Vísir - 10.01.1975, Blaðsíða 7

Vlsir. Föstudagur 10. janúar 1975.
7
Það liggur nýfætt
barn, sem kom of
snemma í heiminn, í
súrefniskassa á há-
skólasjúkrahúsinu i
Cleveland í Ohio. Allt í
kring sér maður það
sem venjulega fylgir
slikum tilfellum, mæla
og annað slikt og til að
byrja með virðist ekk-
ert óvenjulegt.
En svo er þó. Hjá barninu er
annað og meira en tilheyrandi
tæki. Við hlið kassans liggur
móðir barnsins. 1 gegnum kass-
annhorfir hún ánafláts og ótrufl-
uð á barn sitt, og i gegnum lúgu
á kassanum hefur hún stungið
inn annarri hendinni og strýkur
yfir líkama barnsins með henni.
1 gegnum allt þetta kalda og
tæknilega, sem fylgir sllku til-
felli sjáum viö hlýju og tilfinn-
ingar.
Og þetta er ekki það eina sem
fyrir augu ber á þessari deild
sjúkrahússins. A öðrum stað er
móöir sem heldur á 6 vikna
gömlu barni sínu. Barnið er um-
vafið slöngum sem tilheyra
lækningu þess, þvl það er sjúkt.
En hún talar við barnið og svo
er að sjá sem lækningatækin
hafi ekki nokkur áhrif á hana
eða trufli hana nokkuð.
Hún hefur haft barnið hjá sér
frá þvi það fæddist og kemur til
þess á hverjum degi og stanzar I
marga tima.
,,Ég veit hvernig þessi tæki
virka,” segir hún, ,,og ég er ekki
hrædd við þau lengur. Nú þekki
ég barn mitt. Ég veit að hann er
lítill en lika sterkur. Til að byrja
með gerði hann litið annað en að
sofa en nú vakir hann meira. Ég
hélt ekki að það hefði nokkuð að
segja fyrir hann að ég væri hjá
honum frekar en einhver annar.
Nú er ég viss um að hann veit að
það er ég og að honum liður vel
þegar ég gæli við hann. Mér lið-
ur lika vel við að vita að ég
hjálpa honum.”
Á sjúkrahúsinu geta foreldrar
dvalið yfir nóttina ef þeir vilja
og að kostnaðarlausu. En er
þörf fyrir foreldrana á meðan
barn sefur mest og gott starfs-
fólk er á staðnum?
Prófessor Marshall Klaus og
yfirlæknir á staðnum svarar
þessu játandi. A þingi barna-
lækna sem haldið var i Gauta-
borg fyrir nokkru vakti þessi
ameriski barnalæknir mikla at-
hygli, þegar hann ræddi um
hversu mikið fyrsti timinn i lifi
barnsins hefði að segja.
Hann leggur mikla áherzlu á
að samband milli móður og
barns hefjist strax og rofni ekki,
sama á hverju gengur.
Heilbrigt barn á ekki að taka
frá móðurinni þegar það fæðist.
Það á að vera sem mest hjá
henni. Barn sem fæðist fyrir
timann á lika að geta haft
móður sina hjá sér, og móðirin á
að heimsækja það sem mest, ef
barnið þarf að vera i umsjá
lækna lengur.
Náið samband móður og
barns hefur mikið að segja fyrir
seinni tima. Meira að segja eftir
tvö ár hefur það sitt að segja.
Starfsfólkið i Cleveland hefur
gert margar og merkilegar
rannsóknir varðandi nýfædd
börn. Það hefur komizt að þvi að
mæður haga sér flestar eins
þegar barnið er lagt hjá þeim I
fyrsta skipti. Það er eins og þær
fylgi einhverju munstri.
Þær byrja á þvi að strjúka létt
hendur og fætur barnsins en eft-
ir nokkrar minútur strjúka þær
höfuð og likamann allan með
allri hendinni. Þær reyna að
horfa inn i augu barnsins. 73%
af mæðrunum „báðu” börnin
sin að opna augun. Þær töluðu
til barnsins. Þetta gildir jafnt
um þær sem fæða á réttum tima
og þær sem fæða fyrir timann.
