Tíminn - 09.06.1966, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR? 9. júní 1966
TÍMINN
MINNING
Jón Jónsson, bóndi, Hofi
f dag hvarilar hugurinn að Hofi
á Höfðaströnd, þar sem fram fer
jarðarför heimilisföðurins, óðals-
bóndans og odd-vitans, Jóns Jóns
sonar. Helzt hefði ég kosið að geta
verið þar viðstödd, en þar sem
þess er ekki kostur, langar mig
til að senda þangað norður nokkur
kveðjuorð, sem vott samúðar og
þakklætis.
Jón Jónsson á Hofi var fæddur
29. apríl 1894 í Valadal í S'kaga
firði. Hann er einn af 13 börn-
um þeirra merkishjóna Sólveigar
Eggertsdóttiur og Jóns Pétursson-
ar, sem lengst af bjuggu á Nauta
búi í Lýtingsstaðahreppi í Skaga
firði.
Jón gekk í bændaskólann á
Hvanneyri og útskrifaðist þaðan
árið 1915.. Síðan fór hann í Sam
vinnuskólann og lauk honum árið
1919, var hann meðal fyrstu nem
enda frá skólanum. Hinn 3. júní
1921 kvæntist hann eftirlifandi
konu sinni, Sigurlínu Björnsdótt
ur Bjarnasonar frá Brekku,
hinni mestu myndar og hæfileika
konu og var sambúð þeirra alla
tíð með ágætum. Þau eignuðust
tvö börn, Sólveigu, sem gift er
Ásberg Sigurðssyni sýslumanni á
Patreksfirði og Pálma lögfræðing
og forstjóra í Reykjavík, sem
kvæntur er Jónínu Sigríði Gísla-
dóttur. Fósturson áttu þau einn
Friðrik Pétursson bróðurson Jóns.
Jón og frú Sigurlína festu kaup
í jörðinni Hof brúðkaupsárið og
hófu þar búskap. Hof er mikil
jörð og kostarík enda ætíg verið
höfuðból og land átti það milli
fjalls og fjöru. íbúðarhúsið var
nýbyggt og reisulegt þegar ungu
hjónin flutt.u þangað. Eigi að síð-
ur kölluðu mörg verkefni á, þegar
í byrjun. Ungu hjónin voru sam-
hent og full af áhuga á að bæta
jörð og byggja eins og raun ber
vitni. Um svipað leyti og Jón og
frú Sigurlína fluttust að Hofi
fluttu foreldrar mínir til Hofsós.
Tildrög þess voru þau, að bæki-
stöðvar Kaupfélags Fellshrepps
(nú Kaupfélag Austur-Skagfirð-
tnga), sem þá hafði verið stofnað
fyrir nokkrum árum voru fluttar
til Hofsóss en faðir minn veitti
kaupfélaginu forstöðu. Jón á Hofi
varð strax eftir komu sína að Hofi
ríkur þátttakandi í samvinnufélags
skapnum og sat jafnan í stjórn
Kaupfélagsins, síðustu níu árin
sem stjórnarformaður. Milli heim-
ila okkar og Hofshjónanna og
barna þeirra tókst
strax náin og góð vinátta, sem j
haldizt hefur ætíð síðan. Mörg ferð j
in var farin upp að Hofi sér j
til gagns og ánægju og ekki var t
minni gleðin yfir því að fá þau j
hjón og skyldulið þeirra í heim-
sókn niður í Hofsós. Ekki minnist
ég þess, þegar ég nú líti til baka,
að nokkurn skugga misklíðar bæri
nokkurn tíma á vináttu heimil-
anna. Eitt sinn hejuði ég föður
minn og Jón ræða mál, sem báð-
um þótti mikilvægt að fengi rétt-
an endi og heyrði ég þá að þeir
voru ekki sammála en hver hélt
sínum hlut. Þar kom að, að Jón
kvaddi og fór án þess að þeir
yrðu sammála um niðurstöðu. Ég
man vel, hve föður mínum þótti
þetta miður. En sjaldan man ég
eftir að ég sæi hann glaðari, en
þegar Jón á Hofi kom inn til
okkar daginn eftir, og var þá fljót-
lega gengið frá þessum málum
þannig. að báðir gátu vel við un-
að. Því segi ég þetta hér, að þann
ig eiga vinir að vinna saman, og
þannig var allt þeirra samstarf.
Jón á Hofi var mikill skapfestu-
maður og enginn flysjurgur, hann
var traustvekjandi og vandur að
virðingu sinni, enda varð hann
brátt forvígismaður sveitar sinnar.
