Vísir - 04.10.1971, Blaðsíða 8

V1S IR. Mánuaagur 4. októoer 1971.
Utgefandi: Reykjaprent hf.
■'ramkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Símar 15610, 11660
Afgreiðsla: Bröttugötu 3b. Sími 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 195 á mánuði innanlands
í lausasölu kr. 12.00 eintakið.
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Lífið og landgræðslan
„Ég er nokkurn veginn sannfærður um að ef land
græðslan hefði ekki komið til væri ekki búið á Rang-
árvöllum núna,“ sagði Páll Sveinsson landgræðslu-
stjórn nýlega í viðtali við blaðamann Vísis, sem var á
ferð í Gunnarsholti.
Landgræðsla hér á landi hófst á örlagaríkum tím-
um. Uppblásturinn, sem hafði leikið heiðar og af-
réttarlönd hart, var víða farinn að ógna sjálfum
byggðum landsins. Með landgræðslunni var þessi
árás stöðvuð og vörn sums staðar snúið upp í sókn.
í óbyggðum og afréttum landsins er uppblásturinn
hins vegar mun víðar í sókn en í vörn, þrátt fyrir
stóraukna landgræðslu á þessum svæðum. Ingvi Þor-
steinsson gróðurfræðingur hefur kortlagt mikinn
hluta afrétta landsins og komizt að raun um, að þeir
eru ákaflega víða ofnýttir, að of miklu sauðfé er
hleypt á þá. Þessu gróöurtapi fylgir síðan uppblástur.
En þessi öfugþróun er á engan hátt óstöðvandi, Dr.
Sturla Friðriksson hefur með tilraunum sýnt fram á,
að hægt sé að græða landið upp, allt upp í 600—700
metra hæð, að minnsta kosti sunnanlands. Þetta er
hægt að gera með friðun og áburðargjöf og þá kem-
ur íslenzki gróðurinn sjálfkrafa í þessa reiti.
Landgæðslunnar bíða því mikil verkefni. Land-
græðslustjóri telur, að það muni kosta um 400 millj-
ónir króna að græða landið að töluverðu leyti upp á
fjórum árum. Hann reiknar þá með, að nýjasta tækni
verði notuð við dreifingu áburðar og fræs úr flug-
vélum, en landgræðslan hefur einmitt góða reynslu
af slíkum aðferðum.
Almenningur er sér meðvitandi um, að mikil af-
rek hafi verið unnin á sviði landgræðslu, þótt lítið
fé hafi verið til umráða til skamms tíma. Fjárveit-
ingar ríkisins hafa þó aukizt og margfaldazt á und-
anfömum ámm og eru komnar upp í 18 milljón krón-
ur á ári. Þar til viðbótar kemur svo stofnun félags-
ins Landverndar og hin mikla þátttaka ýmiss konar
félagsskapar í landgræðslunni.
Fjárveitingar til landgræðslunnar þurfa áfram að
aukast hröðum skrefum frá ári til árs, svo að við
getum fljótlega fagnað þeim áfanga, að vöm hafi
verið snúið í sókn á hálendinu, og horft fram til þess
b'ma, að landið verði gróðri vaxið milli fjalls og fjöru.
Líta má á landgræðslupeninga sem hagkvæma fjár-
festingu, er skili sér aftur í betri landkostum og arð-
samari landbúnaði. Það má líka líta á þá sem greiðslu
á skuld, er forfeður okkar stofnuðu til, þegar þeir
eyddu gróðri landsins í fátækt sinni og vanþekkingu.
Og það má einnig líta á landgræðslupeninga sem
k^stnað við að gera ísland betra og líf landsmanna
fyllra, — við að auka gildi tilvem okkar á íslandi.
Að landgræðslunni standa allir landsmenn einhuga.
' — -1 - Jl r' ' •mmmmmmmmrnmxmmmmmm
Þótt þessi Sovétmaður sé kátur, þá mun það mála sannast, að erfiðara sé ðeiga Moskvitch
í Sovétríkjunum en á Islandi.
BÍLSKÚRAR NÆRRI
ÓÞEKKT FYRIRBÆRI
Margt angrar bifreiðaeigendur i Sovétrikjunum
Það er viða auðveldara að
eiga bifreið en á íslandi, en
jafnvel í sumum löndum, sem
framleiða þetta þarfaþing, er
það miklu erfiðara — og eitt
þeirrá' síðárriefndu ’ eru ’Sovét-
ríkin. í þessu þjóöfélagi, .sem
aetlaði að vera „stéttlaust", ehi
það einungis hinir efnuðustu,
sem geta veitt sér þann munað.
Stjórnvöld ætla ekki að láta
við svo búið standa. Þau ætla
að taka stórt stökk með þvi að
auka bílaframlelðsluna á kostn
að framleiöslu á húsgögnum föt
um og þess háttar. Þrátt fyrir
þetta er hætt við, að það verði
um ófyrirsjáanlega framtíð að-
eins fjarlægur draumur fyrir
vinnandi fólk f Sovétrfkjunum
að eignast bifreið.
Fjórum sinnum dýrari í
Sovétríkjunum
0g þeir efnaðri Sovétborgarar,
sem komast höndum yfir bíl,
greiða hann dýru verði. í Sovét
rikjunum eru nú starfræktar
verksmiðjur itölsku bílaframleið
endanna Fiat. Rússar brutu blað
í afstöðu sinni til „auövalds-
heimsins“ þegarþeir buðu þess
um verksmiðjum afstöðu í landi
sínu. Nú framleiða þær t. d.
FIAT 124 undir nafninu Zhiguli,
en hann er fjórum sinnum dýr-
ari f Sovétríkjunum en á ítaHu.
