minni afurðir fá, búa
við lélega afkomu, þótt þeir, sem meiri afurðir hafa,
komizt vel af.“ Af þessu er ljóst, að bændur geta með
aukinni kunnáttu enn bætt hagkvæmni landbúnaðar-
ins og treyst hann í sessi. ____
Mannkynið fimm
on ara:
?
— fyrir áratug var jbað falið „aðeins" milljón ára, en siðan hafa
fundizt miklu eldri leifar um frummanninn
Kjálkabrot, sem talin
eru úr manni, hafa fund-
izt í Keníu í Afríku, og
mun mannkynið eldast
við þetta upp í fimm
milljón ár, segja vísinda-
menn. Fræðimenn frá
„manni“ sé feominn homo
sapiens, nútimamaóu rinn.
„Týndi hlekkurinn“
fundinn
Pundur þessi mun væntanlega
breyta noifekuö viðurkenndum
kenningum um þróun mannsins.
Af þessu má ráða, að maðurinn
v, ^" ‘iS
«4. . -iílfe.'
Harvardháskóla fundu
þessar leifar, og segja
þeir þær vera tvöfalt
eldri en nokkrar aðrar
leifar um mannlíf, sem
áður höfðu komið í leit-
irnar. Elztu leifar, sem
áður fundust, voru oln-
bogabein eitt og fannst
það á svipuðum slóðum
árið 1965.
1,50 á hæð
Leifarnar eru af hægri helm-
ingi neðri kjálka, og er einn
jaxlinn á sínum staö. Fræði-
menn höfðu verið við uppgröft
á þessum slóðum, í Lothagam-
hæðum i Norður-Ken.íu. Þar
hafa margsinnis fundizt hinar
merkustu fomleifar frá fyrstu
dögum mannsins.
Bryan Patterson prófessor,
sem stjórnaði flokki vísinda-
mannanna, segir, að beinið sé úr
lífveru, sem sé náskyld Austra-
lopithecus, en svo hefur sú
manntegund verið nafnd, sem
lifði í Suöur-Afrífeu og öðrum
hlutum Afríku í árdaga. Þetta
var um 150 sentimetra há vera.
sem gekk upprétt og hafði þyk!:-
an og breiðan kjálka. Vísinda-
menn teija, að frá þessum
inn“ og áðurnefndan Austral-
opithecus, fná fonfeðrum þeima,
öpunum.
Maðurinn verður sífellt eldri,
eftir því sem rræðimenn grafa
upp leifar. Á nokkrum sfðustu
áratugum hefur maðurinn elzt
um fjórar milljónir ára. Árið
1959, fyrir aðeins tólf árum, olli
_J>að undrun, er dr. Louis Leaky
fann leifar manna, sem voru
1,8 millijón ára garnlar. Sá
fundur varð í Aifríkuríkinu
Tanzaníu.
Þessi fundur Leakys þrefald-
aði aldur mannkynsins, en nú
hafa fræðimenn aiftur þrefaldað
þennan aldur. Mannkynið var
fyrir rúmum áratug talið vera
innan við milljón ára gamalt.
Leifamar í Keníu benda til þess.
að maðurinn hafi feomiö til sög-
unnar fyrir að minnsta kosti
fimm mflljón árum.
Illlllllllll
m mm
KJÁLKI FRUMMANNSINS. — Ofar er kjálkabein úr nútíma-
manni, en neðar er sams konar kjálkabein úr frummanninum
Australopithecus Africanus. Strikaði hlutinn á efra kjálka-
beininu sýnir, hversu stórt brotið var, sem fannst í Keníu.
hafi verið að þróast þegar á
Pliocenskeiöinu, sem hófst fyrir
13 milljónum ára. Áður var tal-
ið, að maðurinn (Aystra-
lopithecus) hefði hafið göngu
sína á næsta skeiöi á eftir,
Pleistoscenskeiðinu, sem hófst
fyrir einum tveimur milljórium
ára.
Þessi fundur getur einnig
fýllt upp í eyðuna, sem verið
hefur milli Australopithecus-
mánnsins og „mannapans“,
Ramapithecus, sem var uppi
fyrir 14 milljónum ára eða þar
um bil. Áður höfðu fræðimenn
ekki fundið tengilið milli mann-
apans og mannsins.
„Mannapinn“ Ramapithecus
er öðrum fremur talinn Mkleg-
astur forfaðir mannsins.
Mismunur manns og
apa
Þótt þess; „týndi hlekkur"
hafi nú fundizt, að sögn fræði-
mannanna frá Harvard, skortir
enn mikið á, að menn geri sér
nokkra viðhlítandi grein fyrir
því með hvaöa hætti þróunin
varð. Ekki er vitaö, hvenær
mannapinn tók að ganga upp-
réttur, kom niður úr trjánum
og varð að manni. Mismunur
manns og apa er sá, að rnaður-
inn gsngur uppréttur og hefur
stærri heila. Þetta skilur fyrir-
rennara nútímamannsins í
mannfræðilegu tilliti, homo
erectus eða „upprétta mann-
Umsjón: Haukur Helgason
Lá á yfirborðinu
Eins og um margar aðrar
merkar fomleifar átti tilviljun-
in sinn þátt í þessum fundi.
Þótt fyrst nú sé fullvitað um
aldur leifanna, þá eru meira en
þrjú ár síðan þær fimdust.
Amold D. Lewis fann kjálka-
brotin „eitt heitt bvöld“ áriö
1967. Kjálkinn var uppi á hæö
og lá þar á yfirhorðinu. Lewis
sá strax, að þetta var úr manni
og hafði það með sér til athug-
unar. Hófst síðan mikið starf
vísindamanna í rannsóknarstof-
um til að marka með vissu ald-
ur brotanna og eðli.
Niðurstaðan varð sú,’ að bein
þetta væri merkasti fundur um
uppruna mannsins.
Dæmi um svik
Rétt er að minna á, að stund-
um hafa slíkar leifar reynzt
fölsun og eru mörg fræg dæmi
um það. Slíkar falsanir eru
hins vegar tiltölulega fátíðar og
má ætla, að þriggja ára rann-
sóknir á kjálkabrotunum frá
Keníu hafi skorið úr um raun-
gildi leifanna.
Patterson prófessor, sem
mest hefur fjallað um rann-
só’kn leifanna, sagðj fyrir helgi,
að „hann væri frekar ánægður
með þennan blut“. Hann bætti
við: „En ég vildi óska, að leif-
arnar væru eitthvað fullkomnari
en þœr eru“.
Skástrikaði hlutinn á kjálkan-
um á myndinni, sem fylgir, sýn-
ir, hversu stór hlutj manns-
kjálka leifarna<r frá Keniu eru.