Tíminn - 28.09.1966, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 28. september 1966
TÍIVIINN
9
Lyfturnar sjást efst a súlunum. Súið a Slyfta báðum plötunum.
nú virðist vera það eina réíta
(innskot Þ.B.).
Aðalkostir (þessarar aðferð'tr
eru þeir, að hún sameinast mjög
vel verksmiðjuframleiddum ein-
ingum, s. s. súlum, út- og inn-
veggja einingum, þar sem hægt
er að beita mjög mikilli ná-
kvæmni. Þær einingar sem hér
eru notaðar eru framleiddar af
Steinstólpum h. f- í Reykjavíh Ut-
veggja-einingarnar sem hér ern
notaðar éru algjör nýjung, þar
sem þær ná yfir tvær hæðr- og
svo hitt að úthlið veggjanna -rr
að fullu frá gengið í verksmiðj
unni. Gerist það á þann hátt, að
hvítur marmarasalli er set*u: i
hvítt sement í steypuna sem ytri
áferð og þarf ekki meira að
gera því. Innveggir koma i hús
ið einnig í plötum, sem eru 2.5
m. á breidd. Efnið í þeim er
svokallað siporex, sem einnig er
þá rheira og minna tilunnið. Loft
hæð í húsinu er 2.50 m. og var
gaman að sjá það mælt, að frávik
um alla hæðina náði mest 5
mm.
Það teljast aðalkostii pessar
ar byggingaraðferðar, að það
þarf færri verkamenn, fram-
kvæmdatími verður mikið styttri
og möguleikar á verksmiðjufram
leiðslu nýtist vel, og þar af leið
andi verður jafnari nýting á
vinnuafli, þar sem framkvæmd
ir verða ekki eins árstíðabund i
ar og við byggingu húsa með
venjulegri aðferð. —
Lyfturnar, sem við erum hér
með komu frá Grænlandi. En i
fyrra voru byggð þar tvó liús
annað fimm, hitt sex hæða. Þvi
var öllu lyft á einum mánuði,
síðan tók annan mánuð að reisa
veggina, sem komu frá Dan-
mörku. Þessi hús urðu fokheU
með góðu móti á hinu stutta sumri
þar. Þetta var í Hoisteinsborp a
V-Grænlandi, norðan Syðri-Straum
fjarðar, um 2000 manna bæ. Sér
fræðingur við lyftumar er Gunn
ólfur Sigurjónsson, og var nann
líka við þær á Grænlandi, Hann
segir mér að hér sé lyfta á hverri
súlu sem eru 14 talsins. Hver
þeirra lyftir 75 tonnum, en hver
plata hér er um 130 tonn. svo
þær fara létt með þetta, et
þyrfti. Vélin, sem stjórnar lyftun
un\ er sjálfvirk, stjómast ,if raf
eindaheila. Hver lyfta lyftir ‘k
tommu í einu, strandi einhvers-
staðar, kveikir vélin lgós, er sýn
ir, hvar ólag er. Ný umferð hefst
ekki fyrr en allt er komið í lag.
Guðmundur segir, að þetta fyrir
komulag breiðist ört út um Norð
urlöndin m. a. vegna manneldu i
byggingariðnaði. Þessi aðferð held
ur niðri eftirspurn eftir vinnuafli
og spornar um leð við hæikandi
byggingarvisitölu, enda eru par
meiri lánamöguleikar út á hús
byggð svona heldur en a hús
byggð með öðrum aðferðum.
Nú er verið að byggja þrjú
önnur hús á þennan hátt hér 9
Framhald á bls. 12
þótt hægt sé að reikna út, að
hver útskrifaður nemandi frá skól
anum, kosti töluvert meira af opin
beru fé, en nemar frá öðrum hlið
stæðum skólum, sem hafa ráttari
hlutföll í Ihúsnæðismálum sínum.
Ríkið hefur í mörg horn að Jíta,
allir vilja fá sinn hlut refjalaust
og ótal nauðsynlegar framkvæmd
ir bíða síns tíma. Þá hafa erJendir
sérfræðingar nú nýverið fundið út,
að nýting fjármagns í byggingar
framkvæmdum hér er mun lak-
ari en í nágrannalöndum vovum.
Stafar það af slæmum undirbún-
ingi lélegri vinnuhagræðingu og
fleiru, Þá er kapphlaupið um í-
burð í húsagerðarlist þjóðarfarg
og fáum við að sjá nóg af því
hér á Laugarvatni undir forystu
ríkisins. —
Hér er búið að reisa útveggina, sem
í Reykjavík.
Fjölgun þjóðarinnar krefst að
sjálfsögðu fleiri skóla. Mennta
skólum hefur fjölgað og eru þo
yfirsetnir. Nú er sótt fast á að
íá nýja skóla bæði á Austurlandi
og á Vestfjörðum og er það eðh-
legt. Við þær vangaveltur hafa
augu forráðamanija beinzt aö því,
að fyrir mun minna fé fæst stór
aukið skólarými með því að
stækka gömlu skólana og hag-
nýta betur aðstöðu þeirra, en
níeð því að stofna til nýrra
menntavera. Kröfurnar um nýja
menntaskóla hafa því orðið vatn
a hverfla þeirra, sem fyrir eru.