Enn er einn kostur Jóns ótalinn
og ekki sá lakasti að mínum dómi
— hann var sérstakur heimilisfað-
ir og barngóður með afbrigðum
— ekki aðeins var hann góður
sínum eigin börnum, heldur ekki
síður okkur, sem áttum svo mörg
sporin heim að Hofi. Oft furðaði
ég mig á því, að Jón skyldi aldrei
hasta á okkur þegar við krakkarn-
ir höfðum sem hæst og ærslagang-
urinn var sem mestur. Mér þótti
hann alltaf taka beint eða óbeint
þátt í leikjum okkar og störfum
og hafa ríkan skilning á högum
okkar og háttum. Um Jón á Hofi
eins og hann var jafnan kallaður
meðal kunnugra má skrifa langt
mál og vafalaust verður hans
minnzt víða í dag af mönnum, sem
til þess eru færari en ég. Ég vil
aðeins um líkt leyti o.g klukkur
minnar gömlu sóknarkirkju, kveðja
Hofsbóndann Kinzta sinni með
mildum tónum sínum, senda með
þessum línum samúðarkveðjur
mínar heim að Hofi til minnar
góðu vinkonu frú Sigurlínu, aldr-
aðrar móður hennar, barna, tengda
barna, barnabarna og annars
skyldmennis. Ég veit svo vel hve
þau öll hafa mikið misst, en minn-
ingin um hugljúfan maka og góð-
an föður er harmabót. Ég er þakk-
lát fyrir að hafa kynnzt fjölskyld-
unni á Hofi og bið henni blessun-
ar um alla framtíð. Minningin um
Jón á Hofi mun ekki einvörðungu
lifa meðal sveitunga hans heima
í Skagafirði heldur og meðal okkar
hina, sem burt erum flutt og
allra, sem þekktu hann. Það er
bjart yfir henni eins og öllu hans
dagfari þá er hann var meðal okk-
ar.
Blessuð sé minning hans.
Þómý Tómasdóttir.
í dag er Jón á Hofi borinn til
hinztu hvílu heima á höfuðbólinu,
sem hann hefur setið með miklum
myndarbrag um hálfan fimmta
áratug eða allt frá því, að hann
ungur að árum hóf þar búskap
árið 1921. Við fráfall hans hefur
sveit og sýsla mikils misst, því
að hann hefur um langt skeið
verið einn af fremstu forustumönn
um í Skagafirði og hefur gegnt
þar fjölmörgum trúnaðarstörfum.
Öll þau störf rækti hann þannig
að það - varð bæði til gagns
og sæmdar. Var hann og vel til
mannaforráða fallinn, vitur, gæt-
inn, traustur og heilsteyptur. Hvar
sem hann fór vakti hann traust
og tiltrú. Hann var mikill mála-
fylgjumaður fyrir sveit sína og
sýslu og fylgdi því fast fram, er
hann taldi vera rétt. Hvert það
sæti, sem Jón á Hofi skipaði var
vei setið. Það skarð, sem verður
við fráfall hans er vandfyllt. Þeir
verða því áreiðanlega margir, sem
sakna hans. Það er mikil gæfa
hverju héraði að eiga slíka for-
vígismenn sem Jón á Hofi.
Ég veit, að margháttuð störf
hans verða rædd af öðrum. Ég
mun því hér hvorki rekja æviferil
hans né margvísleg trúnaðarstörf
fyrir sveit og sýslu, búnaðarsam-
tök, kaupfélag og Framsóknar-
flokkinn. En á þessari kveðjustund
langar mig til að flytja honum
þakkir fyrir vinsemd og tryggð,
og fyrir gott og ómetanlegt sam-
starf þau ár, sem ég hefi sérstak-
lega sinnt málefnum Skagafjarðar.
Hann var hollráður og ráð hans
voru vel þegin. Stuðningur hans
og traust voru mér mikils virði.
Það fæ ég aldrei fullþakkað. Ég
sendi eiginkonu hans börnum og
öðrum aðstandendum innilegar
samúðarkveðjur.
Ólafur Jóhannesson.
Traustir skulu hornsteinar
hárra sala;
í kili skal kjörviður;
bóndi er bústólpi.
bú er landstólpi
því skal hann virður vel.“
Á annan Hvítasunnudag andað-
ist í Landakotsspítalanum í
Reykjavík Jón Jónsson óðalsbóndi
og oddviti að Hofi á Höfðaströnd.
Um nokkurn tíma hafði hann ver-
ið all sjúkur, og vissu hans nán-
ustu síðustu vikurnar að hverju
stefndi. '
Með Jóni á Hofi kveður sér-
stakur skagfirzkur persónuleiki,
hérað sitt, land og þjóð.
Hann var fæddur að Valaladal
í Skagafirði 29. apríl 1894, þar
ólst hann upp og á Nautabúi í
Lýtingsstaðahreppi. — Ýms störf
stundaði hann á unglingsárum sín
um en tuttugu og eins árs gam-
all útskrifaðist hann frá búnaðar-
skólanum á Hvanneyri og nokkru
síðar úr Samvinnuskólanum.
