Tíminn - 09.07.1966, Blaðsíða 2

TÍMINN
LAUGARDAGUR 9. júlí 1966
EKK1 FULLKOMNAR
F'ramhald af bls. 1.
fyrir lausn styrjaldarinnar sé fjar
lægara nú en t.d. fyrir ári síðan.
— Hverjar eru að yðar áíiti,
framkvæmdastjóri, helztu orsakir
þeirrar ólgu, sem nú ríkir í heim-
inum?
—• Að mínu áliti eru helztu
ásteeðurnar fyrir spennu og ólgu
í heiminum fjórar. í fyrsta lagi
er við að etja ólgu, sem grund-
vallast á mismunandi pólitízkum
hugsjónakerfum. f öðru lagi ólgu,
sem myndast vegna miisimunandi
lífsikjara fólks, þ.e. hinni miklu
gjá milli ríku landanna og fátæku
landanna. í þriðja lagi er um að
ræð ólgu, sem byggist á misrétti
vegna kynþáttar eða litarháttar —
kyniþáttafordómum. Og í fjórða
lagi grundvallast ólgan í heimin-
um á eftirhreytum nýlendustefn-
unnar. Nýlendustefnan hefur skil-
ið eftir sig vissan arf, viss áhrif,
í mörgum hlutum heimsins, sér
staklega í Afríku — ólga ríkir þar
enn vegna þessarar arfleifðar ný-
lendukerfisins.
Að mínu áliti eru þetta fjórar
helztu orsakir þess, að málin hafa
þróazt mjög ógæfulega í mörgum
hlutum heimsins.
— Teljið þér, að Sameinuðu
þjóðimar þurfi á einhvers konar
lögregluher að halda?
— Já, ég tel, að Sameinuðu þjóð-
irnar myndu vera í betri aðstöðu
til þess að framkvæma vissa þætti
ætlunarverks síns á þeim svæðum,
þar sem friðargæzla er nauðsyn-
leg, ef samtökin hefðu eitthvert
vopn, t.d. friðargæzlusveitir.
En í dag er mjög erfitt að koma
slíku á vegna mismunandi skoð-
ana aðiWarríkjanna á málinu. Mál-
ið er nú í rannsólkn hjá „Nefnd
hinna 33“ s’em allsherjarþingið
kom á fót og hefur nefndinni ver-
ið falið að kynna sér alla þætti
friðargæzlu. Þessi nefnd mun síð-
an senda skýrslu um málið til Alls-
herjarþingsins.
— Eru líkur á, að slíkum her
verði komið á?
— Engir möguleikar eru á að
svo verði í bráð, en hugsanlegt er
að friðarher verði komið á fót síð
ar.
— Hvað teljið þér að þur/i að
gera til þess að Sameinuðu þjóð-
irnar geti orðið áhirfameiri við
varðveizlu friðar í heiminum7
— Aðalábyrgðina á varðveizlu
friðar ber Öryggisráðið. Ef stór-
veldunum kemur saman um
ákveðna stefnu í því skyni að gera
Sameinuðu þjóðirnar að áhrifa-
miklu tæki í þágu friðarins, þá
munu samtökin verða sterkari og
sterkari. Ég tel, að eining meðal
stórveildanna sé nauðsynleg í þessu
máli. Þótt ekki megi vanmeta hlut
verk smáríkjanna í málinu, þá er
afstaða stórveldanna þýðingarmest.
Og, eins og þið vitið, þá er éngin
samstaða meðal stórveldanna í dag
um þátttöku Sameinuðu þjóðanna
I friðargæzluaðgerðum.
U Thant var spurður, hvort út-
lit væri fyrir, að friðargæzlusveit-
ir Sþ á Kýpur og Gaza gætu hætt
störfum í náinni framtíð. Hann
svaraði:
— Við erum enn að vinna til
híns ítrasta að því að finna póli-
tíska lausn deilunnar á Kýpur. Til j
þessa hafa tilraunir okkar ekki bor
ið afgerandi árangur. Friðarsveit
ir Sameinuðu þjóðanna hafa verið
lengi í Mið-Austurlöndum, og við
eigum í erfiðleikum með fjárhags-
legu hliðina á þeirri friðargæzlu.
Við höfum ekki nægileg fjárráð
til þess að viðhalda þeim friðar-
sveitum, sem nú eru staðsettar þar,
og mér skilst, að á næsta ári verði
fjárveitingar til þessarar friðar-
gæzlu enn lækkaðar. En ég held,
að allar ríkisstjórnir séu sammála
um, að þessi friðargæzla sé nauð-
synleg.
