Vísir - 29.12.1971, Blaðsíða 8

V 1 S I R . Miðvikudagur 29. desember 1971.
isir
Utgetancu
t'ramkvæmdastjóri
Ritstjóri
Fréttastjóri
Ritstjómarfulltrtii
Auglýsingastjóri
Auglýsingar
Afg. -la
Ritstjóm
Áskriftargjald kr.
I lausasölu kr. 12
Prentsmiöja Vfsis
: KeyKjaarcww: hZ.
• Sveinn R. Ey1óttar«o
Jónas Kristjánssaa
: Jón Birgir*'Péturswan
: Valdimar H. Jókannesson
: Skúli G. Jóhannesson
: Hverfisgötu 32. Sfmar 15610 11660
: Hverfisgötu 32. Sfmi 11660
. SíðumúLa 14. Sírni 11660 (5 Mnur)
195 á másiuði fnnanlands
.00 eíntakiB.
- Edda hf.
Enn vantar fé til frægðar
Engin leiö er að rekja til fulls það gagn, sem íslend-
ingar hefðu af því að fá að halda heimsmeistaraein-
vígið í skák, sem verður næsta vor, væntanlega ein-
hvers staðar í Evrópu. Komið hefur til tals, að það
verði haldið hér, ef við bjóðum nógu góð verðlaun.
Fulltrúi skáksambands okkar er á leið utan til að
gera tilboð í einvígið, og fylgja honum árnaðaróskir
heimamanna.
Margt bendir til þess, að einvígið verði einstæður
skákviðburður. Það mun draga að sér miklu meiri
athygli á Vesturlöndum en slík einvígi hafa gert á
undanförnum árum. Nú eru það ekki tveir Sovét-
menn, sem eigast við, heldur Sovétmaður og Banda-
ríkjamaður, Boris Spassky og Bobby Fischer. Menn
fylgjast með því í ofvæni, hvort sá heimspólitíski við-
burður gerist, að skákkórónan flytjist vestur um haf.
Skákferill undrabamsins Fischers er þvílíkur, að á-
huginn á þessu einvígi nær langt út fyrir raðir áhuga-
manna um skák. Eriendir fjölmiðlar, sem lítt eða ekki
hafa sinnt skák, hafa skyndilega breytt um stefnu
við tilkomu Fischers. Enginn vafi er á, að sægur blaða
og útvarpsmanna mun flykkjast til einvígisins, hvar
sem það verður haldið.
íslendingar eiga um þessar mundir í nokkrum erf-
iðleikum á erlendum vettvangi. Landhelgismálið afl-
ar okkur óhjákvæmilega nokkurra óvinsælda í sum-
um löndum Evrópu. Og við eigum undir högg að
sækja í utanríkisviðskiptum okkar vegna tollmúra
Efnahagsbandalagsins. Við þurfum að kynna land
°g þjóð og málstað mun betur en gert hefur verið. Til
slíks er heimsmeistaraeinvígið vel fallið.
Mikill hluti þeirra blaðamanna, sem mundu leggja
á sig ferð hingað til lands út af einvíginu, mundi
nota tiwíiii ::■■j [a pð hci' annars efn.s. Slíkt vpr’~
okkur sérstaklegr 1 r:; ’ 'm;ð cixs og nú er ástatt i
utanríkismálum okkar. Þar að auki er víst, að þessi
aukna athygli á íslandi mundi efla mjög viðleitni
okkar við að gera ísland að ferðamannalandi.
Annáð eins tækifæri til að kynna land og þjóð
verður seint fundið. Þess vegna megum við ekki láta
fátækt verða okkur að fótakefli. Keppinautarnir um
hnossið verða nógu margir samt. Reykjavíkurborg,
flugfélögin og fleiri aðilar hafa lagt fram verulegar
fjárupphæðir og vilyrði er fyrir góðum stuðningi úr
ríkiskassanum. En samt er hætta á, að heildarfjár-
hæðin verði of lág er keppinautarnir opna pyngjurnar.
Við vitum, að þetta er milljónafyrirtæki og að það
er sennilega of lítið að safna tíu milljónum króna.
En við vitum líka að kostnaðurinn mundi skila sér
á ýmsan hátt, þótt hann yrði miklum mun hærri.
Þetta er mál. sem þjóðin stendur einhuga að. Við
skulum því opna okkar sameiginlega sjóð svo vel,
að hað nægi til sigurs í málinu.
(í
//
Spáð blómstrun efnahags Bandaríkjanna
og annarra iðnaðarríkja næsta ár — Verð-
bólguhætfan eykst
John Connally varð fjármálaráðherra Nixons í sumar og sneri
við blaðinu í efnahagsmálum. I baksýn er Arthur Burns yf-
irmaður bankamála.
Samkomulagið um gengisbreytingar, sem riáðist
fyrir viku, mun stuðla að bættum hag og aukinni
framleiðslu í helztu iðnaðarríkjum veraldar. Sjö
aðaliðnaðarríkjunum er spáð 514 prósent raunveru
legri framleiðsluaukningu næstu sex mánuði og
meira eftir það. Þetta er góð útkoma og ekki í sam-
ræmi við þann ugg, sem víða hefur gætt, en sumir
höfðu spáð því, að samdráttur yrði í framleiðslu,
jafnvel að „ný kreppuár“ riðu yfir Vestur-Evrópu.
