Lesbók Morgunblaðsins - 14.05.1933, Síða 4

140
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
jýrnbrautin aðeins eina teina, svo
ömmr lestin verður að fara út á
hliðarspor, O" bíða þar, ef tvær
þurfa að mætast.
Allir hinir píu erlendu ferða-
nienn, sem með lestinni voru,
liöfðu með sjer nesti, .því ekki er
liæprt að treysta því, að matar-
vaprn fylgi lestinni alla leið.
Það var þó svo í þetta sinn. Var
hæg't að ftá sæmileo;an mat þar,
en hann var ákafle<ra dýr, Ofr ekki
var um<ren*rni þar þriflejr. Þjónar
þar kunnu ekkert erlent tungumál.
A’ar matur jrreiddur í erl. mynt,
o<r fekst.1.95 rúbla fyrir frull-
dollar. Þe<rar farþegar skiftu er-
lendri mynt i lestinni, og fengu
rúblur í staðinn, giltu þær rúblur
sem gullrúblur í þeirri lest. en
ekki nema sem pappírsrúbiúr ann-
arstaðar.
Gullrúbla jafngildir kr. 3.25.
En -Tóhanni virtist pappírsrúblur
hafa kaupmátt sem því svaraði að
rúblan væri 11 aura virði. Eitt
pund at' rúgbrauði kostaði fyrir
innlenda menn 6 rúblur. Annars
mjög erfitt að átta sig á hvernig
verðlagið í landinu raunverulega
er fvrir innlenda menn.
Það sem ferðamenn fyrst ráku
augun í, er inn fyrir landamæri
Kíberíu kom. var fjöldi sá af fólki,
sem sást við hverja einustu járn-
brautarstöð. Alt var þetta fólk,
sem þarna beið frámunalega tötra-
les't til fara, horað, skitið og é
allan hátt illa útlítandi. Við smá-
stöðvar sást þetta 5Ö—100 manns
er beið |mr, en við stærri stöðvar
skifti það hundruðum'.
Mar<rt af þessu fólki hafði með-
ferðis koffortsgarm eða poka-
skjatta og var sagt, að þar væri
geymd aleigan. Oft sáust þessir
vesalingar sitja á koffortunum eða
pokum sínum úti í aurnum og
fbrinni skamt frá járnbrautartein-
unum og mæna hreyfingarlausir
sljóum vonleysisaugum á lestina.
Þegar það kom fyrir. að eitt-
livað af förufólki þessu leitaði inn
í járnbrautarvagnana til að betla,
voru þangað óðara komnir vopn-
aðir lögreglumenn til að bægja
því á brott.
-Tóhann spurði Rússa einn, sem
varð honum samferða og gat talað
þýsku, hvernig stæði á öllu þessu
förufólki. Sagði hann að alt væri
það að bíða eftir því að komast
eitthvað með járnbrautinni —
eitthvað frá átthögunum í at-
vinnu- og matarleit.
Er Jóhann spurði hve lengi fólk
þetta þyrfti að bíða eftir fari,
var svarið það, að enginn gæti
um það vitað, oft gæti biðin orðið
svo vikum skifti.
En farkosturinn, sem öreigum
þessum var boðinn, voru járn-
brautarvagnar, sem \rei'ri voru að
útbúr.aði, en skepnuvagnar í Ev-
rópu, bekkjalausir • kassar, og
gluggalausir, að öðru leyti en því,
að eitt op var sitt á hvorri vagn-
hliðinni. Þarna höfðust þessir
aumingjar við nótt og dag, með-
an á ferðinni stóð, fengust þarna
við matseld og sváfu á pokadrusl-
um 'á gólfinu- Heitt vatn fekk fólk
þetta ókeypis í hverri járnbrautar-
stöð eftir vild.
Alt var fólk þetta ellilegt í
bragði og slitið. skítugra en tali
tekur og á sumum voru fiitin svo
rifin, að t. d. piltar sáust með
hálfar buxnaskálmar.