— Hvernig er fjárhagsleg staða
Sameinuðu þjóðanna í dag?
— Fjárhagsleg staða Sameinuðu
þjóðanna er slæm. Eins og þið
vitið, þá hefur máli þessu verið
vísað til sérstakrar nefndar,
„Nefndar hinna 14,“ en sú nefnd
var skipuð á 20. allsherjarþingimi
einmitt til þess að rannsaka þetta
vandamál og henda á leiðir til úr-
bóta. Nefndin hefur ekki lokið
starfi sínu enn, en mér skilst, að
hún muni senda álit sitt til alls-
herjarþingsins einhvern tíma fyrir
mánaðamlótin. Þegar sú skýrsla
hefur verið birt, munum við fá
hefur verið birt, munum við fá
nákvæma vitneskju um það hver
raunveruleg fjárhagsleg staða sam-
takanna er. En hún er örugglega
mjög slæm, eins og ég hef áður
sagt.
U Thant var að því spurður,
hvort hann teldi nauðsynlegt að
breyta skipulagi samtakann, ef
þau ættu að geta gegnt ætlunar-
verki sínu sem skyldi. Var hann
sérstaklega spurður, hvort ekki
þyrfti að breyta því, að í Alls-
herjarþinginu hefur hver þjóð, stór
eða lítil, eitt atkvæði. Hann var
alls ekki á því, og sagði:
— Eg tel að þetta sé mjög lýð-
ræðislegt fyrirkomulag. í kosning-
um á íslandi t.d. hefur lyftuvörð
ur eitt atkvæði og forsætisráðherr
ann hefur eitt atkvæði. Rikasti
maður landsins hefur aðeins eitt
atkvæði, fátækur fiskimaður hefur
einnig eitt atkvæði. Þetta er mjög
lýðræðislegt fyrirkomulag, og ég
tel, að þetta kerfi eigi einmiít að
nota á alþjóðavettvangi. Ég get
ekki séð, að neitt sé við það að
athuga, að ísland hafi eitt atkvæði
í allsherjarþinginu, Bandaríkin eitt
atkvœði og Sovétrikin eitt atkvæði.
En í Öryggisráðinu myndast visst
jafnvægi, eins og þið vitið. Ráðið,
sem ber höfuðgbyrgð á því að yið
haWa friði í heiminum, er öðru
vísi skipulagt en þingið. Bandarík-
in, Sovétríkin, Frakkland, Bret-
land og Kína hafa sérstakt vald
þar — meira vald en önnur að-
ildarríki. íþessu sambandi hafa því
þessi fimm ríki forréttindi. Ég tel,
að þetta sé vel viðeigandi kerfi,
hvað atkvæðakerfi í þinginu við-
víkur, þá tel ég ekki, að gera
þurfi neinar breytingar á því
skipulagi.
En við höfurn gert nokkrar
breytingar á skipulagi samtakanna.
T.d. var fjölgað í Öryggisráðinu
á síðasta ári, og eins í Efnahags-
og félagsmálaráðinu. Og auðvitað
eru Sameinuðu þjóðirnar ekki full-
komin samtök — þetta eru sam-
tök manna og þess vegna ekki full-
komin og líklega er hægt að bæta
um á ýmsum sviðum.
— Hafið þér gefið ákveðið svar
við því, hvort þér munið taka við
endurkjöri sem framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna?
— Nei, ég hef ekki gefið út
neina opinbera yíirlýsingu um það
mál. Eg hef i huga að gefa út
yfirlýsingu um afstöðu, mína til
endunkjörs í lok ágústmánaðar, þ.
e. tveim mánuðum áður en kjör-
tímabil mitt rennur út.
— Mun afstaða yðar til endur-
kjörs grundvallast á fjárhagslegri
stöðu Sameinuðu þjóðanna í fram-
tíðinni?
— Nei, ákvörðun mín mun
stjórnast af mörgum ástæðum, svo
ég vil ekki benda á neitt eitt mál
í því sambandi.
— Er það ekki hættulegt fyrir
Sameinuðu þjóðirnar að hafa ut-
an samtakanna fólksflestu þjóð
heimsins.
— Eg hef þá skoðun, að öllurn
þjóðum heims ætt.i að vera heimilt
v gerast aðilar að Sameinuðu þjó?
unum. Eg tel, að ef allar þjóðir
heims væru í Smeinuðu þjóðun-
um, þá myndu þær verða í miklu
betri aðstöðu til þess að fram-
kvæma ætlunarverk sín á áhrifa-
ríkari hátt.