I l^aivspár voru ofarlega á baugi í haust,
og þóttust menn sjá þess víða merki í efnahagslífi
Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku, að til vand-
ræða horfði.
Þeir erlendu fréttamenn, sem
um þetta rituðu bentu á lang-
varandi efnahagsörðugleika
Bandaríkjamanna, þar sem lítiö
miöaöi, þrátt fyrir mfi"jvíslegar
tilraunir stjórnvalda Þeir bentu
á vaxandi atvinnuleysi á Bret-
landj og líkur til þess að drægi
úr hinum mikla viðgangi Vestur-
Þjóðverja.
Bandaríkjamenn fórna
litlu nema stoltinu
Efnahags- o-g framfarastofnun-
in OECD er annarrar skoðunar,
ein^ og fram kemur í nýbirtri
spá stofnunarinnar. Samkomu
lagið, sem nú hefur loks náðst
um gengismálin hefur sett stri>
i reikninginn. Með þeim gengis
breytingum, sem ríkin eru á-
sátt um, fæst veruleg leiðrétt-
ing. Fyrri gengi voru „röng“
og það hafði margsinnis kast-
að heiminutn út í fjármálakrepp
ur Þau ollu röskun í viðskipt-
un bjóða sem var alvarlegs
eðlis og hefði oröið sársauka-
fyllri, ef ekki hefði verið gripið
1 taumana. Bandaríkjadollar
haföi um árabil verið skráður
of hátt miðaö við aðra g.iald-
miðla Með gengisfellingu doll-
ars hafa Bandaríkjamenn unn-
ið margt. Þeir hafa litlu fórnað
nema stoltinu.
Beztar horfur fyrir
Bandaríkin og Kanada
Aðalárangurinn verðj að auka
bjartsýni og traust í viðskipta-
llfinu, þar sem sifelld óvissa um
ilililllllli
á® ®BSS3
miiiiiERji
Umsjðn: Haukur Helgason
gengismálin hafi dregið þrek úr
fjármálamönnum og atvinnurek
endum. Bjartsýnin ein dregur
langt I atvinnulffinu, eykur fjár
festingu, atvinnu og tekjur. og
leiðir til aukinnar raunverulegr
ar framleiðslu og lífskjarabóta,
þegar grundvöllurinn er traust-
ur
Gengisfelling dollars og hækk
un á gengi ýmissa annarra
gjaldmiðla ætti að útrýma að
mestu leyt; bandaríska greiðslu
hallanum og þeirri röskun, sem
hann hefur valdið OECD spá-
ir þó, að það verði varia fyrr
en árið 1974 sem jafnvægi ná-
ist.
Bæði Bandaríkin og Kanada
eiga að blómgast á nýja árinu,
og þar er spáð 6 til 6,5 prósenta
aukningu framleiðslu. Þessi rfki
muni bæta hag sinn mest.
Japanir missa spón
úr asldnum
í Vestur-Þýzkalandi og Itailu
hafa menn haft áhyggjur vegna
stöðnunar og aukins atvinnu-
leysis að undanfömu. Þau
lönd ættu að rétta við næsta ár,
segir OECD
Japanir hafa nauðugir viljug-
ir orðið að hækka gengi gjald
miðils sins, jensins. * og þeir
verða að þola af þvf nokkum
vanda á bandarfskum markaði.
Japanir haf gert mörgum banda
rískum framleiðendum Tífið leitt
með sívaxand; sókn á þann
markað með frábærar vömr á
tiltölulega lágu verði. Ásðkn
Japana og Vestur-Þjóðverja
vakti fyrir löngu háværar kröf
ur bandarískra framleiðenda um
vemd fyrir útlendingunum.
Margir studdu þessar kröfur,
meðal annars verkalýðsfélög,
og þeir hafa nú fengið fram-
gengt mörgum kröfum sínum.
Japanir eru þó ekká af baki
dottnir, og OECD telur ekki,
að hagvöxtur þar muni minnka
neitt að ráði, og gæt; hann orð
ið um 10—11%, að þeirra áliti.
Frakkar og Bretar munu einn
ig geta fagnað nýja árinu, ef
marka má þessar spár.
Verðbólga 4,5 prósent
á fyrra helmingi 1972
OECD telur. að engin ástæða
verði fyrir önnur rlk} að ótt-
ast framtíðina, þótt Bandaríkin
bætj stöðu greiðslujafnaðar,
verði áhrif þess til samdráttar
lítil fyrir önnur ríki Meðal
annars fella Bandarlkjamenn nú
niður 10 prósenta innflutnings-
gjald sitt, sem var öðrum þjóð
um tji tjóns, og auk þess munu
allir hagnast á þv* að hinn
mikli bandaríski markaður
blómstri með aukinnj velmegun
Bandarfkjamanna.
OECD varar hins vegar við
verðbólgunni. sem líklega muni
aukast á fyrra helming; næsts
árs og verða 4,5 prósent á þv?
tímabili, sem er heidur mciw
en verið hemr 1 ftaust, t-egi»r a
heildina er litið.