Má nú sjá þess glögglega merki,
að við Menntaskólann hér standa
nú yfir miklar og bráðnauðsynleg
ar framkvæmdir. í fyrra var
lokið við kennarabústað, antia.r er
nú í smíðum og þá er verið að;
reisa hér tvö sambyggð heima-
vistahús. Þessar framkvæmdir
eru áfangi í áætlun um að gera
menntaskólann að tvö hundruð
manna skóla. Fyrir tveimur ár-
um voru aðeins um eitt hundrað
nemar í skólanum og hafði svo
verið frá stofnun hans 1953.
Skólameistari sagðist hafa fjölg
að nemendum í fyrra um eina
bekkjardeild, 25 nema og það
yrði gert á hverju ári þar til
1968, en þá ætti fjöldi þeirra að
nálgast 200, ef ekki yrði mikið
mannfall á prófum milli deilda.
komu tilbúnir frá Steinstólpum h. f.
Yrðu þá fullskipaðar átta bekkjar
deildir, og væri það sú stærð skól
ans, sem nú væri stefnt að. Þá
er fyrirsjáanlegt, að hinar nýju
heimavistir verða ekki tilbúnar
við setningu skólans í haust. Ég
spurði því skólameistara hvernig
hann hyggðist koma fólkinu fyr-
ir-Hann sagði nemendur skólans
vera vana þrengslum að undan
förnu og mundi takast að koma
þeim fyrir með einhverjum ráð-
um, en vonir stæðu til, að hægt
yrði áð fara að nota nýja hús
næðið smátt og smátt úr því
kæmi fram í nóvember. Mundi
þá fara að rýmkast á nýjaa leik.
Heimavistarhúsin eru 240 fer
metrar hvort og eiga að hýsa 66
nemendur samtals. Þessi nýja
bygging er töluvert forvitnileg
iram yfir önnur hús og langar
mig að reyna að segja lítilsháttar
frá henni.
Við undirbúning og ákvarðanir
um byggingu heimavistarhúsa,
sem rísa þurftu á sem skemmst
um tíma, hefur margt veriö til
athugunar um gerð og fyrirkomu
lag. Menntamálaráðherra og húsa
meistari komust að þeirri niður
stöðu, að hagkvæmast mundi að
reyna hér byggingaraðferð, sem
ekki hafði verið reynd hér á
landi fyrr, svonefnda Lift — slab
aðferð.
Guðmundur Einarsson, verk-
fræðingur, hefur einkaleyfi á þess
ari byggingaraðferð hér á landi,
og átti ég tal við hann nú um
daginn, er verið var að lyfta loft
unum í nýbyggingunni. Guðmund
ur er hér verktaki. Haraldur Ein
arsson úr Reykjavik er yfirsrniður.
en verkstjóri Hilmar Einarsson
húsasmiður á Hjálmsstöðum.
Lift-slab er amerísk uppfinning,
sem Guðmundur hefur getað
fylgzt með frá upphafi, er hann
var við nám og störf í Banda
rikjunum. Fyrsta húsið með þess
ari aðferð var byggt í Bandaríkj
unum 1950. Nú hefur aðferðin
breiðzt út um Kanada, S-Ameríku,
Evrópu og Ástralíu. Reist hafa ver
ið allt upp í 17 hæða hús, s. s.
verksmiðjur, íbúðartoús, skrif-
stofuhús, eða alls konar bygging
ar þar sem hægt er að koma
súluburði við- Grundvallarfyrir-
komulag er, að eftir að búið er
að ,steypa grunn, eru allar pjöt
ur, öll loft steypt niðri á gólf-
fleti (jarðhæð), hverri ofan á
aðra eftir fjölda hæða hússins.
Plötunum er svo lyft með dún
krafti, upp eftir súlunum, sem
gengið hefur verið frá í undirstöð
um hússins, hverri á sinn stað.
þakið efst o. s- frv. Að plöturnar
límist saman er hindrað með því
að bera á milli þeirra svonefnt
Thomsons water-seal, efni, sem
gengur töluvert ofan í steypuna
og þenst út. Þetta er borið á
eftir að pússning hefur verið
framkvæmd við rétta hörnun.
Þegar efni þetta hefur verið borið
tvisvar á, skiptir ekki máli hvenær
næsta plata er' steypt ofa;i á.
Hilmar Einarsson
húsasmiður, sér um daglega verk-
stjórn.
Það sést hér greinilega, að allir
fletir sem legið hafa saman eru
óskemmdir og sem gljáfægðir. Hér
þarf ekki annað en málara með
spartsl og málningu til að taka
næsta skrefið, og dúklagningar-
mann með tilheyrandi. Á þakiö
er sett glerblokk 4 tommu þykkt
lag, sem. er einangrandi efni.
Þakið hallar inn að miðju, sem
Þ.B. Laugarvatni, 23. sept.
Jóhann S. Hannesson, skóla-
meistari á Laugarvatni, hefur um
árabil barizt fyrir stækkun skóla
síns, Menntaskólans á Laugar-
vatni. Sá vöxtur miðaðist við
auknar heimavistir. Kenaaralið
var nóg fyrir fjölmennari bekki
og kennslustofur og annað hús
næði gat með litlum lagfæringum
rúmað helmingi fleiri nema 'en
skólann sátu árlega fyrsta ára-
tuginn. Skólameistari hefur. bent
á, að í bekkjardeildum í skólan
um toafi nemendafjöldi komizt nið
ur í sjö, sem gætu rúmað tuttugu
og fimrn, allt vegna vöntunar á
vistum. Þarf þá engan að undra
Súlurnar standa djúpt í grunninum. Verið er að ieggja járn og rafm. leiðslur i efra loftið (þakið).