Vísir - 09.06.1975, Blaðsíða 6
6
Visir. Mánudagur 9. júni 1975
vísm
ÍJtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsin^astjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 700 kr. á mánuöi innanlands.
t iausasölu 40 kr.eipitakiö. Blaöaprent hf.
Stríðið um ruðurnar
íslenzka efnahagskerfið er samfelld bros-
gretta, svo sem fram kemur i nýjustu spá Þjóð-
hagsstofnunarinnar um skiptingu þjóðartekna á
þessu ári.
Meðan launþegar og atvinnurekendur eru látn-
ir berjast um ruður, hirðir rikisvaldið beztu bit-
ana til að geta þjónustað með óbreyttum hætti
helztu forréttindahópa þjóðfélagsins.
Þjóðhagsstofnunin gerir ráð fyrir, að 11%
minnkun þjóðartekna á þessu ári komi að fullu
niður á launþegum og atvinnuvegum. Einka-
neyzla heimilanna á að minnka um 11%, ibúða-
byggingar um 5% og fjárfesting atvinnuveganna
um 12%.
Hins vegar á rikið ekki að taka neinn þátt i
þessu hrikalega böli. Samneyzlan, sem er fint orð
yfir rikisreksturinn, á að haldast óbreytt. Og
opinberar framkvæmdir eiga að aukast um
hvorki meira né minna en 10% á þessum siðustu
og verstu timum.
Að sjálfsögðu nær þetta ekki nokkurri átt, þeg-
ar allt er að fara á hvolf i efnahagslifinu. Ástand-
ið er þannig, að afkoma atvinnuveganna er i
hættu, þótt engar launahækkanir verði, og að af-
koma heimilanna er i hættu, þótt einhverjar
launahækkanir verði.
Svo virðist þó sem boðaður niðurskurður rikis-
útgjalda um 3,5 milljarða sé inni i dæmi Þjóð-
hagsstofnunarinnar. En hvar sér þessa niður-
skurðar stað, þegar heilir fimm mánuðir eru liðn-
ir af árinu? Það er örugglega ekki enn búið að
spara einn tiunda hluta þessarar upphæðar.
Rikisbáknið virðist gina yfir meiru og meiru,
hvort sem vinstri eða hægri rikisstjórnir eru við
völd. Allar eru þær fangar þrýstihópanna, sem
eru óseðjandi, hvernig sem allt veltur i efnahags-
lifinu.
Landbúnaðurinn þarf sina milljarða, meðan
launþegar og atvinnurekendur berjast af heift
um ruðurnar. Byggðastefnan þarf sina milljarða,
meðan verkföll leggja efnahag Reykjavikur og
Reykjaneskjördæmis i rúst.
Rikisvaldið er ósjálfbjarga i klóm voldugustu
þrýstihópanna og neyðist stöðugt til að magna hið
hátimbraða forréttindakerfi, sem hvilir á herð-
um atvinnuvega og launþega.
Það er ekki von, að vel fari, þegar verulegur
hluti alls fjármagns i landinu er sogaður inn i
gjafasjóðakerfi forréttindagreinanna, meðan
biðstofur bankanna eru fullar af atvinnurekend-
um og heimilisfeðrum, sem eru að fara á höfuðið.
Visir hefur nokkrum sinnum bent á það i vor,
að verðmætabrennslan i efnahagslifi okkar á ekki
sinn lika i nálægum löndum. Nú er einmitt rétti
timinn til að benda á þetta, þegar allir sjá, að
meira en litið er athugavert við efnahagskerfið.
Hið rotna fjármagnsfyrirgreiðslukerfi rikisins
á verulegan þátt i þeirri sjálfheldu, sem er i við-
ræðum deiluaðila vinnumarkaðarins. Launþegar
og atvinnurekendur hafa einfaldlega ekki um
neitt að semja nema ruður, þvi að rikið er þegar
búið að hirða lungann úr fjármagni landsins.—JK
Efnahagurinn
i rúst
Efnahagur landsins fór mjög
illa undir stjórn. Salvador All-
ende, en hinir nýju valdhafar
hafa ekki getaö gert neitt til aö
rétta hann viö.
Flestir þeir sem nú flýja til Ar-
gentinu koma þangaö f örvænt-
ingarfullri leit aö atvinnu til aö
geta séö sér og sinum farboröa.
Langflestir sækja um leyfi til aö
setjast að i landinu og argent-
Inska stjórnin gerir hvaö hún get-
ur til aö koma þessu fólki ein-
hvers staðar fyrir.
Pólitískir
flóttamenn
En þótt flestir sem koma til Ar-
gentlnu séu að leita sér að vinnu
þá er þar einn hópur af óham-
ingjusömu fólki sem kom annarra
erinda.
Það eru pólitiskir flóttamenn
sem áttu ekki annars úrkosta en
flýja heimaland sitt i skyndi til að
sleppa undan böðluhi nýju vald-
hafanna. Allt er þetta fólk vinstri
sinnað og það verður að bíða vik-
um og mánuðum saman meðan
alþjóðlegar hjálparstofnanir
reyna að finna þvi heimili utan
Suöur-Amerlku.
Um það bil 5000 pólitískir flótta-
menn hafa farið i gegnum
Argentinu slðan byltingin var
gerð og þeim heldur áfram að
f jölga.
