Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1933, Blaðsíða 6

22
Kurt uon Schleicher
ríkisfcanslari.
v Schleicher á tali við v. Papen.
Það er fátítt, að hermanni hlotn-
ist sú uppliefð að vera gerður að
kanslara í Þýskalandi. Það hefir
aðeins komið fyrir tvívegis. I
fyrra skiftið fyrir 40 árum, þegar
Caprivi tók við af Bismarck, og
r.ú í annað sinn, er Hindenburg
gerði Schleicher hershöfðingja að
kanslara.
Það hefir margt verið rætt og
ritað um þenna hershöfðingja, síð-
an þýska lýðveldið var stofnað.
Menn hafa sagt að hann væri ráð-
gáta, Sphinx, undirróðursmaður,
brögðóttur, skuggi allra stjórna,
ráðandi herliðsins, iðjuhöldur. Og
elcki er það nafn til á stjórnmála-
manni, að honum hafi ekki verið
gefið það, bæði í góðum og illum
Hlgangi. Stundum hafa vinstri
menn hatað hann. stundum liafa
hægrimenn* vantrevst honum. Og
fram á seinustu stundu hafa marg-
ir haft illan bifur á honuin- Það
hlaut að vera eitthvað athugavert
við þann mann, sem var samtímis
sainverkamaður jafnaðarmanna-
foringja og hafði samband við
LESBÓK MORGUNBLÁÐSINS
Nazista!
Það eru ekki margir, sem þekkja
hann rjett, þennan mann. sem er
óháður öllum flokkum og við-
skiftarekstri.
Scldeiclier hershöfðingi er fædd-
ur hermaður, eins og forfeður
hans. Faðir lians tók ungur þátt í
stríðinu 1870, og liann var hinn
fyrsti í sinni hersveit, sem feltk
járnkrossinn. Afi hans var ekki
í hernum neina lítinn tíma, en
gerðist búhöldur mesti í Vest-
falen. Langafi hans var hersveit-
arforingi og fell í áhlaupi á Ligny.
Schleicher kanslari er fæddur 7.
apríl 1882. Seytján ára gamall
gekk hann í 3. lífvarðarsveitina
þar sem Hindenburg hafði áður
verið. Nokkur ár var hann að-
stoðarforingi við tvífylki og stór-
fylki, gekk því næst á herforingja-
skólann og í marsmáinuði 1914 var
hann gerður að höfuðsmanni inn-
an yfirherstjórnarinnar og aðstoð-
armaður Groeners yfirforingja. í
stríðinu var liann 1. herstjórnar-
foringi við eina aðalherdeildina.
Og meðan hann starfaði í aðal-
herbúðunum komst hann fyrst í
kynni við stjórnmálin. Eftir stríð-
ið hefir hann þó meira liaft með
þau mál að gera. Hann var þá
majór og honum var það mauna
inest að þakka að stofnaðar voru
sjálfboðaliðahersveitir til styrktar
ríkisvaldinu árið 1919. Og það
var eigi síst ráðum hans að þakka
að landvarnarliðinu tókst að kæfa
byitingatilraunirnar 1920 og sjer-
staklega 1923. Þá var hann ráð-
gjafi þeirra hervarnaráðherranna
Gesslers og v. Seeckt. Honum var
þakkað með því, að hann var
gerður að Oberstleutnant vorið
1924, og var það fyr en hann
hefði herþjónustualdur til þess.
Arið 1926 varð hann yfirforingi
í landvarnarliðinu og 1926 gerðist
liann hervarnaráðherra í ráðu-
neyti Papens.
Schleicher er svo lýst, að hann
hafi þá föstu reglu „að skoða
endirinn í upphafi“ eins og liverj-
um góðum herforingja sami. —
Hann er mannþekkjari mikill og
gjörhugull. Dálítið er hann tor-
tryggur, en dómgreindin er alveg
óhlutdræg. Svartsýni þekkir liann
ekki. Fyrir honum vakir fvrst og
fremst að koma upp öflugum hlut-
lausum landvarnarher til styrktar
ríkisstjórninni og til þess að gera
Þýskaland aftur frjálst og vold-
ugt.
Schleicher kanslari er enginn
Sphinx. Hver, sem hefir tækifæn
til þess að fá að tala við hann,
hlýtur að undrast það hvað hann
er bersögull og opinskár. H!ann
segir hispurslaust eins og honum
býr í brjósti, við hvern, sem um
er að eiga. Og með þessari hrein-
skilni afvopnar hann alla mót-
stöðumenn sína.
Það er óþarfi að taka það fram
— segir maður, sem lýsir honum
— • að liann missir aldrei sjónar á
því takmarki, sem liann liefir sett
sjer, heldur hiklaust sitt stryk, og
kann að gera glöggan greinar-
mun á því, sem þýðingu hefir og
hinu, sem enga þýðingu hefir. Úr-
eltar kenningar hatar hann og
hann veit ekki hvað það er að
leggja árar í bát. Best ka/>n hann
við sig meðal ungra manna og