Lesbók Morgunblaðsins - 10.07.1932, Blaðsíða 4

208
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Jarðgeislar.
Eftir dr. K. R. v. Rogues.
Pýskur maður, v. Pohl fríherra, þykist hafa furdið hver
sje ástæðan til þess að menn fá krabbamein. Hann segir
að veikin stafi ekki af sóttkveikju, heldur af hættulegum
straumum eða geislum, sem stafa út frá jörðunni. Hann
hefir gefið út bók um rannsóknir sínar í þessu efni. —
Sú skoðun, sem jeg ætla að
tnla hjer uni, er svo stórfengleg
og liet'ir svo merkilega þýðingu
í'yrii' iiiannkynið, að ef jeg væri
spurður hvaða dóm jeg vildi
lcggja á hana, þá mundi jeg skjóta
ntjer undan því að svara beinlínis,
cti segja: ,,.Teg veit það ekki".
eru svo talandi, að maður verð-
nr að trúíi ])ciin. Tlann staðluefir
(()«' saimar) hvorki meira n.jc
minna ett |>að, að Jarðgeislar .sje
orsiik krabbameins. Aðrir, svo
".'tii Winzer og Melzer liafa áðttr
látið hið saina í íljós (sjá lækna-
viknritið ..Medizinische Wclt"
Scni lyf'Iæknir og ráðgjaf'i fjölda 1927), án ]>ess ])ó a'ð ])cir hafi get-
manna verð jeg að vera varkár og
tortryggja alt, en á hinn bóginn
er .skoðunin svo scnnileg, og hún
styðst við fengna reynslu mann-
kynsins og — rannsóktianiaður-
inn er svo ákveðinn og viss í
sinni sök, að jeg er með sjálfum
mjer sannfærður og get ekki kom-
;<ð færf jaf'u mikil óg samif'ierandi
rök að ])ví cins og v. Pohl.
Geislamir.
v. Pohl ber ckki á móti ])ví, að
tii sjc ..Ko.siniskir" geislar, lteld-
ur ])vert á móti játar hann, að þeir
stafi frá sólblettum og tunglinu.
þessir eiga ckkert skylt við út-
geislun af radíum.
Krabbamein.
l';ið cr langt síðan að mctin l)ótt-
ust skynjii, að citthrcrt samband
Vicri niilli krabbanicins og stað-
hátta. Fyr.stu mcnnirnir. scin gátu
|)css til. svo mjer sjc kunnugt.
vi.ru læknarnir Kolb og Prúwing
(sj;i Zeitsehrift f. Krebsforschung
1914). En þcir komust ])ó ckki að
ucinni i'iistri niðurstöðu uin ]>að.
I'.ti liitt var sítnnað, að krabbiimcin
vœri niiklu tíðara í ýnisuin h.jeruð-
ii;n en iiðrum og ])ó .sjerstaklega á
vissuin stiiðum (húsum cða bæ.j-
titn). Mcð niargra ár;i rannsóknum
Itef'ir Pohl tekist að sanna, að rúni
ki'abbameins-sjúklinga (eða þeirra>
sctn dáið liafa úr krabbameini)
hiif'a cinniitt staðið ])ar ,sem stcrk-
ar útgei.slanir cru úr jörð. Ilann
er ]>ví s:i fyrsti, seni tekur sjer
fyrir ltctidur að sanna með skipu-
li'gum rannsóknum, að jarðgeisl-
ariiir s.jc orsiik krabbameins.
í .janíiarmánuði 1929 rannsakaði
hann, itndir opinberu eftirliti.
ið fram með neinar mótbárur. En en liiinn er jafn viss itm ltitt, að ]i()mml (-)kl|nnan stað ])(1I.pið yi]s
|>ótt þetra væri ekki rjett, nema að
litlu leyti, og þótt ekki væri hægt
að hjálpa nema fáeirmm mönmim,
og ef rannsóknum yrði haldið áfrain
íncð ölliitii þeim ráðum, sem unt
er, ]>á væri þessar flínur ekki ófyr-
irsynju ritaðar.
