Vísir - 10.11.1971, Blaðsíða 9

VlSIR. Miðvikudagur 10, nóvember 1971,
9
— á meðan nagladekkin valda milljarða-
tjóni og bjarga mannslifum á vixl
Naglreknu hjólbarðarnir mörkuðu stórt spor
fram á við í vetrarumferðinni. En þeir mörkuðu
líka stór spor í malbikið og vegina.
Jafnmargir og prísa nagladekkin, sem spara öku-
mönnum allt baslið við keðjumar og auka öryggið
í hálkuakstri, bölva þeim líka fyrir skemmdirnar,
sem þau valda á götunum.
Þvfl'Ikt þarfaiþing, sem nagla-
dekkið er í vetrarfærðónni, þá
er það um leið yfirvöldum
vegamála sllkur höfuðverkur, aö
gatnamálasérfræðingar norður-
álfunnar hafa varið löngum
tíma á sérstöku þingi, sem þeir
héldu tál að bera saman bækur
sínar til umræðna um skaðsemi
nagladekk j anna.
Og víða er notkun þeirra
hreinlega bönnuö — að minnsta
kosti ákveðinn ttfma ársins.
Banninu er meira að segja svo
strangiega fylgt eftir, að þung
viðurlög, fésektir og tukthúsvist
fylgja brotum á því.
Þannig er það í Þýzkalandi og
einnig 1 ýmsum fýlkjum og
rikjum Norður-Ameríku. Eins og
í Wisconsin, þar sem þyngsta
refsing við notkun hjólbarðaá
þjóðvegum fylkisins á tfmabil-
inu frá því í april á vorin fram
að nóvember á haustin er 200
dollara sekt og 6 mánaða Iöng
fangelsisvist. 1 Michigan varð
ar það allt að 100 dollara sekt
eða 90 daga fangefei, eða hvort
tveggja. 1 Minnesota I Kanada
varðar það allt að 300 dollara
sekt eða 90 daga fangelsá eða
hvort tveggja, þótt lögreglumenn
þar segi það undantekningu,
* éf menn eru sektaðir um meira
en 10 til 15 doTlara við*þessujn., - er fullkomlega ljóst. að veröld-
gera mönnum að vonum valið
afar erfitt. Hvort skal banna
eða leyfa? — Þeirri ákvörðun
slá þeir á frest, og á meöan
hleðst upp meira og meira tjón.
Helzta vonin er sú að einhver
lausn finnist ... að tækninni
fleygi svo áfram, að meö henni
veröj fundin einhver lausn, sem
losi menn við gatnaskemmdirn
ar og veiti um leið áfram sama
öryggið.
1 þeirri von slá gatnagerðar-
yfirvöld hinna ýmsu ríkja, þar
sem menn hafa eitthvað af vetr
arfærð að segja. þessari erfiðu
ákvörðun á frest, og bíða.
Þarna var og er aðkallandi
verkefni fyrir hugvitsmenn að
ráða fram úr, og hver af öðrum
hafa þeir reynt, en hugmyndir
þeirra hafa engar hrifið. Ekki
enn sem komið er.
Þar til afflt I einu fara að ber
ast óljósar fréttir af þvY, að norð
ur á Islandi sé maður, sem
telji sig hafa fundið lausnina
á vandanum.
Einkaleyfislögfræðingar senda
fyrirspumir hjólbarðaverksmiðj
ur láta f Ijós forvitni, greinar-
höfundar tæknitímarita biðja
um upplýsingar og athvglin
vaknar. Yfirmenn flughers
Bandarlkjanna, staðsettir á
Keflavíkurflugvelli, skrifa hjól-
barðaframleiðendum og benda
á, að hugsanlega sé fundin
lausnin á vanda flugvéla við
lendingar I hálku o. s. frv.
Allur þessi gaumurer gefinn
með vissum fyrirvara og tor-
tryggnd, því að þessum aðilum
Áhaldið, sem galdurinn er
unninn með, er ekki stærra
en húslykillinn.
brotum.
Yfirvöld f Ontario í Kanada
töldu, að naglahjólbarðar yllu
vega- og gatnaskemmdum, sem
næmu 127 milljónum dollara á
10 árum. En athugun yfirvalda
f Minnesota leiddi til þeirrar nið
urstöðu, að spara mætti 140
miMjón dollara skaða á aðeins
1 vetri, ef nagladekk væru ekki
notuð.
Svo að ekki þarf að fletta
mörgum blöðum um það að
menn líta tvennum augum þenn
an örvggisútbúnað, því að á hinn
bóginn er svo bent á þá f jár-
muni, sem sparast með notkun
hjólbarðanna, þegar þeir dragi úr
árekstrahættunni og um leið
tjóni á bflum og meiðslum á
fólki.
Þessir óskaplegu fjármunir,
sem annars vegar eru I húfi, og
svo öryggi mannslífa hins vegar,
in er full af misheppnuðum upp
finningamönnum, sem telja sig
hafa fundið upp alls konar
kraftaverkatæki, er reynast svo
einskis megnug þegar til kemur.
Fyrir rúmu ári kynntum við
fyrir lesendum Vísis hugmynd
Einars Einarssonar, vélstjóra,
sem hafði heima I sínum bíl-
skúr búið ti] hjólbarða, sem
var með inndraganlega nagla.
Hjólbarða Einars svipar f því
tilliti til kattarloppu, sem getur
dregiö inn klærnar, en síðan
sperrt þær aftur út, þegar hann
þarf á þeim að halda. ,
Með aðeins einu handbragði
snýr Einar með litlum lykli,
sem kemst ágætlega fyrir á
lyklakippu ökumannsins, loft-
ventli hjólbarðans, en við það
þrýstast broddamir út. Með þvi
að snúa loftventlinum til baka
fer loftið úr þessu sérhólfi, og

