Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1932, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
31
að fagna að lifa í landi, þar sein
allir voru læsir, pat hún einstöku
sinnum stytt sjer stundirnar með
j)ví að lesa neðanmálssögur, sem
einliver ungur eyðsluseggur liafði
keypt og síðan gengu mann frá
manni í kofahverfínu. Þau Jón og
Gróa voru mikið saman, eins og
vera ber um trúlofað fóik.
En íbúum kofanna í kring fanst
nú samt of mikið af því góða og
hvískraði um það sín á milli. Aldrei
var jiví samt hreyft við þau sjálf
uþp í eyrun, ekki af því að fólkinu
fyndist vanþörf á því, heldur af
hinu, að bpeði Jón og Gróa voru
kunn að ]>ví að geta svarað fyrir
sig, livort úr sínum hóp, og væru
menn ófúsir ti] illinda við Jón, þá
var engin kerling í kofahverfinu,
sem kærði sig um að lenda í handa-
lögmáli við Gróu.
En inni í kofunum og á mil'li
jieirra gengu undiröldur livískurs
og linippinga. Síðasta sagan, sögð
yfir svörtu, sjóðheitu kaffi í
sprungnum leirbollum, var sú, að
nú væri Gróa orðin óljett.
VT.
Dag nokkurn síðla hausts kom
Jón neðan úr bænum. Hann hafði
verið á síld um sumarið, upp á
,kaup og premíu, og gengið vel.
Síðan hafði hann róið á mótorbát,
er seldi fiskinn í togara, sem flutti
hann út í ís.
En nú voru þeir hættir og ileit
illa út með atvinnu, að minsta
kosti fram yfir hátíðar.
Jón gekk sem leið lá heim til
sín, inn i kofann, j)ar sem móðir
hans var að enda við að búa til
matinn , soðinn fisk og kartöflur
með svörtu kaffi á eftir.
Hann gekk út að glugganum
sem vissi upp að hlíðinni. Þar,
nokkru ofar hinum kofunum stóð
allstór skúr úr bárujárni og timbri.
Yorið áður hafði verið gert við
göturnar niðri í bænum og bygð
uppfylling meðal annars. Þá var
sóttur grjótmulningur jiarna upp
eftir og hafði verið unnið þar með
mulningsvjel um sumarið.
Þá var jiessi skúr reistur. Tnnst
var jiiljuð kompa, sem verkstjórinn
hafði haft til afnota. en framhús-
ið í skúrnum, sem var óþiljað.
liafðj verið notað til að geyma í
verkfæri og sem afdrep og mötun-
arskýli handa verkamönnum þeim.
er við jietta unnu. Nú var búið að
fjytja alt draslið í burtu, en skúr-
inn stóð eftir þarna ofan til við
kofahverfið eins og til að sýna
fólkinu, hvernig skúrar ættu að
vera, því að óneitanlega bar liann
af flestum mannahíbýlum í kring,
livað ytra útlit snerti.
Móðir Jóns kallaði nú til lians og
bað hann fara að borða. Hann gekk
að ómáluðu furuborðinu, settist á
bekk einn og tók til matar.
Það var soðinn bútungur, kart-
öflur og brætt smjörlíki ,eins og
vana'lega — með svörtu molakaffi
á eftir.
Þegar hann hafði matast og
drukkið kaffið, kveikti hann í
pípu sinni, studdi alnbogunum á
borðið og tiorfði framundan sjer.
— Já, liann lnafði fest kaup á
þessum fyrverandi verkfæraskúr.
þarna upp í hlíðinni. Skúrinn var
]>eim lítils virði, er höfðu látið slá
honum upp á meðan grjótvinslan
stóð yfir ,svo að hann fekk hann
við vægu verði.
Hann hafði líka diugsað fyrir
„innrjettingunni“. Ekki alls fyrir
löngu liafði gamalt pakkhús verið
rifið og viðurinn boðinn upp. Jón
hafði náð þar í nokkrar spýtur, og
með jieim ætlaði hann að ])iija fram-
liýsi skúrsins.
Tnni í j)iljnðu kompunni hafði
hann hugsað sjer að slá upp rúmi
og hafa j)ar svefnlierbergi. Fram-
liýsið yrði ])á að eins notað fyrir
borðstofu, dagstofu og eldhús. Það
var hvorki meira nje minna en
tveggja herbergja íbúð — og slíkt
var nú ekki á allra færi, þarna í
kofahverfinu.
Það yrði liklega einna erfiðast
að útvega eldavjel, ]>ær voru svo
dýrar nýjar, og ilt að fá gamlar,
sem nokkurt gagn var í.
Jæja, j>að myndi rætast úr því
einhvern veginn. Og Jón stóð upp
frá borðinu.
Móðir hans spurði. hvort hann
vissi til, að hægt væri að fá ýsu í
soðið nokkurs staðar, en liann tók
ekki eftir Jiví, hann gekk út úr
dyrunum, hugsandi um, hvernig
hann gæti hvort tveggja, útvegað
eklavjel og keypt jólag.jöf handa
unnustu sinni.
VTI.
Aðfangadagurinn rann upp, ekki
kaldur og heiðskír eða með fa 11-
andi logndrífu eins og í jólasögum
fagurfræðilegra höfunda, heldur
eins og fyrir getur komið i hinum
jarðneska veruleika. í kofaliverfinu
óðu menn krapið og forina í miðja
leggi, enda var það engin furða,
])ví að niðri í sjálfum bænum átti
kristilegt fólk ]>að á hættu að fara
upp fyrir skóhlífarnar, vökna í
fæturna, afkælast og spilla þannig
dýrmætrj heilsu sinni, ]>egar verst
gegndi.
f kofunum börðust foreldrarnir
hinni góðu baráttu við að lialda
krökkunum innan dyra, því J>að
var svo sem auðvitað hvernig þau
myndu líta út, er þau kæmu inn
aftur. Þótt jiau væru enn ekki
komin í skárri garmana, var mæðr-
unum ])að ekkert tilhlökkunarefni
að fá þau útötuð í for og rennblaut
vfir hausinn inn í stofukytrurnar,
sem þær höfðu verið að basla við
að j>vo og snyrta til á allar lundir
fyrir hátíðina.
Húsbændurnir í kofunum voru
hins vegar á sífeldu rölti niður í
bæ og heim aftur. Jafnvel íbúar
kofahverfisins þurfa svo margt smá
vegis til jólanna, að þeir muna
sjaJdan eftir því öTlu fyr en á síð-
ustu stundu. Hvernig á t. d. nokk-
ur maður að muna hvað marga
pakka af gerdufti liann á að kaupa
með svo eða svo mörgum pundum
af hveiti, — eða að vera viss um,
að þegar kertunum, sem hann hef-
ir keypt, verður skipt niður á
milli barnanna, að jafnmörg komi í
livers hlut? Börnin eru ef til vill
sjii eða níu og það leikur sjer nú
eriginn að því að deila með slíkum
tölum, Jregar liann lu'fir hiifuðið fult
af hveiti, gerdufti, rúsínum, bökun-
ardropum og öðrum slíkum verald-
legum nauðsynjum jólahátíðarinn-
ar. —
VTTT.
Einn þeirra, sem ösluðu elginn
neðan úr bænum seinni hluta jiessa
dags, var Jón Bergsson. TTann hjelt
á böggli stórum undir hendinni, og
í jiessum biiggli var kvenkápa, hin
prýðilegasta flík, sem nokkru sinni
liafði sjest í kofahverfinu. Ekki
var heldur að óttast að hún væri