Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1934, Blaðsíða 1
1. tölublað. Sunnudaginn 7. janúar 1934. - IX. árgangur.
'f<'l<ÍHrvr«ntBBiiðja h.f.
Skipatæhni.
Eftir Gísla Halldórsson, eand. poSyt.
í Morgunblaðinu 16. desember
er sagt frá því, að Þjóðverjar
sjeu farnir að lengja ýms stór-
sip sín með mjög Iiagkvæmum
árangri. Eftir brej’tinguna yrði
skipin hraðskreiðari — eða kola-
spa’rari svo miklvf munaði, auk
þess að þau rúmuðu meira. Því
hefði mátt bæta við, að skipin
eru álitin vera betri sjóskip eft-
ir en áður.
í Morgunblaðinu 17. desember
er enn fremur sýnt fram á, hvern-
ig auka megi vjelaafl gufuskipa
án þess að kolaeyðsla aukist —
eða færa niður kolaeyðsluna án
þess að vjelaafl minki — nseð því
að skeyta svokallaðri -eimsnældu
við aðalvjelina.
Þarna hefir þá verið getið um
tvær gjörólíkar aðferðir til um-
bóta á skiparekstri, en með því að
fyrri greinin gefur eigi eins ýtar-
legar upplýsingar og ýmsir kynnu
að óska, og af því að jeg þykist
viss um að hið nýja skipalag, sem
hjer er um að ræða, eigi mikla
framtíð fyrir höndum og sje
þannig ekki alveg óviðkomandi
framtakssömum íslenskum útgerð-
armönnum og skipafjelögum, þá
ætla jeg hjer að gefa nokkurar
frekari upplýsingar um þetta lag
og sögu þess, og var þessi grein
uppliaflega hugsuð sem framhald
greinarinnar frá 17. desember.
Það sem, auk vjelaaflsins, á-
kveður hraða og dráttarafl hvers
skips í sjónum, er orkutap það,
er fer í hvirfilstraumamyndanir,
rceðstraumsmyndanir og núning
við skrúfuna og stýrið,. ennfremur
núning við skipshlið og botn,
bylgjumyndanir, hvirfla og loft-
mótstöðu. Að gera öll þessi töp
samtals sem minst — fyrir skip
með ákveðnu burðarmagni og
hraða — eru erfiðleikar, er skipa-
byggingaverkfræðingarnir verða
að sigrast á. Styðjast þeir þar við
undangengina reynslu sjálfra sín,
og annara og útreikninga, er á
þeirri reynslu byggja, ennfremur
við tilraunir, sem gðrðar eru með
eftirlíkingar skipanna í . litlum
mælikvarða (í svo kölluðum Mo-
deltank). Um leið verða þeir að
sjá um að skipið velti og höggvi
sem minst í slæmum sjó og liggi
sem haganlegast á sjónum með
mismunandi hleðslu, auk ýmislegs
annars, sem hjer er ekki ástæða
til að minnist á.
Starf byggingarverkfræðingsins
er þannig ákaflega margþætt og
vandasamt og engin leið að leysa
það með nokkurum líkingum og
jafnmörgum óþektum stærðum. —
Skapandi gáfa og næmt auga fyr-
ir línum, er maðurinn hefir vanist
ræður oft úrslitum.
Af þessu er það skiljanlegt að
ekki muni vera auðvelt að fá
LANOSbáKrtS/VrtT
Jrt 13i731
breytt hinni algengu skipalögun
með U-mynduðum bóg og Y-mynd-
uðum skut, nema að ærin ástæða
þyki til og það sýni sig í reynd,
að svo sje.
Til allrar hamningju finnast þó
altaf menn, er framkvæma um-
bætur, sem flestir hjeldu ógerleg-
ar áður en þær voru framkvæmd-
ar. Menn, sem aldrei eru ánægð-
ir með það, sem þegar hefir verið
afrekað, hversu gott sem það var,
heldur vilja gera betur. Það eru
þessir menn hins vaxandi hraða,
er krefjast vaxandi framkvæmda
og lífsfjörs, er hafa skapað vjela-
öldina.
Eins og áður er sagt, liafa
nú verið gerðar ýmsar end-
Gamla stefnið tekið af.