Vísir - 19.10.1971, Blaðsíða 7

V tSI R . Þriðjudagur 19. október 1971.
7
BJÖRIMIIMIM
Njálsgata 49 Síml 15105
SENDISVEINN
ÓSKAST
eftir hádegi. Þarf að hafa hjól.
Vinsamlegast hafið samband við afgreiðsluna
Frú Tooth: Guöbjörg Þorbjarnardóttir og Þóra Friðriksdóttir.
cTMenningarmál
Ólafur Jónsson skrifar um leiklist:
Kaupverð gæf unnar
Þjóöleikhúsið:
AHt í garðinum
Leikrit í tveim þáttum
ei'tir Edward Aibee, sam-
ið upp úr leikriti eftir
Giles Cooper
Þýðandi: Óskar Ingimars-
son.
Leikstjóri: Baldvin Hall-
dörsson
Leikmynd: Gunnar Bjarna
son.
i gerist i amerisku út-
hwerfi á meðal hjónafólks
af betri stétt, þar sem grund-
vöHht sannrar lífshamingju er
iagðor með lífsþægindunum.
Eða favað? Það kemur rejmdar
brátt í fjös að ekki er allt sem
sýrrist frekar en fyrr; dag. Þetta
er ekki fátækt fólk, satt er það.
En það er bara alltaf peninga-
laust. Kröfur þess tii iVfsins eru
fjárfrdkari en svo að tekjur fyr
irvinnunnar farökkvi til, setja
lífi þeirra forskrift sem öllu verð
ur að kosta til að uppfylla. í
þessum öngum taka konurnar i
hverfnra það ráS að leggja fyrir
sig vændi, nokfcra tíma á dag,
siðdegis, meðan maðurinn er
v® vimm sína inni í bænum.
Þetta er að sönnu óþægilegt þeg
ar upp kemst. En þvj' má venj
ast. Skattfrjálsar aukatekjur sjá
fyaár því. Þetta er ekki sér til
gamans gert, siður en svo, ein-
ungis til að drýgja tekjur heim
ifisms. Þvi er samt ekki áð neita
aö feonurnar hafa orðið betri í
skapinu síðan létti af þeim sí-
ftíldum fjárhagsáhyggjum og
þær fengu eitthvað við að verá
sjálfar.
En það fer í verra þegar aö-
komumaður kemst á snoðir um
hvað fram fer, liklegt hann segi
frá öllu saman og hneykslið
verði uppvíst. Eiginmennirnir i
hópnum ráða honum bana og
husla' hræið úti í stóra fallega
garöinum, tómstundayndi og
stöðutákn; úthverfafólksins. Eft
ir það getur allt farið fram sem
áður.
■\7andamál í allsnægtafélaginu:
heimur i' hnotskurn? Það
er ofur-nærtækt að líta á leikrit
Edward Albees sem dæmileik,
táknlíking algengra lífshátta nú
á dögum. Er ekki hin ameríska
miöstétt sem hann lýsir sann-
arleg ímynd þeirrar velferðar
við allsnægtir sem við öll kepp
um að? Það væri sjálfsagt fróð
legt að frétta nokkur deili á
Grles Cooper og leikriti hans
sem Albee hefur byggt á sitt
verk: sem kunnugt er hefur
hann oftar samið leiki upp úr
verkum annarra höfunda, sög-
um eftir Carson McCullers og
James Purdy. Þótt leikskrá Þjóð
leikhússins sé kannski ekki ætl
að áð gera neitt gagn þykir
mannj ritstjóri hennar sýna
sjálfsafneitun í meira lagj með
þvV að láta það alveg eigá sig
að drepa á þessi efni.