Ef það fyrirfinnst munstur
hvað varðar samband á milli
móðurinnar og barnsins,
munstur, sem móðirin ósjálfrátt
fylgir ef hún er ekki hindruð I
þvi, er þá ekki mikilvægt fyrir
tilfinningar hennar til barnsins
að hún fylgi þvi?
Til þess að sjá hvað náið sam-
Þeir skilja aldrei
móður frá barni
Umsjón: Edda
Andrésdóttir
— samvera móður og barns fyrstu tímana
eftir fœðingu hefur mikið að segja,
jafnvel eftir tvö ár. Og það gildir líka
um börn í súrefniskassa
band strax eftir fæðingu hefði að
segja gerði starfsfólkið könnun.
Mæðrum sem voru að eignast
sitt fyrsta barn var skipt I tvo
hópa. Annar hafði börn sin hjá
sér allt upp I þrjá tlma eftir fæð-
ingu, og næstu þrjá dagana
höfðu mæðurnar börnin hjá sér I
fimm tima á dag þar aö auki við
hverja gjöf.
Hinn hópurinn hafði börn sin
aðeins stútta stund eftir fæð-
ingu. Eftir nokkra tima fékk
hver móðir að hafa barn sitt
nokkru lengur hjá sér en slðan
aðeins á fjögurra tlma fresti I
tiltölulegan stuttan tíma.
Eftir mánuð komu báðir
hóparnir með börn sln I þrjár
rannsóknir. Fyrst til þess að
svara spurningum, þá til þess
að láta lækni rannsaka börnin
og loks var fylgzt meö mæðrun-
um þegar þær gáfu börnum sln-
umað drekka úr pela.
Það kom strax I ljós munur á
sambandi mæðranna við börn
sln. Þær sem höfðu haft börn sln
meira hjá sér á sjúkrahúsinu
vildu slður skilja við börn sln
hjá öðrum, þær fylgdust með af
meiri áhuga þegar læknirinn
rannsakaði börnin og þær fylgd-
ust meira með þegar þær gáfu
börnunum að drekka.
Einu ári síðar voru þessar
mæður ennþá áhugasamari
fyrir rannsóknum lækna á börn-
um þeirra. Þegar svo börnin
voru orðin tveggja ára gömul
fylgdist prófessor Klaus og
starfslið hans með mæörum og
börnum i leikjum. Enn kom það
i ljós að meira samband virtist
vera milli þeirra mæðra og
barna sem höfðu verið hvað
mest saman tlmana eftir fæð-
ingu.
Mæðurnar lögðu tvisvar sinn-
um fleiri spurningar fyrir börn
sin en hinar og þær gáfu
helmingi fleiri tilsagnir til
barna sinna en þær siðarnefndu.
Hér er sem sagt ennþá til stað
ar munur á þessum tveimur
hópum mæðra eftir tvö ár. En
hvort er það timinn strax að lok-
inni fæðingu eða næstu daga á
eftir sem hefur þetta að segja?
Eða er það þetta tvennt i sam-
einingu?
Það er nokkuð erfitt að segja
til um það. En það er athyglis-
vert, bendir prófessor Klaus á,
að árangurinn verður sá sami
hjá öllum mæðrum sem höfðu
börn sin hjá sér þetta mikiö.
Það er sama þó að meðgangan
hafi verið erfið, hvort barnið
var velkomið eða ekki, hvernig
sambandi verðandi móður viö
barnsföður var háttað, sina eig-
in móður og fjölskyldu og þar
fram eftir götunum. Þessi mikla
samvera móður og barns hafði
það sama að segja hjá öllum og
það var enn til staðar eftir tvö
ár.
Eftir tvöár hefur þaö enn mikið aðsegja að móðir og barn séu sem mest saman fyrstu tlmana eftir fæðingu