Jón á Hofi ætlaði sér alltaf að
verða bóndi og heimabyggðin með
töfrum sínum og tækifærum kall-
aði.
Árið 1921 var heillaár í lífi
Jóns, þá kvæntist hann glæstri
skagfirzkri mannkostakonu, Sigur
línu Björnsdóttur frá Brekku í
Víðimýrarsókn, systur Andrésar
skálds og Andrésar lektors og
þeirra systkina. Sama ár saupir
hann jörðina Hof á Höfðaströnd,
sem í dag er eitt af nöfuðból-
um landsins.
Á fimmta tug ára bjuggu Jón
og frú Sigurlína á Hofi og gerðu
garðinn frægan, til þess hjalpuðu
að sjálfsögðu börn þeirra Sólveig
og Pálmi og fóstursonurinn Frið-
rik og annað skyldulið, en for-
ustan og ábyrgð öll var á herð-
um hans sem í dag er kvaddur.
Eftir komu Jóns að Hofi hlóð-
ust fljótt á hann fjöldi trúnaðar-
starfa, undrar það engan sem
þekkti manninn. Hann var kjör-
inn í hreppsnefnd Hofshrepps 1931
og hefur verið oddviti frá 1934.
Sýslunefndarmaður var hann síð-
ustu 28 árin. Hann var formaður
búnaðarfélags Hofshrepps sl. 40
ár og formaður fasteignamats-
nefndar Skagafjarðar frá 1938.
í stjórn Kaupf. Fellshr. og síð-
ar Kaupfélags Austur-Skagfirðinga
sat hann í áratugi og var for-
maður stjórnarinnar sl. áratug
þá átti Jón á Hofi sæti í stjórn
Búnaðarsambands Skagfirðinga frá
1947 og var hann formaður þess
frá 1961.
Á aðalfundum Stéttarsambands
bænda var hann fulltrúi Skagfirð-
inga.
Sæti átti hann í fulltrúaráði Sam
bands ísl. sveitariélaga sem full-
trúi Norðlendingafjórðungs.
Þrátt fyrir allar búannir og öll
þau tímafreku störf í þágu félags-
málanna og Samvinnusamtakanna
— í þágu íslenzkrar bændastéttar
og sveitunga sinna, var Jón þeirr-
ar skoðunar að maðurinn lifir
ekki á brauði einu saman.
Hann var einlægur trúmaður og
treysti því að yfir öllum væri vak-
að, hann tók vissulega undir með
Matthíasi „trúðu þeim er skapti
sól.“
Hann var kirkjunnar maður —
ekki einvörðungu á þann veg að
hlúa að kirkjunni sinni sem stend
ur svo til á hlaðinu á Hofi —
heldur einnig sem talsmaður Orðs
ins.
Tæpan áratug var hann kirkju-
þingsmaður, og rækti hann þar
sem annars staðar, vel þau störi,
sem honum voru falin.
Ég sá Jón Jónsson á Hofi fyrst
fyrir um þriðjungi aldar. Það var
á Hólum — á fagnaðarhátíð —
Hjaltadalurinn og Skagafjörður-
inn allur skartaði þá sem oft fyrr
og síðar sínu fegursta.
Jón Jónsson vakti eftirtekt
ókunnugra. Síðar kynntist óg hon-
um náið og við höfum unnið sam-
an á liðnum áratugum að ýms-
um málum. Öll samvinna við
hann var ánægjuleg.
Jón var einn af brautryðjend-
um Framsóknarflokksins og
styrk stoð hans alla tíð.
Hann hefur verið forustumaður
flokksins í Skagafirði og lengst
af formaður Framsóknarfélagsins
þar.
Hann átti lengi sæti í Miðstjórn
flokksinis og sat flest flokksþing.
Hann var mikils metinn af sam-
herjum sínum og þakkir skulu
honum nú færðar fyrir áratuga
stari að þjóðmálum.
Jón á Hofi lifði að mínum dómi
hamingjuríku lífi. Hann var mik-
ill gæfumaður.
Foreldra átti hann góða og
systkinahópurinn var honum kær,
hvorutveggja er auðlegð.
Hann eignaðist ágæta og mikil-
hæfa konu og börn sem hann
unni mjög. — Heimili hans var
honum allt.
Bújörð sína bætti hann og
prýddi. — Samferðamönnum sín-
um var hann á margan hátt veg-
vísir. Slíkra manna er gott að
minnast. Nú þegar vegir skiljast
og Jón á Hofi er kvaddur sendi
ég norður í Skagafjörð innilegustu
samúðarkveðjur — fyrst og fremst
heimilisfólkinu á Hofi svo og öðr
um ættmönnum Jóns og Skagfirð-
ingum öllum, því sýslan hefur
mikið misst.