Illræmdur iþróttaleikvangur: Herforingjastjórnin notaöi hann
til aö safna saman þúsundum pólitiskra fanga á fyrstu dögunum
eftir ' byltinguna. Þúsundir féllu á skömmum tima.
Algeng sjón I Chile, hermenn ieiöa fanga herforingjastjórnarinnar f
fangelsi. Hundruö eru myrt.
Flóttinn
fró Chile
leitt til erfiðleika. Hægri öfga-
menn hafa hótað þeim lifláti og
það varð að setja lögregluvörð
um hótelin sem þeir búa á.
Jafnvel það er ekki nóg I öllum
tilfellum og sérlegir útsendarar
Sameinuðu þjóðanna hafa með
leynd smyglað nokkrum þeirra á
braut og komið þeim fyrir i
öryggisgæzlu einhvers staðar
annars staðar.
Sérstakur
„fangelsismaður”
Einn af starfsmönnum hjálpar-
samtakanna hefur það fyrir fasta
atvinnu að ná flóttamönnum úr
fangelsi.
„Lögreglan er alltaf að gera
rassíur og þá lendir okkar fólk
stundum i þeim og er tekið hönd-
um. Þetta eru geysilega um-
fangsmiklar aðgerðir hjá lögregl-
unni, einn föstudaginn i april
handtóku þeir alls 13.000 manns.
Sjö af okkar mönnum lentu i
þessu og égþurftiað fara og sækja
þá. Yfirleitt gengur auðveldlega
aö fá þá látna lausa, en þetta er
ekki til að létta hlutskipti þeirra.
Þegar svona fer þykir þeim sem
þeir hafi farið úr öskunni I eldinn.
tJr einu lögreglúrlki I annað.
Hvað verður i vetur?
Langflestir Chilebúarnir hafast
við I borginni Mendoza sem er
skammt frá landamærunum. íbú-
amir þar hafa tekið flóttamönn-
unum vel, en þeir hafa áhyggjur
af framtlðinni. Einn starfsmanna
útlendingaeftirlitsins ræddi við
fréttamenn: „Þetta er fyrst og
fremst efnahagsspursmál. Við
erum heppnir, við höfum okkar
vfnframleiðslu og ávaxta og
grænmetisuppskeruna og svo er
mikiö að gera i byggingariðnað-
inum. Við getum þvi tekið við
Chilebúunum.
En hvað um framtiðina? Þetta
er ekki nema 500 þúsund manna
borg og það eru takmörk fyrir þvl
hve mörgum við getum tekið við.
Og hvað gerist í vetur þegar upp-
skerunni er lokið og framkvæmd-
ir I byggingariðnaðinum minnka,
hvað gerir þetta fólk þá? Hvað
eigum VIÐ að gera við þá þá?”
Flóttafólkinu virðist ekki ætla
að verða undankomu auðið.
I Þeir koma þúsundum
\ saman á hverjum degi.
1 ( Flestir eru illa klæddir
/ verkamenn sem hafa
) notað siðustu aurana
) sina til að ferðast með
Í( lestum eða strætisvögn-
I um. Sumir hafa jafnvel
) komið fótgangandi yfir
j Andes fjöllin eða um tor-
( fær fjallaskörð, til að
/ forðast lögregluna.
) Sumum er snúið aftur yfir
( landamærin, en flóttamanna-
) straumurinn frá Chile til Argent-
( inu heldur áfram. Útlendinga-
) eftirlitiö i Argentinu telur að um
\ 15 þúsund Chilebúar komi til
) landsins I hverjum mánuði. Eftir
( nær tveggja ára ógnarstjórn
) valdaræningjanna hefur þetta
( fólk að engu að hverfa heimafyr-
/ ir'
l\ Það segir hræðilegar sögur af
) handtökum og pyndingum, betl-
( , urum á öllum götum og ræningj-
) um og moröingjum sem enginn
( virðist hafa hemil á.
) Flóttinn frá Chile hófst þegar
( eftir valdarániö og mánuöi eftir
) þaö höfðu 21.900 Chilebúar flúið.
Enginn vill það
En þótt þessu fólki hafi tekizt að
komast lifs af úr Chile eru raunir
þess ekki á enda. Það er stimplað
sem pólitískir flóttamenn og ekk-
ert land vill taka við þeim.
„Við höfum beðið Canada og
Astralíu og að taka við 358 flótta-
mönnum, en þau lönd eru hag-
stæðusteins og nú stendur,” sagði
einn af talsmönnum alþjóðlegrar
hjálparstofnunar. „Hingað til
höfum við engin svör fengið. Við
vitum ekkert hvað við eigum að
gera. Við getum ekki endalaust
haldið áfram að biðja Sameinuðu
þjóðirnar um peninga til að sjá
þvi farborða á hóteli hér I Argent-
inu.”
Áframhaldandi
ofsóknir
Og jafnvel i hæli I Argentinu er
þetta hrjáða fólk ekki öruggt.
Stjómin á i miklum bardögum við
vinstrisinnaða skæruliða og
morðsveitir hægri manna fara
um rænandi og myrðandi eins og
þeim sýnist.
Pólitisku flóttamennirnir eru
allir vinstrisinnar og það hefur
llllllllllll
Umsjón:
Óli Tynes