^ • ' WWJ 's' '

' S> W ' s " S ^
...... . ..
SSW -•* •* <• •*•• ■••» **. ‘ » •>
við það dragast broddamir inn.
Eins og svo margar snjallar
lausnir virðist þetta sáraeinfalt,
þegar búið er að benda á leáð-
ina.
„Hvers vegna er ekki þegar
hafin framleiðsla á þessum hjól
börðum?“ spurðum við Einar
Einarsson á dögunum, þegar vdð
inntum hann frétta núna ári eft
ir aö við töluðum við hann síð
ast. Síðan hefur hann sýnt
hjólbarða sinn t. d. á sérstakri
bifreiöasýningu I Svíþjóð, þar
sem hann vakti mikla athvgli,
og ýmsum hjólbarðaframleiðend
um erlendis.
„Það þarf nú í ýmis hom að
líta fyrst. Menn vilja nú athuga
sinn gang, áður en þeir gleypa
við hvaða flugu sem er,“ sagði
Einar, en hann hefur notað tím
ann til að láta kanna fyrir sig,
hvort einhver annar uppfinninga
maður hefur orðið á undan hon
um með hugmyndina — hvort
hún væri skráð á einkaleyfa-
skrifstofum.
„Það hefur komið I Ijós, að
þessi hugmynd hefur ekki kom
ið fram áður, en það tók auð-
vitað drjúgan tíma að ganga úr
skugga um það, Og sú athug
un var auðvitað kostnaðarsöm
líka enda hefði ég ekki einu sinni
getað tekið það byrjunarspor, ef
ég hefði ekki notið styrks bæði
ri'kis og borgar og trygginga
féiaganna, auk ýmissa einkaað-
ila,“ sagði Einar,
„Annars er ég búinn að sækja
núna um einkaleyfi fvrir hug-
myndinni I níu löndum, helztu
iðnaðarlöndunum, svo að það
mál er nú komið á rekspöl,“
bætti Einar við en hann ætlar
ekki að brenna sig á þvi, sem
margur uppfinningam. hef-
ur gert — að láta einhvem ó-
prúttinn kaupsýslumann stela
hugmyndinni og fá á hana einka
leyfi.
„Til þess síðan kannski að
selja hana svo dýrt, að enginn
framleiðandi gæti notað hana,
eða enginn venjulegur bíleig-
andi veitt sér að kaupa slíka
hjólbarða.“ meinar Einar.
„Annars vantar mig bara
herzlumuninn til að þessi hug-
mynd geti orðið að veruleika.
TU þess að eyða tortryggni
manna gegn ágæti þessarar
lausnar, þarf ég helzt aö útbúa
einn bíl þannig, að hægt verði
að stjóma broddunum í hjól-
börðunum með aöeins takka í
mælaborðinu.
Ég er fyrir löngu búinn að
í hálku vetrarfærðarinnar auka naglreknir hjólbarðar mikið öryggið við akstur bifreiða, en notkun þeirra á auðum götum
veldur skemmdum.
Ema úrræBiS er / bíkkúr / Rvík
... þrýstast broddarnir út
eins og klær á kattarloppu.
láta mér detta I hug einfalda
leið tU þess og gera aö þvi
teikningar, og sú hugmynd
stenzt fullkomlega. — En það
verður að sýna mönnum slíka
hluti verklega. svo að þeir láti
sannfærast.
Hlutirnir I þennan útbúnað
fást hins vegar ekki héma og
mig vantar bæði peninga til þess
að kaupa þá, og til þess að fara
út I innkaupaferð. — Það er
ekki hægt að biöja Pétur og
Pál I gegnum símann um að
kaupa eitthvað og eitthvað, sem
maður þarf helzt aö fara um
höndum síálfur, áður en maður
kaupir það.
— En þetta kostar allt pen
inga og meiri peninga, sem dag
launamaöur hefur af skornum
skammti. Með því að viða að mér
meðmælum úr öllu áttum, hefur
veriö komið á framfæri við fiár-
veitinganefnd alþingis að mér
verði veittur styrkur, og á þvi
bvggi ég mínar vonir.“ sagði
Einar.
„Verst er b'ara að tfminn líð-
ur á meðan, og maður er alveg
strand,“ bætti hann við.
Og á meðan fara hundruð
milljarða króna I súginn vegna
skemmda af völdum naglrekinna
hióll>arða. og gatnagerðaryfir-
völd vetrarríkja verða að bíða
enn um sinn.
—GP