Vísir - 19.04.1975, Blaðsíða 7

Vlsir. Laugardagur 19. aprll 1975.
cTMenningarmál
KONSERT FYRIR BASSAFIÐLU
Sinfónluhljómsveit Islands:
14. tónleikar I Háskólablói
Efnisskrá: Prokofjeff: „Rómeó
og Jdlla”, þættir úr þrem svlt-
um.
Þorkell Sigurbjörnsson: Kon-
sert fyrir bassafiðlu.
Tsjaikovský: Sinfónla nr. 4.
Stjórnandi: Vladimir
Ashkenazy.
Einleikari: Árni Egilsson.
Það var eins og efnis-
skrá tónleikanna væri
árangurinn af för utan-
rikisráðherra til Sovét-
rikjanna, þar sem mik-
ið var talað um aukin
menningarsamskipti
landanna, verkin voru
eftir rússa og islending,
einleikarinn islenskur,
að visu búsettur i
Bandarikjunum, og
stjórnandinn borinn og
barnfæddur rússi.
Óvenju fáir sóttu þessa tón-
leika, fremri bekkir hiíssins
voru frekar þunnskipaðir, og
var það sennilega hin dæma-
lausa hræðsla Islendinga viö
verk okkar yngri tónskálda sem
þessu olli. Á vissan hátt er það
skiljanlegt, stundum er tónlistin
„erfiö” fyrir hinn almenna tón-
leikagest en eitt má þó Þorkell
Sigurbjörnsson eiga, að honum
tekst alltaf að biia verk sín
þannig lir garði, að öllum ætti aö
takast að skilja þau og finna
eitthvert „vit” I þeim.
„Konsert fyrir bassafiðlu” er
með hans léttari verkum, stutt

A æfingu: Árni Egilsson og Vladimir Ashkenazy. — Ljósm. Jón K.
Cortez.
og aðgengilegt, mætti næstum
segja sáraeinfalt i uppbygg-
ingu, án þess þó að um of sé,
eina sem vildi vefjast fyrir
hlustendum jafnt sem hljóð-
færaleikurum, er rytminn, sem
virðist flókinn, en við nánari
hlustun er ekki svo erfiður. Stef-
in, sem unniö er Ur, eru lltil, tvl-
undir og þrlundir, og tónlistin
svífur að mestu I kringum einn
fastan punkt, tóninn e.
Frekar er fátt um sólóstykki
fyrir kontrabassa í tónbók-
menntunum, yfirleitt er litið á
hljóðfærið sem algjört undir-
leikshljóðfæri og möguleikar
þess til tjáningar taldir litlir.
Bassinn er auðvitað stór og
þunglamalegur, yfir sex fet á
hæð, og þungur eftir því. En hjá
virtUós, eins og Arni Egilsson
svo sannarlega er, þá sást bass-
inn i nýju ljósi, það var meist-
aralegt hvernig Þorkell skrifaði
fyrir hljóðfærið og dró fram
flesta, ef ekki alla „hljóð”-
möguleika þess, og hvernig Árni
siöan lék. Til marks um færni
Ama má t.d. nefna hvernig
hann lék á 10 til 15 cm langan
bUt af strengnum, hvllik ná-
kvæmni. Allur hans leikur var
eftir þvi, stórkostlegur.
Bassinn uppmagnaður
Þar sem kontrabassinn á erf-
itt með að skera sig i gegnum
hljómsveitardyn, var hann
magnaður upp. Fyrst var á æf-
ingu reynt að magna hann I
gegnum hátalarakerfi hússins,
og var það ágætt, en siðan var
reýnt að magna hann upp með
þvf að nota snertihljóðnema á
bassanum sjálfum. Gæti ég
trUað að farið hafi um suma, er
stærðar magnara var hjólaö inn
á sviöið, hafa eflaust sumir
haldið, að nU ætti að flytja eitt-
hvert hávaðastykki. En svo var
ekki. Magnarinn var notaður tii
að lyfta undir hljóm bassans, og
var árangurinn mun betri en ef
hUskerfið hefði verið notað.
Eftir smástund var maður bU-
inn aö gleyma magnaranum.
Arni var ekki að notfæra sér
það að hann gæti haft hátt, allur
hans leikur var með afbrigðum
nettur, „virkilega elegans” eins
og einn heyrðist segja. Er von-
andi að hann eigi eftir að ieika
þennan konsert viðar, og þá
jafnvel fleiri bassaleikarar, og
verði þar með tillegg Þorkels
Sigurbjörnssonar til tónbók-
mennta heimsins.
Gaman að stjórna
Hin tvö verkin á efnisskránni
voru valdir kaflar Ur þremur
svítum Prokofjeffs um „Rómeó
og JUliu”, og 4. sinfónia Tsjai-
kovskýs. Bæði eru þetta mikil
og kröftug verk, og er skemmst
frá að segja, að hljómsveitin lék
af öryggi og festu. „Rómeó og
JUlia” er mjög myndríkt verk,
og voru skemmtilegir kaflar
valdir til flutnings. Hljómsveit-
arUtsetningar Prokofjeffs eru
litrikar, eins og t.d. leikur bá-
sUnu, tUbu og kontrabassanna i
seinni hluta 1. þáttar i svitu nr.
2. Fleiri dæmi mætti auðvitað
nefna. Leikur trompetanna i, að
mig minnir, 5. þætti Ur svítu nr.
3 var einnig mjög góður.
TONLIST
eftir Jón
Kristin Cortez
Ennþá er dálitið erfitt að
fylgjast með taktslögunum hans
Ashkenazys, en þar fyrir utan er
hann á góðri leið með að verða
ágætis stjórnandi. Hann kann
verkin til hlitar, og er ákaflega
vakandi um allar innkomur,
sem hann gefur af miklu öryggi.
