Tíminn - 09.07.1966, Blaðsíða 3
LAUGARDAGUR 9. júlí 1966
TÍMINN
ísland framtíöar ferðamannaland
en vegirnir hljóta að spilla fyrir
Hér var á ferð á dögunum
amerískur læknir, dr. Karl
Benedict frá Worcester í Mas
sachusetts, hann var að eyða
sumarleyfi sinu í Evrópu i
fyrsta sinn og skipti því milli
Englands og íslands, ferð
aðist talsvert um landið í viku
títma, einkum til að skoða ýmis
náttúrufyrirbæri á íslandi, og
hitti fréttamaður Tímans hann
að máli stundarkom í Loít-
leiðahóteli daginn, sem hann
hélt hehnleiðis.
— Er eitthvað sameiginlegt
með Englandi og fslandi, sem
þér voruð að skoða sérstak-
lega?
— Við hjónin og sonur okk
ar fórum til að hitta ættingja
konu minnar, en suma þeirra
heifiur hún ekki séð síðan hún
ftatöst barn að aldri frá Eng
landi vestur um haf. Auðvitað
notaði ég tækifærið til að
skoða ýmis skemmtileg fyrir-
bæri jarðfræðileg þar í landi,
því að jarðfræði hefur verið
nrín eftirlætis tómstunda-
iðja, síðan ég lærði hana sem
aufkanámsgrein í háskóla. Og
það er kunnara en frá þurfi að
segja, að ísland er að þessu
leyti enn áhugaverðara land,
eða hefur það ekki verið kall
að eitt af hinum fyrirheitmi
löndum jarðfræðinga? Nú, auk
þess átti ég erindi hingað að
hitta góðan vin minn og okkar
hjóna, það er Jón R. Hjálmars
son, skólastjóri að Skógum.
Þegar hann var í ársorlofi og
boði í Bandaríkjunum í hitteð
fyrra, og þá dvaldist hann á
heimili okkar. Og nú langaði
okkur að kynnast íslenzku
heimdli, sem var auðsótt. Við
fórum austur að Skógum og
nutum þar mikillar gestrisni
skólastjórahjónanna, og Jón
ók okkur víða um Suðurland,
og sýndi okkur marga staði,
sem urðu mér sumir hreinasta
opinberun, sem áhugamanni í
jarðfræði. Ég hef ekki varið
betur einni viku af sumar-
leyfi mínu í mörg herrans ár.
Ég held, ég hafi aldrei fengið
meira fyrir 22 dollara en flug
ið til Surtseyjar og síðan lág
flug inn yfir hálendi íslands.
Við fengum sérstaklega gott
skyggni og það var dásamleg-
ur dagur. Annað, sem ég kynnt
ist vel í þessari ferð, var hæfni
íslenzkra flugmanina, eftir
þetta flug ber ég mikið traust
til þeirra og tel þá með fær-
ustu flugmönnum, sem völ er
á, djarfir og gætnir í senn.
Það var allspennandi að fljúga
með þeim lágt yfir Þingvöllum
og Gullfossi og svo nærri jökl
unum, að hægt var að skoða
hverja sprungu, sem við fór-
um yfir.
— Hafið þér ferðazt til
margra landa til að svala for
vitni yðar í jarðfræði?
— Nei, þao hef ég raunar
ekki, aðallega um Norður-
Ameríku. En þetta hefur verið
hálfgerð ástríða síðan ég lærði
jarðfræði á stúdentsárum mín
um hjá þeim stórsnjalla pró-
fessor Robert L. Nichols, það
var varla hægt að hugsa sér
jafnlifandi kennslu hjá nokkr
um manni, enda hafði hann
ferðazt um allan heim til að
auka þekkingu sína og lesa sög
una í jarðlögum umhverfis
hnöttinn. Síðar eyddi ég tveim
sumrum með honum við jarð-
fræðirannsóknir í Klettafjöll-
um. Það voru einkum athugan
ir á hraunum og hraunrennsli
úr eldgígum á svæðinu frá
Nýja Mexico og upp fyrir San
Fransisco, sem hann var að
fást við. Og hann komst að
raun um, að hraun hafði runn
ið á þessu svæði, fyrir nálega
þúsund árum. En eldgos hafa
ekki orðið í Bandaríkjunum á
síðari tímum. Eitt hið síðasta
eldgos norðan Suður-Ameriku,
varð í Mexico, fyrir einum
þrjátíu árum. Hann hefur líka
verið á Suðurheimskautssvæð-
inu við jarðfræðirannsóknir
og gefið nafn jöklum þar
syðra. Tvisvar heyrði ég pró
fessor Nichols flytja fyrir-
lestra fyrir almenning, sem
vöktu mikla athygli, og nú
rifjast upp fyrir mér, og skýr
ast jafnvel, enn betur fyrir
mér, þar sem ég hef séð sams
konar náttúrufyrirbæri hér.