— Teljið þér að Kína verði veitt
aðild að Sameinuðu þjóðunum í
bráð?
— Spurningin um aðild Kína að
EIMSKIPAFÉLAGSSKiP KOMU 894
I 51 HÚFN Á S.L. ÁRI
Eins og áður hefur verið get-
ið um í fréttum, tók Eimskipa
félagið upp þá nýjung á s.l. ári,
að láta nokkur af skipum sínum
taka upp fastar áætlunarferðir frá
útlöndum til fjögurra aðalhafn á
fslandi, Reykjavíkur, ísafjarðar,
Akureyrar og Reyðarfjarðar, og
nota þessar aðalhafnir jafnframt
sem umhleðsluhafnir fyrir vörur,
sem skráðar eru frá útlöndum til
annarra hafna í viðkomandi lands-
fjórðungi. Snemma á þessu ári var
enn ákveðið, að sum þessara áætl-
unarskipa, komi einnig reglulega
við í Vestmannaeyjum, Siglufirði,
Húsavik, Seyðisfirði og Norðfirði.
Sömuleiðis býður Eimskipafélagið
upp á skipsferðir beint erlendis
frá á aðrar hafnir úti á strönd-
inni, ef ráðstafnir eru gerðar til
þess fyrirfram og aðstæður leyfa.
Þetta breytta fyrirkomulag,. að
skipin sigli beint á hafnir úti á
landi, flýtir mjög mikið fyrir því
að vörurnar komist í hendur mót-
takenda og eru þær komnar á
ákvörðunarstað 10—12 dögum eft-
ir að þær eru teknar í skipin er-
lendis. Stöðugt er leitazt við að
bæta og hagræða þjónustunni við
landsbyggðina og er augljós ávinn
ingur í því að komast hjá kostn-
aðarsamri og tafsamrj umhleðslu
í Reykjavik á þeim vörum sem
fara eiga á hafnir úti á landi.
Á s.l. ári komu skip félagsins
og leiguskip þess 894 sinnum við
á 51 innlendri höfn og voru það
275 fleiri viðkomnur en árið 1963,
en þeim hefur stöðugt farið fjölg-
andi síðustu árin.
Nýlega gaf Eimskipafélagið út
áætlun um skipaferðir í júlímán-
uði, þar sem gert er ráð fyrir
að þrjú skip fermi erlendis beint
til aðalhafnanna, og ennfremur
að önnur tvö skip fermi beint til
Vestmannaeyja, Siglufjarðar, Húsa
víkur, Seyðisfjarðar og Norðfjarð-
ar auk aðalhafnanna. Eru því hin
ar beinu ferðir frá útlöndum orðn-
ar tíðar með Eimskipafélagsskipun
um.
SILDIN AF JAN MAYEN-SVÆDINU
REYNDIST EKKI SÚLTUNARHÆF
HH-Raufarhöfn, föstudag. | afli nein teljandi búbót fyrir síld-
f gær kom Ólafur Magnússon arsaltendur, þar sem ekki var
með fullfermi af veiðisvæðinu við hægt að salta nema um 100 tunn-
Jan Mayen, en ekki reyndist sálur af aflanum. Ólafur Magnússon
NEFND RANNSAKAR AFKOMU
HJÁ TOGARAÚTGERÐINNI
Hinn 23. desember 1965 skip-
aði sjávarútvegsmálaráðherra
nefnd þriggja manna til að rann-
saka hag og afkomuhorfur togara-
útgerðarinnar og gera tillögur til
ríkisstjórnarinnar um rekstur tog-
aranna í framtíðinni. f nefnd bessa
voru skipaðir Jónas Jónsson, fram
kvæmdastjóri, Svavar Pálsson, lög-
giltur endurskoðandi og Davið Ól-
afsson, fiskimálastjóri, sem jafn
framt var skipaður formaður nefnd
arinnar.
Ráðuneytið hefur nú falið nefnd
inni að gera tillögur um framtfðar-
verkefni og endurskipulagningu
togaraflotans. Ennfremur hefur
fulltrúum verið fjölgað í nefnd-
inni.
í nefndinni eiga nú sæti auk
ofangreindra:
Ágúst Flygering, útgerðarmað-
ur, samkvæmt tilnefningu Lands
samibands íslenzkra útvegsmanna.
Bjarni Ingimarsson, skipstjóri,
samkvæmt tilefningu Farmanna-
og fiskimannasambands íslands.
Hjálmar Bárðarson, skipaskoð-
unarstjóri.
Jón Sigurðsson, framkvæmda-
stjóri, samkvæmt tilnefndinu Sjó-
mannasambands íslands.
