Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1926, Side 1

LESBÓK
MORGUNBLAÐSINS.
Simnudagiim 21. febrúar ’26.
Frá Hiðurlönöum.
Eftir Balldór Kiljan [iaxnESS.
i.
Jeg er að ferðast um þessi svo
kölluðu Niðurlönd, og kemst að
þeirri niðurstöðu, að jeg kann
Flandramál, án þess að hafa lært
það, á sama hátt og jeg upp-
götvaði einusinni að jeg kunni
færeysku að mjer óvörum, og
öðru sinni að jeg kunnj nýnorsku.
Jeg tek bæði stórum og smáum
opinberunum fegins hendi.
Jeg dvel nokkra daga í Lou-
vain, og minnist þá þess, iaC hjer
var Benedikt Gröndal í einhverju
reiðuleysi fyrir margt löngu. Lou-
vain er gömul mentaborg og há-
skóla, en það var skotið á hana
í stríðinu og Sánkti Pjeturs dóm-
kirkja er í lamasessi og bó“kasafn
ið brann til kaldra kola, eitt hið
merkasta í álfunni. Jeg bý í Hótel
de la Gare, af því að það er siður
minn, að biia altaf í fyrsta hóteli,
sem mig ber að; þó bý jeg ekki
í gistihúsum þar sem fólk er vin-
gjarnlegt. Hjer eru allir undnir
upp í hrútshorn, og mjer líður
fremur vel. Að vísu láta litirnir
í veggjapappírnum fremur ófrið-
lega í augum mínum og auglýs-
ingaspjöldin í borðsalnum eru
sami gargandi ófögnuðurinn og
annarsstaðar. Þessir herjans aug-
lýsingamenn, sem finna sig knúða
til að selja fólki víntegundir, kex-
tegundir, sósutegundir, kjötten-
inga, súkkulaði o. s. frv., ofsækja
mann látlaust með þessum eilífu
spjöldum sínum, sem þeir hengja
upp í sporvögnum, járnbrautar-
lestum, matsöluhúsum, kaffihús-
um og kvikmynda, eða á götu-
hornum. Alstaðar skrækja fram-
an í mann skrípamyndir þeirra.
Um eitt skeið þorði jeg ekki inn
í strætisvagna vegna Bovrils. Það
er næstum ótrvílegt hvílíkum of-
sóknum jeg hefi orðið að mæta
af hálfu Bovrils, ekki aðeins í
Englandi, heldur um þvert og
endilangt meginland. Á hverju
götuhorni í Lundúnum ógnar
Bovril og Bovril ræður lögum og
lofum um alt meginland. Jeg
hefi aldrei sjeð jafn dónalega
mynd eða jafn ruddaleg orð, eins
og utan um Bovril. pað er gríð-
arstór mynd af rosknum, klof-
stuttum borgara með pípuhatt.
Á eftir honum rennur afskaplegur
griðungur, setur undir sig haus-
inn og bölvar, en ‘fram fir nösum
hans standa strokur. Manngreyið
glenuir sig alt hvað af tekur, til
að forða sjer undan skepnunni,
en það er engin von. Eftir nokk-
ur augnablik hefir nautið dregið
manninn uppi. En svo hroðaleg
sem myndin er, þá er þó yfir-
skriftin öllu agalegri, en þar
standa þessi orð: ..Bovril puts
beef into you!“ — Það útlegst:
Bovril setur í yður griðung.
Þessi ruddaskapur er útbreidd-
astar bókmentir í Englandi og
fólk verður vitstola í stórhópum,
þ. e. a. s.: menn álpast eins og
dáleiddir inn í fyrstu búðarholu
og biðja um eina flösku af Bov-
ril í örvæntingu sinni. Nautið
dregur manninn uppi. Bovril fer
sigurför um allan- heim. Enginn
er nógu kloflangur til að fá um-
flúið Bovril. Lifi Bovril! Bovril
setur í yður griðung!
Jeg sest að kvöldverði innan
um fimtíu auglýsingar á borð
við Bovril. Gargið í hljómsveit-
inni er nregilega hrottalegt til
þess að geta fælt belgiska tröll-
jálka. Alt í kringum mig eru
hlutir, sem hafðir eru til að æsa
skilningarvit manna, sumir lif-
andi, sumir dauðir, en þjónarnir
setja upp tíguleg andlit í horn-
unum, eins og eigi að fara að
taka af þeim ljósmynd. Jeg læt
eins og mjer standi alveg á sama.
Salurinn smáfyllist, eftir því
sem líður á kvöldið. Það koma
menn, konur og börn, drelcka
kaffi og bjór og setja upp fáráð-
linga-andlit í hávaðanuin. Fólk
sækist eftir hávaðanum, til að
geta fengið tækifæri til að setja
upp fáráðlings-andlit, einkum þó
hjón, sem hafa talað um veru-
leika-atriði árum saman og at-
hugað alt undan sjónarmiði skjrn-
seminnar, frá borgarstjórakosn-
ingum alt niður í jólagjafir til
fátækra, en oru nú farin að þryyt-
ast. Andspænis mjer sest virðu-
legur borgari á fimtugsaldri, og
hneigir sig svo djúpt fyrir mjer
um leið og hann sest, að mjer
liggur við að vikna; það er eins
og hann hafi lært mannasiði í
Þýskalandi; hann er með dýrlega
hringa á höndunum, og yfir-
skegg, en jeg læt e;ns og ekkert
sje. Nokkru siðar kom^ tvær
stúlkur og kaupa sjer bjór. Þær
eru sýnilega allþungt haldnar af
árangurslausum heiðarleik, koma
sjer þó um síðir til að afhneppa
kápunum og sýna borgaranum
niínum nýju kattomenium-treyjurn
ar sínar, Síðan koma virðuleg