Vísir - 16.06.1972, Side 18
18
ViSIR. P’östudagur lti. júni 1972
r
UTBOÐ
Tilboð óskast i múrverk, innréttingar og fullnaðarfrágang á skrif-
stofu- og iðnaðarhúsnæði, sem nú er i byggingu við Suðurlands-
braut 30 i Reykjavik.
Útboðsgögn verða afhent i verkfræðistofu vorri frá og með þriðju-
deginum 20. júni 1972 gegn 3.000.- kr. skilatryggingu. Tilboð verða
opnuð á sama stað miðvikudaginn 28. júni 1972 kl. 11.30.
S Verkfræðistofa Sigurðar Thoroddsen s.f.,
Ármúla 4,
Reykjavik.
OPIÐ TIL KL. 10
Vörumarkaðurinn hf.
alla
föstudaga
•Ármúla 1A — Sími 86-113
MATVORUDKILD 86-111 IIÚSGAONADEILD 86-112
J
_ _ r , - VERIÐ VELKOMNIR,
Nystudentar Endurnýlð stúdentablómin ókeypis
fram til 17. júní.
Alaska við Miklatorg. Símar 22822 og 19775
Við Hafnarfjarðarveg sími 42260.
AÐRIR MICHELIN
í krappri beygju á mikilli ferð
skiptir það máli hvort allur
snertiflötur hjólbarðanna er á
veginum eða hvort hluti þeirra
lyftist frá. Það getur hæglega
gert gæfumuninn.
O)
CM
i
Michelin radial hjólbarðar
beygja sig í hliðunum og halda
öllum snertifleti hjólbarðans
flötum á veginum.
Það munar miklu, einnig við
snögga hemlun og í hálku.
RADIAL
„MICHEUN
gerir muninn
Allt á sama stað Laugavegi 118- Simi 22240
EGILL VILHJÁLMSSON HE
Hjálmar W. Hannesson, menntaskólakennari:
Herlið —
braufarlenging
Margir spyrja nú, hvort það
gcti farið saman að leyfa leng-
ingu flugbrautur á flugvellinum i
Keflavik annars vcgar og láta
herinn hverfa hinsvegar. Jafn-
framt er spurt, hvort það sé ckki
tviskinnungur að ætla sér að láta
herinn hverfa, en vera áfram i
Atlantshafshandalaginu, eða eins
og það er orðað: leggja ekkert af
mörkum til sameiginlegra varna
NATO, vera aðeins þiggjendur.
Þessi tvö atriði, að lengja flug-
brautina og að leggja af mörkum
til bandalagsins, eru mjög saman-
tvinnuð, svo mjög að hér vcrður
fjallað um þau i einu.
Kandarikjaþing samþykkti
lengingu brautarinnar, þrátt fyrir
þá yfirlýstu stefnu islenzkra
stjórnvalda" að stefna að þvi, að
lierinn fari úr landi á kjörtimabil-
inu". Þessi ákvörðun banda-
riskra stjórnvalda er afar mikil-
væg, er við reynum að skoða mál-
in niður i kjölinn. l>á ályktun má
draga af ákvörðun þessari, að
völlurinn sé talinn lifsnauðsyn
fyrir sameiginlegar varnir NATO
MKD EDA AN bandariskra her-
manna. Hvers vegna ættu Banda-
rikjamenn annars að eyða fjár-
munum hér i lenginguna, þar sem
herinn verður látinn fara innan
3ja ára?
Norski hermálafræðingurinn
Hohan Jörgen Holst sagði i ræðu,
að Norðmenn treystu i sinum
varnaráætlunum á skammdræg-
ar flugvélar frá Kanada og
Bandarikjunum. Þessar vélar
þurfa að millilenda á leið sinni
yfir Atlantshafið. Til þess þarf
ekki herlið i Keflavik. Vegna
Þreyttrar hertækni (sjá Timann,
20. ágúst 1971) er mikilvægi
Keflavikurflugvallar sem milli-
lendingarstöðvar orðið mjög litið,
þótt ofangreind undantekning
linnist. Flugvöllurinn er opinn
handamönnum okkar á hættutim-
um, og sem slikur er hann
öruggari með lengingu þeirri,
sem nú er verið að vinna að.
Aherzla er lögð á aðvörunar- og
eftirlitshlutverk Keflavikurher-
stöðvarinnar, enda augljóst
hverjum sem er, að eftirlit er
hlutverk hersins hér. Þá er eim
kum rætt um aukinn flotastyrk
Rússa á N .Atlantshafi. Til þess að
fylgjast nákvæmlega með ferðum
Kússa (og annarra ?) á þessum
slóðum þarf eftirlit frá Noregi og
Islandi, auk gerfihnatta og ann-
arrar rafeindatækni. Þetta eftirlit
l'rá Noregi og tslandi (auk Fær-
eyja og Shetlandseyja) getur,
l'arið fram með ýmsu móti, svo
sem radartækni ýmiss konar og
eft irlitsf lugi.