Fyrri fyrirlesturinn var fluttu
í Yellowstoneþjóðgarðinum og
fjallaði um okkar frægasta
hver, Old Faihtful, sem er okk
ar geysir. En nú hef ég séð
hinn upprunalega Geysi, sem
hefur raunar hægra um sig en
löngum áður, en samt var gam
an að sjá hann með eigin aug
um. Hinn fyrirlesturinn flutti
prófessor Niohols í friðuðu
svæði Bandaríkjanna, hinum
miklu gljúfrum Grand Canyon.
Nú hef ég séð ykkar „Grand
Canyon", sem ég vil kalla svo.
gljúfrin, sem hinn frægi Gull
foss ykkar fellur í. Það var stór
fengleg sjón, fallegur foss í til
komumfklu umhverfi.
— Hvað vakti fleira athygli
yðar hér þessa daga?
— Mér þótti ákaflega vænt
um að kynnast heimili skóla-
stjórahjónanna að Skógum og
ekki síður skólanum sjálfum,
kennsluháttum og hinu heimil
islega sambandi kennara og
nemenda. Slík skólavist hlýtur
að þýða ákaflega mikið fyrir
nemendur og bera ríkari náms
Dr. Karl Benedict
árangur. Slíkir skólar eru að
vísu til heima í Bandaríkjun-
um, en það eru yfirleitt einka
fyrirtæki. krefjast hárra skóla
gjalda og því aðallega fyrir efn
að fólk, en ekki allan almenn
ing. Raunar eru til stúdenta
garðar í sambandi við æðri
skóla okkar, en heimavistar-
skólar af því tagi, sem hér
tíðkast og víst víðar um Norð
urlönd, það ætti að verða til
fyrirmyndar fyrir stærri lönd,
þannig, að allir eigi þar að
gang að og fari ekki eftir efna
hag aðstandenda nemenda.
Svo að ég minnist aftur á
Sbógaskóla, þá er umhverfið
þar, landslagið með fossana
tvo og sýn til jökla og hafs,
þetta gerir skólann að einstak
lega skemmtilegum skólastað.
— Eruð þér harðánægð
ur með flest, sem þér kynnt
ust á ferðum yðar um landið?-
— Ekki get ég sagt það.
Þetta er fagurt land, sem hef
ur flesta kosti frá nátttúrunn
ar hendi til að geta orðið mik
ið ferðamannaland. En að
mínu áliti er tvennt, sem hlýt
ur a_ð spillar mikið fyrir ykk-
ur. f fyrsta lagi eru þjóðvegir
hér yfirleitt svo herfilega vond
ir, að hætta er á, að erlendir
ferðamenn muni fremur eftir
þeim en ykkar fáu góðu veg
um, og beri því landinu ekki
eins vel söguna sem ferða
mannalandi og skyldi. Og ann
að í sambandi við þessa slæmu
vegi er það, að ég skil ekki
annað en þjóðarbúskapur ykk
ar bíði tjón af þessu að því
leyti, að þetta hlýtur að kosta
óheyrilegt slit á öllum þessum
um dómum frá útlöndum. Þeir
bifreiðum, sem þið kaupið dýr
hljóta að vera margfalt dýrari
í rekstri en ef vegirnir væru
í skaplegra ástandi. Eg er ekki
kominn sem dómari um ástand
í þessum eða öðrum málum
hjá ykkur, en þetta ætti að
vera hverjum manni augljóst,
mál. Og mér þykir svo vænt
um fsland, að ég ann því alls
hins bezta. Og annað kemur
mér í hug í sambandi við þá
staði hér á landi, sem ættu í
framtíðinni að vera eftirsókn
arverðastir fyrir erlenda ferða
menn, það eru hinn óspilltu
undur náttúrunnar á íslandi.