í kvæði Matthíasar Jochumsson
ar um Skagafjörð minnist skald-
ið m.a. fornra skagfirzkra land-
námsdala — og einum þeirra lýs-
ir hann þannig:
„Þar á hýru höfuðbóli
hersir sat á friðarstóli."
Mér finnst að þetta getið verið
lýsing á lífi og starii oddvita
hinna skagfirzku Hofverja og óð-
ali hans.
Jón Kjartansson.
„Bognar aldrei — brotnar í
bylnúm stóra seinast."
Hann andaðist í sjúkrahúsi í
Reykjavík á annan ; hvítasunnu,
hinn 30. maí s.l. eftir stutta legu.
Framhald á bls. 14
Á VÍÐAVANGI
Hvert stefnir
þróunin?
Það er margt, sem bendir
til þess, að sú muni verða þró
un stjórnmála hér á næstu ár-
um, að draga fari nokkuð úr
ofvexti Sjálfstæðisflokksins. Sé
litið á stjórnmálaþróunina á
Norðurlöndum til samanburð-
ar sætir það nokkurri furðu,
hve stór Sjálfstæðisflokkurinn,
sem hefur hliðstæða stefnu við
íhaldsflokkana þar, hefur orð-
ið hér á landi. Sú skýring hef-
ur verið borin fram, að hér
á landi hafi Alþýðuflokkurinn
brugðizt því hlutverki, sem
Jafnaðarmannaflokkarnir hafa
haft í stjórnmálum á Norður-
löndum. Er þar fyrst og fremst
um að kenna klofningsiðju
kommúnista innan raða vinstri
manna hér á landi, en þeim
hefur tekizt að þríkljúfa Al-
þýðuflokkinn og heppnazt að
fá til fylgilags við sig ýmsa
menn, sem hafa verið og eru
andvígir kommúnisma. Hér á
landi hefur Framsóknarflokk-
urinn tekið við þvi hlutverki
að miklu Ieyti, sem jafnaðar-
mannaflokkarnir hafa á Norður
löndum, þó segja megi, að
Framsóknarflokkurinn standi á
þjóðlegri grunni en þeir, þar
sem þeir hafa byggzt upp í
tengslum við hinn „alþjóðlega
sósíalisma.“ f meginefnum vill
Framsóknarflokkurinn þó leysa
vandamál nútímans á svipað-
an hátt og jafnaðarmenn á
Norðurlöndum hafa gert á und
anförnum árum, en þeir hafa
þó staðið í stefnuskrám jafn-
aðarmanna allt fram undir
þetta. Það yrði áreiðanlega ís-
lenzku þjóðinni ekkert áfall,
þótt Sjálfstæðisflokkurinn yrði
hlutfallslega álíka stór og sams
konar flokkar eru á Norður-
löndum.
Sigurinn
Þjóðviljinn heldur áfram að
skrifa um kosningasigur Al-
þýðubandalagsins. Víst geta
þeir glaðst, því að almennt
bjuggust menn við hruni Al-
þýðubandalagsins í kosningun-
um enda hnigu öll rök að því
að menn gerðust nú þreyttir á
að kjósa þann sundurleita sam
tíning, sem í eilífu stríði er
innan Alþýðubandalagsins. En
eins og Þjóðviljinn hefur ját-
að: Kommúnistum tókst enn
einu sinni að blekkja menn
með því að fara í nýja kápu.
Segir Þjóðviljinn, að „forsenda
árangursríkrar kosningabar-
áttu“ hafi verið „sá nýi svip-
ur, sem Alþýðubandalagið fékk
í augum almennings, þegar Al-
þýðubandalagsfélagið í Reykja-
vík var stofnað í apríl.“
Þeir Alþýðubandalagsmenn
mega út af fyrir sig vel kalla
það sigur, að Alþýðubandalagið
hrundi ekki niður, en hver var
sigurinn í tölum mældur? Ef
litið er á atkvæðatölur í Reykja
vík og þeim átta kaupstöðum,
þar sem hrein flokkaframboð
voru nú og 1962 og að sjálf-
sögðu lagðar saman atkvæða-
tölur Alþýðubandalagsins og
Þjóðvarnarflokksins 1962, því
að Þjóðvarnarflokkurinn gerð-
ist aðili að Alþýðubandalaginu
eftir 1962, kemur í ljós, að
atkvæðatalan í heild í þessum
kaupstöðum var 10.464 at-
kvæði 1962 en 10.304 atkvæði
1966. Miðað við hlutfallslega
aukningu er tap Alþýðubanda-
lagsins því 8.53%. Það var nú
sigurinn.
Framhald á bls. 15