Vísir - 28.07.1975, Blaðsíða 5

Vísir. Mánudagur 28. júli 1975.
! EUTER
■ P/NTB
ÚTLÖND I MORGUN ÚTLÖNDÍ MORGUN ÚTLÖND
Umsjón: Guðmundur Pétursson
Goncalves ögrar stjórnarandstöðu
Portúgals
Hinn umdeildi for-
sætisráðherra her-
stjórnarinnar i
Portúgal, Vasco Goncal-
ves, hershöfðingi, ögraði
i gærkvöldi stjórnarand-
stöðunni með yfirlýs-
mgu um að binda endi á
einkareksturinn.
Þetta var fyrsta ræða
Goncalves eftir myndum nýju
þriggja manna-stjórnarinnar.
Kom þar skýrt fram, að hann er
ráðinn í aðhrinda i framkvæmd
þeirri stefnu kommúnista, sem
leiðir af sér afnám einkarekstrar,
— og það þrátt fyrir megna and-
stöðu meirihluta þjóðarinnar
gegn kommúnistum.
Forsætisráðherrann sagði þó,
að eins og sakir stæðu, væri
ómögulegt að hrinda þessari hug-
sjón i framkvæmd, sem hlyti að
vera lokamark byltingarinnar.
Enn væri stór hluti samfélagsins,
sem ekki styddi byltinguna, og
það yrði erfitt verkefni að vinna
þann hluta á hennar band.
Um helgina gerðu
kommúnistar aðsúg að útifundum
og mótmælagöngum stjórnarand-
stæðinga. Kom viða til minni-
háttar átaka, en herflokkar gengu
i milli.
Sósialistar f Portúgal hafa ekki
látið æsingamenn kommúnista
aftra sér frá þvi að mótmæla
stefnu stjórnarinnar. A 10.000
manna mótmælafundi i Lissa-
bon um helgina tók þessi mið-
aldra kona sig út úr hópnum og
faðmaði leiðtoga sósialista,
Mario Soares, að sér fyrir bar-
áttu hans.
Sakharov gagnrýnir
Vesturlönd
linkind
Rússneski eðlisfræö-
ingurinn, Andrei Sakhar-
ov — forvígismaður
mannréttindabaráttunn-
ar í Sovétríkjunum —
hefur gagnrýnt Vestur-
lönd fyrir að hafa ekki
hindrað, að kommúnism-
inn kæmist til valda í
Suður-Víetnam og Kam-
bodíu.
Fréttaritið „Time” birtir
glefsur úr nýrri bók Sakharovs,
þar sem hann segir m.a.:
„Bandarikin hefðu átt að sýna
meiri staðfestu og leggja ein-
dregið að Sovétrikjunum að
senda ekki vopn
Norður-Vietnams.”
Bókina kallar Sakharov
„Landið mitt og heimurinn”, en
bókin á að koma út siðar á þessu
ári.
Hann liggur samherjum
Bandarikjamanna mjög á halsi
fyrir ósigrana i Suðaustur-Asiu.
„Að miklu leyti er við
Vestur-Evrópulöndin, Japan og
riki „þriðja heimsins” að sak-
ast, þar sem þau lögðu ekki
bandamanni sinum lið i and-
spyrnunni gegn hættunni i
Asiu,” skrifar Sakharov.
Hann tekur mjög undir til-
raunir Henry Jacksons þing-
manns og annarra, sem reynt
hafa að nauðga Sovétrikjunum
til að veita Gyðingum og öðrum
ferðafrelsi úr Sovétrikjunum. —
„Ferðafrelsið er mjög mikil-
vægt þeim, sem heima verða
um kyrrt. Rétturinn til þess að
yfirgefa land, ef mönnum sýnist
Gamalt njósna-
mól dregið fram
Sovézkur kvennjósnari
mun hafa fyrirfarið sér,
eftir að hún hafði verið
numin brott af alríkis-
lögreglunni bandarísku,
FBI, og neydd til þess að
starfa í þágu hennar.
Blöð i New York halda þvi
fram, að konan hafi verið eins
konar gjaldkeri og launagreið-
andi sovézkra njósnara i New
York á kalda striðs-timanum. Um
leið er skýrt svo frá,að erindrekar
FBI hafi tekið konuna til yfir-
heyrslu og haldið henni i þrjá
sólarhringa, en siðan flutt hana
aftur til ibúðar hennar, þar sem
þeir höfðu komið fyrir hlerunar-
útbúnaði.