Ekki er hægt annað en að hrifast
af auðsjáanlegri ánægju hans er
kemur beriega I ljós á stjórn-
pallinum, hann hefur gaman af
þvi að stjórna, að vlsu er hann
full ákafur, hreyfingarnar eru
margar og miklar, en honum
tekst alltaf að hrifa hljómsveit-
ina með sér. Var það ef til vill
þess vegna að hraðinn i pizzi-
cato-kaflanum (3. kafla) i sin-
fóniunni var það mikill, að
strengirnir rétt héldu I við hann.
Heyrst hefur, að hann fari
senn að stjórna tónleikum viðar
um heiminn, og er þá sennilegt,
aö þeir fáu agniiar, sem eru á
stjórn hans, slipist af.
Þetta
Ingibjörg Haraldsdóttir:
ÞANGAD VIL ÉG FLJCGA
Heimskringla 1975. 47 bls.
í kveri Ingibjargar
Haraldsdóttur eru fyrst
nokkur Ijóð úr efnivið
bernskuminninga: hvers-
dagslýsingar af reykja-
víkurgötum á striðsárun-
um, sumra í sveitinni.
Þar á meðal er Ijóð sem
nefnist Stríðið, þar sem
með einkar látlausu móti
er skipað saman eigin
bernskureynslu og frétt-
unum utan úr heimi,
minningunni og sögunni:
árið sem ég fæddist var fólk
að deyja úr hungri I Leningrad
þaö hvilir nú saman i gröf
undir grænu grænu grasi
Ég horfði stundum á stigvélin
þeirra
útum kjallaragluggann okkar
ég sat þar á gangstéttinni
meö öörum krökkum og sagöi
manni gemmér tyggjó
Þaö voru erfiðir tlmar
og litla stúlkan i Leningrad
sat I kuldanum og skrifaöi
i dagbókina sina: allir dánir
sem ég las
nú er ég aiein eftir
og mörgum árum seinna
kom barnamoröinginn mikli
las þessi orö og sagði: börn
eiga aö vera hamingjusöm
þegar ég fæddist var strlö I
heiminum
og slöan hefur alltaf veriö striö
einhversstaðar
Stíllilegur hversdagstónn
bernskuljóðanna I bókinni lætur
Ingibjörgu vel. Og bernsku-
reynslan verður reyndar ein-
hvers konar hljómbotn margra
hinna seinni ljóða i bókinni, sem
ort eru i öðrum áfangastöðum
ævinnar og snúast mörg hver
um útivist, einmanaleik og
heimþrá. Hvert sem leiðir
liggja getur á hinn bóginn ekk-
ert
þokað úr staö þeirri stjörnu
sem gægist þögul
um kjallaraglugga
bernsku okkar.
Um heimþrá snýst lika það ljóð
Ingibjargar, örstutt, sem
kannski verður minnisstæöast
úr bók hennar. Að vera útlend-
ingur nefnist það:
Ingibjörg Haraldsdóttir
En þetta er nú ekki svo aö
skilja að ljóð Ingibjargar Har-
aldsdóttur lýsi innibyrgðri sjálf-
skoðun sem engum tiðindum
skeyti öðru en skóhljóði sjálfrar
sin á götum liðinnar bernsku og
æsku. Þvert á móti. Eins og
strlð'íð úti i heimi reyndist þátt-
ur þeirrar bernsku sem ljóðin
lýsa, eins veröur bernskan og
heimkynnin þáttur seinni
reynslu og kynna sem ljóðin
lýsa. Hlutskipti útlendings er
ekki samjafnanlegt við kjör út-
laganna. Og samt eru þær syst-
ur:
einnig þú hefur sagt:
þegar ég kem heim
mun ég kyssa jörðina
þegar ég kem heim.
an heimi bernskunnar.
get ég sagt það? spyr
hvernig
hvernig I ósköpunum
get ég nokkurntima
gert ykkur skiljanlegt
þetta sem ég ias
i augum fátæka bónda
i fjaiiaþorpinu
þegar hann sýndi mér
sjónvarpstækiö sitt?
Sinu látlausa sniði,
stillilegu orðum hafa ]
reyndar meiri tiðin
miðla en algengt er i
ljóðabókum þótt þær 1
yfir sér.
Tœknifrœðingur
Rafmagnsveita Reykjavikur óskar eftir
að ráða rafmagnstæknifræðing (sterk-
straum) til starfa i innlagnadeild. Um-
sóknareyðublöð og nánari uppl. fást á
skrifstofu Rafmagnsveitunnar, Hafnar-
húsinu 4. hæð.
Fi 1RAFMAGNS
VEITA
má. 1 REYKJAVlKUR
Hvernig
hún
lágværu
lessi ljóð
íum að
nýlegum
áti meir
BOKMENNTIR
eftir
r
Olaf Jónsson
Aö vera útlendingur
er að geyma I lokaðri hirsiu
sumarnótt I kyrrum
björtum bæ
þegar ég er ein
opna ég hirsluna
og hlusta á skóhljóö
sjáifrar mln
bergmála I sofandi húsunum.
Ingibjörg yrkir einnig um
Kúbu og pislarvotta og hetjur
byltingarinnar, en þar mun hún
sjálf vera búsett. Og það sýnir
sig þegar heim er komið að
reynslan þaðan er með i för,
minning um annan heim og ólik-
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 71., 72. og 74. tbl. Lögbirtingablaðs 1974 á
hluta I Iöufclli 2, þingl. eign Þórs Karlssonar Wilcot, fer
fram eftir kröfu Jóns E. Ragnarssonar hrl. á eigninni sjálfri
þriöjudag 22. aprfl 1975 kl. 16.00.
Borgarfógetaembættið i Reykjavik.