Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1931, Blaðsíða 7

LESBÓK morgunblaðsins
Teo Henning málari.
Sjálfsmynd á sýningunni í Wien.
vert norðar, og þess vegna er lítið
um gestkomur á þessum bæ. Yar
því um margt að spyrja og mörgu
að svara, eftir því sem íslensku
kunnátta mín leyfði. Þetta var í
lok júlímánaðar 1927. — Bóndinn
vildi fá að vita allieimsfrjettir og
konum nægði það ekki, heldur
reyndi hann að skýra þær á seni
rjettastan hátt. Hann var alveg
hissa að jeg skvldi ekki vita meira
en liann um það sem var að gerast
í Austurríki um þær mundir. En
það var nú langt síðan að jeg fór
frá Wien, og frjettimar sem birt-
ust í íslensku blöðunum, skildi
hann betur en jeg. Og hann var í
einu og öllu verðugur fulltrúi
Thule-eyjarinnar, enda þótt hann
væri fátækur og ætti fleiri börn
heldur en kýr. Með miklu erfiði
aflaði hann nauðsynlegra heyja.
Með nærgætni ræktaði hann mat-
jurtagarð: kartöflur, rófur og
tröllasúrur (rabarbara); annað
þreifst þar ekki. Kornvörur og
salt, timbur og búsáhöld og alt
annað verður hann að flytja heim
til sín á hestum, margra mílna
leið frá þjóðveginum.
Hann sýndi mjer bókasafnið sitt
og var hreykinn af því. Það var í
hyllu sem var lþó metri á lengd.
Smábóndi er hann, en hann hefir
gáfu hugsjónamanns, göfgi fursta
og konungshug. Ef til vill er hann
afkomandi einhvers hinna norsku
stórhöfðingja er flýðu land 874 og
stofnuðu sjálfstætt ríki á íslandi.
Eina íslenska konan, sem er í Aust
urrfci, Ájðrfhrr Jade« bwóusírú,
getur t. d. rakið ætt sína til Har-
aldar hárfagra Noregskonungs.
Fyrir þremur árum átti jeg því
láni að fagna, eftir að jeg hafði
gengið á Heklu og skoðað Geysi,
að koma til Þingvalla. Betri stað
hefði hinir gömlu hofgoðar alls
ekki getað valið sem þingstað,
heldur en þetta Eldorado íslenskr-
ar náttúrufegúröar, þar sem mál-
ari gæti haft hin dásamlegustu
viðfangsefni alla sína æfi. Jeg
dvaldi þar um hríð, og þótti sárt
að verða að skilja við þennan
stað. Jeg tók saman pjönkur mín-
ar og lagði á stað. Kom jeg þá að
drifhvítu tjaldi, sem stóð á grænni
flöt milli kletta. Þetta tjald áttu
nokkrar fagrar blómarósir úr
Reykjavík, og eyddu þarna sum-
arfríi sínu. Það voru verslunar og
skrifstofustúlkur, fagrar og spengi
legar, kátar en gáskalausar. Þær
voru í stuttum jökkum og sport-
buxum og með stuttklipt hár. —
Gamla íslenska þjóðbúninginn
nota nú í Reykjavík aðeins aldr-
aðar konur, því að kvikmynda-
húsin tvö bera þangað tískuna
frá París og London jafn snemma
og hún kemst til Wien.
Jeg kynti mig þessum stúlkum
sem málara og fekk þann heiður
að mála fjelagsmerki þeirra á
tjaldið, og mjer veittist sú ánægja
að mega mála fegurðarbletti í
kinnarnar á þeim öllum!
Um mörg dásamleg hjeruð hefi
jeg farið, hvert öðru fegurra. —
Hvert þeirra varð mjer sem ný op-
inberun, með síbreytilegri litauðgi,
landslagi og svip. Jeg sá æfin-
týralegar hraunmyndir, eldgíga
stóra og fagurl^ga myndaða, mýr-
ar og vötn, rjúkandi land af jarð-
hita, goshveri og sjóðandi brenni-
steinshveri, volduga jökla og fossa,
sem eru nærri því eins miklir og
Niagara, en honum ef til vill feg-
urri. Oft varð jeg svo hrifinn, að
jeg hjelt að jeg mundi ekkert feg-
urra sjá, en þegar jeg kom á
næsta leyti, ætlaði jeg ekki að
trúa mínum eigin augum.
Alveg eins hefir þeim farið, gest
unum, sem komið hafa á sýning-
una í Wien. Sumir hjeldu að jeg
væri vitlaus og hefCi gaman af
l2Á
því að bera hið ótrúlegasta á borð
fyrir auðtrúa fólk. Aðrir hjeldu
að jeg væri umboðsmaður fyrir
eitthvert málaralita-firma, og hefði
því þarna til sýnis alla þá liti, sem
firmað framleiddi. Jeg verð því að
taka skýrt fram: Töfraeyjan er
eins og jeg hefi málað hana. Það
er eigi aðeins að hún liafi heillað
augu mín, heldur einnig hjarta
mitt, því að jeg elska þetta ein-
kennilega margbreytninnar land;
jeg elska hina fámennu íslensku
þjóð, sem hefir stofnað sitt eigið
ríki, þar sem enginn hermaður er
til, þar sem glæpir eru svo að
segja óþektir, þar sem engir öreig-
ar eru, en menning á öllum svið-
um, háskóli og sjerfræðiskólar,
söfn, vísindafjelög, leikhús, spítal-
ar. Ur Reykjavík, sem eigi aLls
fyrir löngu var liafnarlaust fiski-
mannaþorp, með 300 íbúum, hefir
þjóðin gert borg, þar sem eru
26.000 íbúar, 2500 talsímar, 8(K)
bílar, flughöfn og fjöldi stórhýsa
úr sementssteypu og með öllum
nýtísku þægindum. I byrjun ann-
arar þúsund ára aldar sinnar hefir
íslenska þjóðin verið svo stórstíg,
að það líkist mest því sem er í
Bandaríkjunum. Og þó er hún enn,
eins og hún var: göfug og heiðar-
leg þjóð!
Smælki.
IU tmusAHT
Hún: Vinur minn, jeg neyðist
til þess að segja þjer frá því að
pabbi er orðinn gjaldþrota.
Hann: Er það ekki eins og jeg
hefi altaf sagt, að hanu mundi
finna upp á einhverju ráði til þess
að stía okkur í sundur.