Sex klukkustundum siðar
heyrðu þeir skothvell i gegnum
hlustunartæki sin. Nokkru siðar
heyrðu þeir lögreglumann koma
inn i ibúðina og segja: „Hún er
dauð. Sjálfsmorð.”
Sum blöðin segja, að i ibúð kon-
unnar hafi átt að vera um 300.00
dollarar, sem aldrei hafi siðan
komið fram. Láta þau i veðri
vaka, að lögreglumenn, sem
fyrstir komu á staðinn, hafi
stundið peningunum undan. —
önnur blöð segja, að féð hafi
runnið beint i rikissjóð.
Sakharov gagnrýninn á undan-
látssemi Vesturlanda.
svo, er einskonar trygging á
mannréttindum þierra,” segir
Sakharov.
Hvítir menn
flýja Angola
Blóðugir bardagar
í Angola
Tuttugu og sjö brezkir
ríkisborgarar komu til
London í gærkvöldi í flug-
vél frá Angola, en útlend-
ingar flýja nú unnvörpum
þessa fyrrverandi nýlendu
Portúgala vegna blóöugra
átaka frelsishreyfinganna.
Portúgalskir herflokkar
umkringdu í morgun aðal-
stöðvar frelsishreyfingar
marxista í Luanda, og kom
þar til skotbardaga, sem
kostuðu 20 manns lífið.
Portúgalarnir kröfðust þess, að
skæruliðar, sem i gærkvöldi höfðu
stöðvað jeppa með portúgölskum
hermönnum, afvopnað þá og sið-
an skotið á þá, þegar þeir óku
brott, yrðu seldir þeim i hendur.
— Tveir portúgalskir hermenn
höfðu særzt alvarlega.
En leiðtogar marxista neituðu
að verða við þessari kröfu.
Meðan portúgalski offiserinn
þjarkaði við leiðtoga marxista,
hófu skæruliðar skothrið á portú-
gölsku hermennina utan við aðal-
stöðvarnar. Kom þá til bardaga
með ofannefndum afleiðingum.
Vopnahléð, sem frelsishreyf-
ingarnar höfðu lofað að gera með
sér, hefur aldrei orðið neitt nema
orðið tómt. Fréttir berast af hörð-
um bardögum milli marxista og
hægrisinnaðrar frelsishreyfingar
um 430 km austur af Luanda.
Fólk hefur flúið átökin og leitað
verndar hjá portúgölsku her-
flokkunum, sem enn eru i land-
inu. Portúgalar hafa orðið að
yfirgefa herskála sina, sem eru
að fyllast af flóttafólki. Er þeim
mikili vandi á höndum við að
fæða allt þetta fólk.
Skæruliðar frelsishreyfingar marxista I Angola meö alvæpni,
en ekkert hefur orðið úr vopnahléinu, sem báðar hinar strið-
andi fylkingar höfðu lýst yfir.
I húpnum var ræðismaður
Breta i Angola, og sagði hann, að
ástandið væri orðið mjög hættu-
legt útlendingum, en ennþá væri
þó ekki um að ræða neinar of-
sóknir á hendur hvitu fólki i
Angola.
„Hvitir menn hafa verið látnir i
friði til þessa, en það hafa verið
fjöldaaftökur svartra á svört-
um,” sagði hann.
I hópnum, sem kom til London
frá Angola i gærkvöldi, voru 10
bandariskir rikisborgarar, 5 hol-
lenzkir, 5 italskir, 2 irskir, 1 vess-
ur-þýzkur, 1 norskur, 1 franskur.
1 braziliskur, 1 kanadiskur og 1
svissneskur.
Flest þetta fólk fór frá verð-
mætum, sem það varð að skilja
eftir i Angola.
Menn kviða þvi, að fyrr eða sið-
ar snúi hinir herskáustu meðal
blökkumanna blóðþorsta sinum á
hendur hvitum ibúum Angola.
eins og reynslan hefur oftast orðið
i þeim nýlendum Afriku, sem
fengið hafa sjálfstæði. Menn
hugsa enn með hryllingi til múg-
morðanna, nauðgana og annarra
ofsókna, sem hvitir sættu i Kongó
á fyrstu vikum, eftir að Kongó
varð sjálfstætt riki.