Endurbættur Volga-bill GAZ
24. verður seldur sOvézkum
borgurum á nærri fimm sinnum
hærra veröi en hann er seldur
á erlendum mörkuöum.
Aöeins um það bil 30 af 100
af fólksbílaframleiðslunni, eða
80 þúsund bílar, eru seldir á
almennum markaði í Sovétrikj
unum. Af þeim bifreiðum, sem
þar eru framleiddar, fara milli
25% og 30% til Austur-Evrópu
og mest af afganginum nota ým
iss konar embættismenn. Lítill
markaöur hefur verið fyrir
sovézka bíla á Vesturlöndum, lík
lega tiltölulega mestur á tslandi.
Það er öröugt að selja sovézka
biia í löndum, sem sjálf fram-
leiða litla fóiksb’ila, svo sem V-
Þýzkalandi, ftalíu, Bretlandi, Sví
þjóð, Frakklandi o. s. frv.
Kaupa varahluti á
„svörtum“
Björninn er ekki unninn, þótt
Soyétborgaranuip .takist ein-
hvérh veginVi ao verðk’ séj úti
um;pbifwiðíiEitt';«r. að bílskúr
ar eru nærri óþekkt fyrirbæri V
inu Komsomolskaya Pravda við
lynd. Þurfi menn varahluti, get
ur skásta leiðin verið að kaupa
þá „á svörtum" margföldu verði.
Ella er biðin nokkuð löng.
Fyrir skömmu birtist i blað-
inu Konsomolskaya Pravda við
tal við fulltrúa sovézku Fiat-
verksmiðjunnar. Hann segir. að
i fyrra hafi verksmiöjumar fram
leitt 23 þúsund Zhiguli-bíla og
f ár muni þær framleiða 160 þús
und.
í viötalinu kemur fram, að
ábyrgðin á bílaviðgerðum er
ekki undir einum hatti, og grátt
leikinn bifreiðareigandi fer frá
Heródusi til Pílatusar til að fá
viðgerð. Þjónustan er mjög
léleg. Yfirleitt eru bifreiðar
tryggðar í eitt ár frá kaupum,
og kaupandi nýs bíls á að hafa
réttindi til að fara með bílinn í
viðgerð á sérstök viögerðarverk-
stæði, sem eru til þeirra hluta.
1 Sovétrikjunum era 48 slík
verkstæði þar af eitt ‘i Moskvu
og annað 1 nágrenni Moskvu.
Þau skortir hins vegar mjög
varahluti, segir verksmiðjufull-
trúinn í viðtalinu.
Aðeins þrettán verk-
stæði í Moskvu
Auk þessa eina verkstæðis fyr
ir bíla, sem koma undir sölu-
trygginguna, eru aðeins þrettán
bílaverkstæði í Moskvu, þar sem
íbúar eru sex og hálf milljón,
og alls staðar er mikill hörgull
á viðgerðarmönnum og varahut
um.
„Eitt helzt vandamálið. sem
kemur fram í bréfum bifreiða
eigenda til okkar, er skortur á ol
íu. og það jafnvel á tn /\'ngar
tímanum. Hver.s veena er betta.
spyr blaðam. Komsomolskaya
Pravda verksmiðjufulltrúann.
„Við höfum leyst vandamálið við
framleiðslu fyrsta flokks olíu.“
segir fulltrúinn. „Viö framleiðum
heilmikið af henni.“ „En hvað er
þá meinið?" spyr blaðamaðurinn.
„Það er stjómleysi," er svarið,
og fulltrúinn skýrir frá því. að
bifreiðaeigandinn sem biðum um
einn eða tvo lítra af olíu, verti
oft að'taka heila tunnu, því að
óvíða rséu litlar dósir til. Fulltrú
inn sagði, að unnið væri að því
að bæta úr þessu.
Þá var hann spurður, hvort
búast mætti við úrbótum innan
skamms og hvort skýra mætti
lesendum frá því. ÞvY kvaðst fuH
trúinn ekki geta svarað. Málið
væri í höndum stjórnnefndar, og
gæti hann ekki svarað fyrlr
hennar hönd.
„Snigillinn flýtir sér“
Rússneskur málsháttur segir:
„Snigillinn flýtir sér, og hann
hlýtur aö koma einhvem dag-
inn.“
Og nú vex bifreiðaframleiðsl
an í Sovétríkjunum með vaxandi
afköstum Fiat og annarra, bif
reiðaeigendur verða fleiri og
vandamáj þeirra erfiðari við-
fangs. því að þjónustan hefur
engan veginn fylgzt með 1 þróun
inni. Þjóðvegakerfið er fremur
hrörlegt yfirleitt i hinu víðáttu-
mikla ríki, og stjómin sein til
aðgeröa í þeim málum. Nú má
búast við auknu álagi á vegi
og vaxandi umferð í borgum.
Sovétrikin ná yfir sjötta hlutann
af öllu landi f heimi, og þar em
aðeins 1.488.000 kílómetrar vega
og aðeins rúmur fjórðungur
þeirra sagður sæmilega akfær
allt árið.
í fyrra átt; aðeins einn fbúi
af tveimur hundruðum Sovét-
borgara bifreið, en á íslandi er
hlutfalliö sem næst einn af fjór
um. Slæmir vegir og lélegt við-
hald bílanna mun eiga stærstan
þátt í gífurlegum fjölda dauða
slysa f landinu. Þar ferst á ári
hverju í umferðarslvsum einn
maður fvrir hveria 19 bíla í land
inu samkvæmt rússneskum henn
ildum, f Bandaríkíunum fersi
einn fyrir hyerja 1900 b’ila.
Umsión: Haukur Helgason