Eg hef áður bent á það (Visir,
23. sept. 1971), að við íslendingar
gætum i auknum mæli tekið að
okkur radareftirlitið hér á landi i
samráði við bandamenn okkar og
þá ekki sizt Norðmenn. Þannig
væri hægt að fækka bandarisku
hermönnunum i Keflavik skipu-
lega. án þess að draga úr hlut-
verki stöðvarinnar. Hins vegar
getum við ekki tekið að okkur
Zónar- og Radarflug það, sem á
sér stað frá Keflavikurflugvelli.
Þaö er sá þáttur eftirlitsins, sem
meðal annars miðar að þvi að fá
upplýsingar um ferðir kafbáta
Rússa á N.-Atlantshafinu og um
ferðir á „blinda svæðinu” (það
svæði, sem radartæki i Noregi og
á islandi ná ekki til) milli Noregs
og islands.
i Noregi hafa menn leyst þetta
vandamál („vandamál” vegna
þess að Norðmenn vilja ekki er-
lentherlið i landi sinu) þannig, áð
zónarflugvélar Bandarikja-
manna og brezkar eftirlitsflug-
vélar fá eins konar „visitorsvisa”
eða gestavegabréf” til þess að
lenda þar (einkum á Andöy) og
hafa nauðsynlega viðkomu.
Er ekki möguleika á þvi, að við
tækjum upp svipað fyrirkomu-
iag? Þannig er hægt að hafa þess-
ar þýðingarmiklu og flóknu vélar
i stöðugu eftirliti yfir N.-Atlants-
hafinu milli Noregs, Bretlands og
Islands og i sambandi við eftir-
litsstöðvar þar. Eins og að ofan
greindi, stæði Keflavikurfiugvöil-
ur þar fyrir utan opinn NATO-
notkun á hættutimum og jafnvel
til æfinga á friðartimum stöku
sinnum.
„Það er ekkert sáluhjálpar-
atriði að hafa her i Keflavik” er
haft eftir einum þingmanni Sjálf-
stæðisflokksins nú i vor. Rétt er
það. Fremur er sáluhjálparatriði
smáriki eins og Islandi, að þar sé
KKKI erlendur her. Ég er ekki
mjög hræddur um spillandi er-
lend áhrif á islenzka menningu
frekar en menntamalaráðherra
(sbr. sjónvarp i vetur). Miklu
frekar er þetta þjóðernisleg til-
finning i viðri merkingu. Það er
ekki vanzalaust, að fullvalda riki
þurfi i yfir 20 ár að hafa erlent
herlið á landi sinu. Sú spurning
vaknar jafnvel, hvort slikt riki sé
raunverulega FULLvalda
(sovereign), þvi að samkvæmt
fullveldisskilgreiningunni er full-
valda það riki, sem m.a. hefur al-
gert vald yfir öllum þeim, er
dvelja innan rikistakmarkanna.
Við lslendingar hljótum að
fagna sérhverju spori, sem dreg-
ur úr spennu i heiminum. Við get-
um jafnvel, þótt smáir séum,ýtt
undir þá þróun. Samningar
Nixons og Bréfsnefs eru etv. góðs
viti og sér i lagi væntanleg
öryggismálaráðstefna Evrópu.
Endanlegt markmið hugsandi
manna er, að það ástand skapist,
að hernaðarbandalög (og her)
verði ónauðsynleg. Á meðan svo
er ekki, hljótum við að skipa okk-
ur sess meðal þeirra þjóða, sem
okkur eru næstar að hugar- og
stjórnarfari. Það er aðeins eðli-
legt raunsæi. Það gerðum við
með inngöngunni i NATO 1949.
(Þóttþar séu raunar til riki með
allt annað stjórnarfar en okkar
eins og Njörður P. Njarðvik skrif-
ar i Samvinnunni siðustu, þvi að
sérhvert hernaðarbandalag verð-
ur að taka tillit til hernaðarlegrar
legu og styrkleika andstæðing-
anna. Þar fyrir utan ættum við að
geta haft meiri (þótt litil séu)
áhrif á t.d. stjórnarfarið i Grikk-
landi og Portúgal innan NATO en
utan). Það höfum viö gert siðan.
Frá 1949 til 1972 er mjög langur
timi i sögu hertækni, þvi að sú
saga getur umskapazt á örfáum
árum. Það er þvi rétt að endur-
skoða afstöðuna til erlends her-
liðs á tslandi með þjóðernisleg
sjónarmið efst á blaði, en i þvi
felst m.a. að taka afstöðu til full-
veldisskilgreiningarinnar.
Aðvörunar- og eftirlitshluverk
stöðvarinnar i Keflavik þarf
ekkert að veikjast, ef breytingar i
likingu við þær, sem að ofan
greinir ættu sér stað.
Reykjavik, 9.6. 1972.
Iljálmar VV. Ilannesson.
Nauðungaruppboð
Eftir kröfu Iðnaðarbanka islands h.f. fer fram opinbert
uppboð að Armúla 28. föstudag 23. júni 1972, kl. 14.00 og
verður þar selt: Pússingsvél og hjólsög, talið eign
Hreins Kjörnssonar. Greiðsla við hamarshögg.
Borgarfógetaembættið i Reykjavik.
Vísir vísar á viðskiptin