Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1937, Blaðsíða 2

34
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
"reindarkarl. Hann gekk altaí'
með derhúfu. Húfan var einskon-
ar „barometer“ á hann. Þegar
honum sinnaðist, tók hann í derið
og sneri húfunni. Þegar derið var
komið aftur í hnakka var kominn
,,orkan“.
Hann lá á líkböruuum þegar jeg
fæddist. Jeg átt-i að lieita. Guð-
mundur. En Sigfris vitjaði nafns.
Móður mítia dreymdi, að hann
kæmi til hennar og bæði hana að
láta drenginn heita eftir sjer. Og
svo var gert.
Pegar jeg eftir fermingu kom
í skóla kyntist jeg Stein-
grími Johnsen. Hann var þá söng-
kennari í Latínuskólanum. Hann
stjórnaði söngfjelaginu „14. janú-
ar“. Þegar jeg var kominn úr mút-
um fór jeg í það fjelag. Þetta var
eina söngfjelagið í bænum þá. Um
aðrar söngskemtanir var hjer
ekki að ræða, en þegar þetta fje-
lag söng. Þá var Harpa Jónasar
Helgasonar dauð. En ýmsir, sem
verið höfðu í henni voru í þessu
fjelagi.
Af koncertum Jtessa fjelags er
mjer minnistæðastur sá. þegar síra
Geir heitinn Sæmundsson kom frá
Höfn og aðstoðaði okkur, söng
sóló með okkur. Fegurri rödd
hafði jeg aldrei hevrt.
Iþann tíð var það’siður að pilt-
ar tónuðu við morgunbænir
í Latínuskólanum. Þá seildumst
við heldur til þess, að láta „bus-
ana“ tóna, því það þótti heldur
bót að því, ef þeir færu út af
laginu.
Einn af bekkjarbræðrum mínuin
komst eitt sinn fram í miðja bæn.
Þá hvítnaði hann upp, og lagði
frá sjer blaðið. Steingrímur Matt-
híasson var þá ,inspector scholae1.
Hann tók blaðið og tónaði bænina
til enda.
Þegar jeg Var í skóla fór jeg
altaf heim um jólin. Eitt sinn á
þeim árum bað síra Olafur Helga-
son mig að tóna skólabænina í
kirkjunni á aðfgangadagskvöld til
hátíðabrigðis.
Jeg ljet tilleiðast, því jeg hafði
mestu mætur á síra ólafi. En
smeikur var jeg við þetta. Einn
kunningi minn, sem komst að því,
hvernig mjer var innanbrjósts,
ráðlagði mjer það, að jeg skyldi
telja mjer trú um, að allur söfn-
uðurinn í kirkjunni væri eintóm-
ar flugur. Jeg reyndi þetta. En
það lukkaðist ekki sem best.
Aldrei hefi jeg verið eins skelk-
aður, eins og þegar jeg tónaði
skólabænina í Eyrarbakkakirkju.
Þegar jeg í fyrsta skifti átti að
stjórna söngflokki erlendis var jeg
að vísu „nervös“, en ekki svipað
því eins. Það var söngflokkur ísl.
stúdenta er söng í „Concertpalæet“
í Höfn og var þar margt stór-
menni samankomið.
AHafnarárum inínmn fór jeg
altaf heim á sumrin. Þá
efndum við til koncerta Brynjólf-
ur Þorláksson og jeg. Samvinn-
unnar við hanii minnist jeg altaf
með ánægju, er var hin besta.
Aldrei kom neinn kritur okkar í
milli. Koncertarnir voru altaf í
„Bárunni“ — nú K. R-húsi.
Það var siður eftir samsöngv-
ana að söngmenn gerðu sjer glaða
stund. Eitt sumarið bjó jeg í
tveim kompum í „Bárunni“ uppi.
.Jeg liafði gengið til hvílu er mjer
fanst tími til kominn, áður en
hófinu var slitið.
En er komið var frain undir
morgun komu tveir fjelaga minna
inn til mín. Það gildir einu hvað
þeir hjetu. Við skulum kalla þá
Valdimar og Jón. Þeir vöktu mig,
og Valdimar spurði hvort jeg gæti
ekki lánað Jóni höfuðfat, því
hann fyndi ekki húfuna sína. Það
hefði þótt í þá daga meira en
lítið bogið við Jiaiin mann, sem
sjest hefði berhöfðaður hjer á
götunum. Jeg sagði sem var að
jeg hefði ekki annað á höfuðið en
það sem jeg notaði sjálfur, og
sneri mjer til veggjar.
Síðan hej’rði jeg eitthvað þrusk
í herberginu og þegar þeir fóru
út úr dyrunum var Valdimar eitt-
hvað að tala um færeyska húfu.
En dáginn eftir frjettist það,
að þeir fjelagar hefðu komið nið-
ur að Hótel ísland um það leyti
sem opnað var þar, og var Jón
þá með sokk á höfðinu. Það var
„færeyska húfan“. Sokkinn sá jeg
aldrei síðan.
*
í endalok ræðu sinr.ar mælti
Sigfús Einarsson eftirfarandi orð
til ungra tónlistarmanua:
Ef ungur tónlistarmaður eða
listamannsefni beiddi nug um að
kenna sjer eitthvert heiiræði, sem
jeg hefði lært af minm reynslu,
þá myndi jeg segja við hann:
Reyndu að læra sem allra mest, á
meðan þú ert ungur, Gg ef mað-
urinn væri efni í tónskáld, þá
myndi jeg jafnvel leggja ennþá
meiri áherslu á þetta. Komponist-
ar værða að kunna sitt handverk,
ekki síður en iðnaðarmennirnir.
Fyrir nokkrum árum hittust
þeir í samkvæmi, danska tónskáld
ið Carl Nielsen og ungverskur
komponisti, sem allmikið orð hefir
farið af á síðustu árum, — við
skulum kalla hann B. Þetta B.
var að segja C. N. frá nýjasta
tónverki sínu og bætti svo við:
Jeg er bara hræddastur um að það
sje ekki nógu mikið nýtískubragð
að því. — Það var spekúlantinn,
sem talaði, maðurinn, sem dansaði
eftir pípum fjöldans og var að
hugsa um, hvað söngdómararnir
mundu skrifa um sig í blöðin. —
C. N. sagðist hafa svarað því til,
að sjer kæmi ekkert við, hvort
músík væri nýtískuleg eða ekki
— það eina sem sig varðaði um
væri það, hvort hún væri góð eða
ljeleg.
Jeg held að það sje skynsamlegt
að líta þannig á málið.
Ef íslensk tónskáld á komandi
tíð fá þá mentun, sem þau þurfa
og komponera síðan hver á þann
liátt, sem honum lætur best —
ekki aðeins með heilanum heldur
og líka með hjartanu og kæra
sig kollótta um alla tísku og alt
sem um þá kann að verða sagt,
einnig í öðrum löndum — þá held
jeg að íslensk tónlist eigi fyrir
sjer góða framtíð. — Þá má jafn-
vel gera sjer þær glæsilegu vonir,
að meðal vorrar fámennu þjóðar,
fæðist á sínum tíma maður, sem
sýgur í sig kjarnann — það mik-
ilvægasta og besta í verkum
þeirra, sem á undan voru, — lyfti
því upp í hærra veldi — full-
komnar alt, stækkar alt.
En íslendingar mega ekki vera
óþolinmóðir. Það hefir tekið mil-
jónaþjóðir langan tíma að skapa
slíka menn og sumum hefir jafn-
vel ekki hepnast það ennþá.