Það er að forðast of mikla
sölumennsku í námunda við
þessa staði, láta ekki fjárplógs
menn fá ótakmörkuð tækifæri
til að hreiðra um sig með sölu
skálum eða sjoppum. Ég vildi
óska, að þessir staðir verðj und
ir eftirliti hins opinbera, sem
flest hin fegurstu svæði verði
friðuð sem þau eiga skilið, hin
sérkennilegu svæði gerð að
þjóðgörðum áður en það er
um seinan, slík svæði eiga ekki
aðeins að vera stundargaman
fyrir ferðamenn, heldur skóli
fyrir unga sem gamla til að
lesa hina undursamlegu bók
óspilltrar náttúru.
Hreingern-
ingar
Hreingprnmear með
nútízku vélum
Fljótleg o.e vönduð vinna
Hreinqerninqar sf..
Simi 15166, eftir kl 7 a.h
15630
RULLA
!
Óska eftir að kaupa góða taurullu. Upplýsingar í
síma 19523 á venjulegum skrifstofutíma og í
síma 20396.
3
wmvimmTiam
mm
Á VÍÐAVANGI
Tækniskólinn
f Frjálsri þjós segir svo
m.a. um Tækniskóla íslands:
„Við skólaslitin lét skóla-
stjórinn þess getið, að haun
hefði sótt um lausn frá staríi
af persónuiegum og fjarhags-
legum ástæðum.
Ekki leikur þó á þvi neinn
vafi. að hér kemur fleira til.
Skólanum hefur í fyrsta íagi
ekki verið fundinn ncinn sess
í íslenzku skólakerfi. í ljós
kom eftir að skólinn tók til
starfa, að íslenzkir gagnfræð-
ingar hafa alls ekki þá mennt-
un til að bera sem gerir þeim
kleift að hefja nám í tækni-
skóla, svo sem gerist með
grannþjóðum okkar á Norður
löndum. Tækniskólinn verður
því að starfrækja undirbúnings
deild, sem tekur við gagnfræð-
ingum og skilar þeim af sér
inn í Tækniskólann sjálfan. í
öðru lagi er þannig að skólan-
um búið, bæði hvað varðar hús
næði og aðrar aðstæður, að
| hann hefur enga vaxtarmögu-
| leika. Skólinn hefur gert samn
| inga við nokkra tækniskóla á
I Norðurlöndum og í Þýzkalandi
um að taka við þeim, sem lok
ið hafa fyrrihlutanámi hér svo
að þeir geti lokið námi sínu
þar. Hafa ber það samt í huga,
að í þessum skólum erlendis
kemst takmarkaður fjöldi nem
enda héðan að, þar sem þeir
eru fyrst og fremst miðaðir við
að anna þörf fyrir tæknifræð-
inga í hverju Iandi fyrir sig.
Það ber því brýna nauðsyn til
þess að auka og stækka Tækni-
skóla íslands NÚ ÞEGAR, þann
ig að hann geti innan fárra
ára útskrifað tæknifræðinga í
öllum helztu sérgreinum, en
ekki aðeins kennt 'þeim til
fyrrhlutaprófs, eins og nú er.
Vanræksla
Hvoru tveggja þessi mikil-
vægu atriði varðandi stöðu og
þróun Tækniskólans hafa verið
vanrækt og er ekki unnt að
greina nein merki .þess, að rík-
isstjórnin hafi hug á að bæta
nokkuð úr. Lausnarbeiðni skóla
stjórans verður því ekki skil
in öðruvísi en sem mótmæli
gegn því sinnuleysi um hag
skólans, sem yfirvöld hafa sýnt
honum. síðan hann komst á
stofn. Væri það vissulega mik
ill hnekkir fyrir skólann, ef
starfskrafta skólastjórans nyti
þar ekki lengur, því að allir
sem kynni hafa haft af, ljúka
upp einum munni. að þar fari
hæfur maður og atorkusamur.
Fráhvarf Ingvars Ingvarsson
ar frá Tækniskólanum yrði
samt eigi síðri hnckkir fyrir
hina æðstu yfirstjóm mennta
mála og ráðherra þann. sem
ber málefni vísinda og tækni
sérstaklega fyrir brjósti, herra
Gylfa Þ. Gíslason”.