En hvað sem líöur hinnj ólík-
indalegu átburðarás leiksins,
dálítið áþekkrihrollvekjum Fried
rich Diirrenmatts, lifir og þrifst
ádeilá, hin neyðarlega og mein
fýsna samtíðarlýsing verksins á
raunsæi þess. Ætlj margur megi
ekki þekkja sig í hjónalýsing-
unni V fyrri þætti leiksins, áður
en tíöindi taka að gerast eða
samkvæminu í seinni þættinum
þar sem allt verður aö lokum
uppvíst? í sýningu Þjóðleikhúss,
ins fannst mér takast mætavel
að heimfæra þennan efnisþátt,
undirstöðu hvaöa' skilnings sem
menn vilja annars leggja' í leik
inn — þótt ýtarlegra registur
geðbrigðanna en Gunnar Eyjólfs
son leiddi þessu sinni i ljós
kunni að vera fólgið í textanum,
lýsing Ríkarðs eiginmanns. En
Þóra Friðriksdóttir naut sín veru
lega vel í hlutverki Jennýjar,
hin farsæla eiginkona og móðir
frekar en mikla miðstéttarhóra
Albees. í sviðsetningu Baldvins
Halldórssonar er ekkj lagt tiltak
anlega upp úr þeirri ábending
höfundar að hin hjónin í leikn
um, vinir og nágrannar Ríkarös
og Jennýjar séu fjarska lík.þeim,
allt í verunni tilbrigðj eins og
sama hjónalífs. Fyrir.vikið kann
að hafa misst s'in eitthvað af
þeim óhugnaðj sem leikurinn á
og þarf aö Iáta í ljós, en'Bríet
Héðinsdóttur, Bessa Bjarnasyni,
Rúrik Haraldssyni tókst líka
látlaus, kátleg skopgerving sinna
hlutverka. Aftur á móti fannst
mér manndrápið í seinni þætti
fara hálf-klaufalega úr hendi,
þar sem mætast tvö sviö leiks
ins, veruleiki og vondur draum
ur. Eða er það nema vondur
draumur að allt sé falt fyrir
Ilfsþægindin, lVkami, sál og sann
færing — það sé allt kaupverð
ímyndaðrar lífshamingju?
nPvö hlutverk í leiknum rjúfa
ramma hins óhugnanlega
smáheims sem Allt í garðinum
lýsir — óhugnanlega' af því hve
rauntrúr hann er með öllum s’in
um hégómaskap og hleypidóm
um. Annars vegar er Jack ná-
grannj sem gengur inn og út
úr leiknum, lifandj og dauður,
talar jafnt til áhorfenda sem
fólksins á sviðinu: Erlingur Gísla
son lýsti honum ofur náttúr-
lega, óþvingað eftir öllum hætti
þessarar sýningar. I þessum með
förum verður Allt í garðinum
hispurslaus gamanleikur sem
sífelldlega kemur áhorfandanum
á óvart fremur en hann stuggi
verulega við manni. Hins vegar
frú Tooth hefðarkona og hóru-
móðir. sem Guðbjörg Þorbjarnar
dóttir lék. Þau tvö leggjá út
hinn kaldranalega möral leiks-
ins að allt verði virt til fjár,
gæfa manns sé undir fjárráöun
um komin. Mestir bláþræðir
kunna að Þykja á framvindu
leiksins í seinni þættinum, þar
sem Jack ber kennsl á frú
Tooth — en Guðbjörg Þor-
bjamardóttir var heldur ekki
heimakomin hlutverkinu, sem
hefði sjálfsagt verið gaman að
sjá t. a. m. Regínu Þórðardóttur
leika. Þetta ber að sama brunni
sem áöur: fjarv’idd hins óhugn
Ríkarð og Jenný: Gunnar Eyjólfsson og Þóra Fríðriksdóitir
anlega varð útundan raunsæisað
ferð sýningarinnar.
Unglingurinn í húsinu, sonur
hjóna, skiptir £ þriðja lagi veru
legu máli fyrir heimsmynd leiks
ins, lýsir ósjálfrátt þveröfugu
s’iðamatj við foreldrana. Jón
Viðar Jónsson kom vel og geðs-
]ega fyrir á sviðinu, en hefur
verulega galla á máli. Það er,
vænti ég, eitt frumatriði leik-
stjórnar að mál leikenda sé skrlj
anlegt áhorfendunum?
Tjar fyrir er Allt í garöinum
einkar snyrtimannleg sýn-
ing Þótt hún geri ekki skil öil-
um úrkostum efnisins, hinni
kaldrifjuðu hnyttilegu spegil-
mynd samtíðar sem E. Alfaee
bregður upp í leiknum, nýtur
hún margbreyttrar gamansemi,
meinlegrar fyndni, veitir satt að
segja óvenjugóðu skemmtun i
leikhúsinu. En það var engu
I'ikara en menn yrðu þó nokkuð
hvumsa á frumsýningu: mirmsta
kost; voru undirtektir 1 leikslok
með dauflegra móti en vænta
máttí eftir verðleikum sýningar-
innar.