Rússinn, sem var samferða Jó-
lianni, sagði ástandið í Síberíu
geigvænlegt; atvinnuleysi gífur-
legt og matarskortur svo mikill
og eymd, að fólk dæi daglega úr
hungri.
Sagði hann ástandið í landinu
vfirleitt svo slæmt, að eigi væri
til neins fvrir sig að reyna að
koma ókunnugum fyllilega í skiln-
in<r um allar þær hörmnngar.
En í hvert sinn, sem þessi ungi
Rússi mintist á ástand þjóðar
sinnar, leit hann fyrst "anmgæfi-
lega í kringum sig, til þess að
ganga úr skugga um að engir
hlýddu óboðnir á frásögn hans.
Svo mikill er óttinn við spæjarn
bolsast jórnarinnar.
Er Rússinn bar saman ástandið
í landinu o<r hallærisárið inikla
1921, taldi liann ástandið síst
betra nú en ]>á- Sagði hann að
síðan ráðstjórnin tók við hafi
erfiðleikar hennar aldrei verið
meiri en nú. Atvinnuleysi syrfi að.
TTeimskreppan hefði lamað utan-
rikisverslunina. Mikið af matvæl-
um hefði verið flutt út úr land-
inu. En uppskeran hefði revnst
mun minnj en ætlað var. Þess
yegna væri nú matvælaskorturinn,
en fje ekki fyrir hendi, til að
haupa matvæli erlendis frá. Al-
menningi e\ skamtað fæðið, sem
kunnugt er. Hefir matvælaskamt-
urinn verið minkaður tvisvar síð-
astliðið missiri.
En ofan á hið ískyggilega
ástand innanlands bættust ýms
vandræði i utanríkismálum, deilur
Rússa og ýfingar við erlend ríki,
er gerði öll viðskifti þeirra út á
við mun erfiðari.
En vandræðin o<r skorturinn
kemur fram á ýmsum öðrum svið-
ura, en í matvælum. T. d. vantar
tilfinnanlega flutningatæki, eins
oo best sást þarna á Síberíubraut.
En þó talsvert sje. bvgt af járn-
brautarvögnum hrekkur ]>að
skamt, síðan fór að koma los á
fólkið og aragrúi manna þy<'n's+
á járnbrautarstöðvarnar til be i
að komast með járnbrautunum o<r
fréista að komast eitthvað í at-
vinnuleit.
Þýskum verkfræðing varð Jó-
hann o<r samferða i Síberíu, er
verið hafði í þjónustu Rússastjórn-
ar í tvö ár, við kolanám. Hann
Ijet bærilega af kjörum sínum,
kvaðst mega senda 100 gullrúblur
af mánaðarkaupi sínu heim til sín.
Kitt yrði hann að nota í landinu
sjálfu.
Er mál ensku verkfræðinganna
í Moskva barst í tal. sagði verk-
fræðingur ]>essi frá því, að er-
lendir verkfræðingar í þjónustu
Rússa ættu erfitt á þann hátt, að
mikið af þvi sem ]>eir fengju í
landinu sjálfu til vjelsmíði,
væri oft svo ljelegt, að vjelar
biluðu og entust ekki.
Er\ yfirvöldin í landinu vildu
ekki viðurkenna ]>essa frumorsök
galla þeirra er fram kæmu, og
bæru verkfræðinga sökum fvrir
sviksemi, þó saklausir væru.
Er til Moskva kom, var alt með
oðrum svip en í Síberíu. Klæðn-
aður fólks l>ar betri, þó fáir sæist
þar vel klæddir, nema útlendingar.
Jóhann kom þessa sömu leið til
Moskva fyrir tveim árum síðan.
Er sýnilegt að borgin hefir verið
þrifuð mikið á ]>eim árum, og hús
lagfæi'ð og ný bygð. Er mælt að
í borgunum Moskva og Leningrad