Kenning v. Pohls byggist á því.
geisiar eða straumar þeir, sem
har.n hefir litiidið mcð ,,óskakvisf-
inum". stafi fri jörðinni sjálfri.
Sanikvæmt' kenningu lian.s, stafa
, negativir" rafgeislar frá hinum
glóandi k.jarna jarðarinnar, og
leita lielst framrásar ]>ar sem
vatnsæðar eru í jörð eða sprungur.
að til sje heilnæmir og hættulegir Oeisla ]>cssa loggur lóðrjett út frá
jörðinni, og ]>eir geta smogið í
gegn um alt með svo miklum
krafti, að engin einangrun dugar.
Og .svo ítá þeir langt út fyrir
jörðina. nð v. Pohl liefir orðið
þeirra var — í flugbelg — í rúm-
ósýnisgeislar. Það gildir einu livort
vnenn kalla ])essa geisla .kosmiska'
geisla, eins og franski vísindamað-
uriim Lakhovsky*, eða jarðgcisla,
e;ns og v, Polil. Niðurstöður
þeirra beggja eru svo merkilegar,
að maður getur ekki neitað því [c^a ])usumi metra iiæ?>
lcngur, að til sje ósýnisgeislar, eða
straumar, sem hafa mikil áhrif.
Nú hefir v. Pohl gcfið út bók
scm heitir ,.Erd-Strahlcn als Krank
hcitserreger" (Huber-forlag, Dics-
scn vor Miinchen) og þar segir
liiinn f'i'á nærfelt 30 ára tilraunum
sínum með ..óskakvist". og ýms-
íiiti atvikuin og staðreyndum, sem
* Hann hefir fengist við að
rannsaka hættulega geisla, sem
stafa frá sólinni í sambandi
.sólblettina.
vi
ð
Hjer skortir frekari raimsóknir.
Yísindin eru enn komin skamt á
lcið í ]>ekkingu á ósynisgeislum,
enda eru rannsóknir á ])eim enn í
bernsku. og áhöld til þeirra vant-
ar. v. Pohl og þeir sem fyigja iion-
uni (þar á, mcðal læknar), notit
..óskakvist". scm er nokkurs kon-
ai ..sjiitta skilningarvitið" —
næmleiki, cða ('illu hcfdur ofur-
nænileiki á gcislastraunta. „Oska-
kvisturinn" sýnir mcð niadanleg-
iim titringi .stefnu og styrkleika
geislastraumaima, cn straumar
biburg í Bayern. Átti hann að
finna ])ar með ..óskakvisti" símnn
livíii' jarðgeislar kæmi fram. Þetta
gerði hann og merkti á uppdrátt
af bænum með línum hvar geisla
straumar væri. Síðan ljetu yfir-
völdin merkja á kortið kross við
öll þatt hús. ])ar sem einhver hafði
dáið úr krabbameini, og yar þar
farið eftir 10 ára skýrslum lækiiii
(1918—1928), og þá kom það
uudraverða í Ijós, a'ð krossarnir
fylgdu nákvæmlega þeim ^línum,
sem Pohl ltafði markað á uppdrátt
inn, en ctiginn kross lenti utan við
]>ær línur. Síimu tilraunir Itefir v.
Polil gert í öðruni l>æjum. og
árangurinn hefir orðið sá sami.
Aðrir sjúkdómar.
í bók v. Pohls er þcss líkii get-
ið. að iarðgeNlarnii' <r<'ti valdið
('iðrtim sjiikdóimun. eða ýtt undir
])<í, svo ,sem svefnleysi. andarte|)pu.
ii-ðabólgu. hjartveiki o. s. frv. Er
þar getið uni miirg dænii þar scm
sjúklingum batnaði, ]>cgar rúm
þeirra voru færð úr stað og
þangað sem jarðgeislarnir níitiu
þeim ekki. Eins og áður er sagt.