Loftur Bjarnason, útgerðarmað-
ur, samkvæmt tilnefningu Félags
íslenzkra botnvörpuskipaeigenda.
Sjávarútvegsmálaráðuneytið 8. júlí
var 37 tíma að sigla með aflamti
til lands. Von er á fimm skipum
í nótt með fullfermi af sömu mið-
um, en milli 11—12 skip tilkynntu
um afla, um 200 lestir hvert.
Skipin sem hafa verið að veið-
um við Hjaltland eru nú að hverfa
heim, þar sem veiði þar hefur ver-
ið lítil sem engin.
Minni skipin eiga í vandræðum
með að elta síldina langar leiðir
vegna þess hve olíueyðsla þeirra
er mikil. Hér liggur nú skipið Dan
og ætlar það að sigla út með auka-
birgðir af olíu, ef því tekst að
útvega tunnur undir oliuna.
Fiskafli er góður um þessar
mundir, bátarnir eru enn að veiða
ufsann hér skammt undan og afli
á handfæri er góður. Aflinn er
allur saltaður.
Veður hefur verið ágætt að und-
anförnu og var yfir 20 stiga hiti
í gær.
Alþjóðaráðstefna
um blóðstreymi
Sameinuðu þjóðunum mun koma
aftur fyrir allsherjarþingið í sept-
ember í haust, og það eru aðildar-
ríkin, sem taka ákvörðun um það
mál. Eg veit ekki hver niðurstaða
an verður, því erfitt er að segja
til um, hver afstaða aðildarríkj-
anna muni verða.
U Thant var spurður um þátt-
töku íslands í aðstoðinni við þró-
unarlöndin. Um það atriði sagði
hann:
— ísiand er mjög samvinnuþýð-
ur aðili að Sameinuðu þjóðunum,
og hefur starfað innan Sameinuðu
þjóðanna eftir beztu getu um ára-
bil. Að mínu áliti hefur ísland
staðið sig eins vel og því er unnt.
FB-Reykjavík, föstudag.
Um helgina verður sett í hátíða-
sal Háskólans fyrsta alþjóðlega ráð-
stefnan um blóðstreymisfræði
(hemorheology). Forseti ráðstefn
unnar er prófessor A.L. Copley,
sem starfar m.a. við New York
I Medical College, en hér á landi
munu menn eflaust kannast betur
við hann sem eiginmann íslcnzku
ljstakonunnar Níru Tryggvadótt-
ur.
Ráðstefna þessi er haldin á veg-
um Háskóla íslands, en prófessor
Copley hefur þó haft alla forgöngu
um hana með aðstoð undirbún-
ingsnefndar sem í eru niu sér
fræðingar auk hans frá ýmsum
löndum og úr mörgum vísinda-
greinum, sem samtvinnrðar eru á
þessu sviði, eins og svo mörgum
öðrum.
Ráðstefnan verður sett kl. 3 á
sunnudaginn. og mun Ólafur
Bjarnason prófersor ávarpa þátt-
takendur, en hann er formaður
íslenzku undirbúningsnefndarinn-
ar Einnig ávarpar Ármann Snæ-
varr rektor þátttakendur og Gylfi
Þ. Gíslason ráðherra tekur til
máls. Þá setur prófessor Copléy
ráðstefnuna, en að því loknu munu
tveir sérfræðingar halda fyrir-
lestra. Ráðstefna þessi er opin öll-
um áhugamönnum og sérfræðing-
um á þessu sviði, og hefur hún
verið auglýst í vísindaritum erlend
is. Hins vegar hafa allir fyrirles-
arar verið valdir sérstaklega, og
I gerði undirbúningsnefndin það.
Verða fyrirlesarar rúmlega 60, en
þátttakendur að minnsta kosti 100
—120 talsins, en auk virka þátt-
takenda koma flestir vísindamenn
irnir með eiginkonur sínar.
Ráðgert er, að þessar ráðstefnur
verði framvegis haldnar þriðja
hvert ár, og verður sú næsta haldin
í París. Þá munu vera liðin 100
ár frá dauða franska læknisins og
lífeðlisfræðingsins Jean Léonard
Marie Poiseuille, sem er einn af
brautryðjendunum á sviði blóð-
streymisfræðinnar en á þessari ráð
stefnu hér verður einmitt veitt í
fyrsta sinn Poiseuilleorðan, og er
það Svíinn Robin Fáhraeus, sem
hlýtur þessa viðurkenningu. Ráð-
stefnunni lýkur 16. júlí.