Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1937, Blaðsíða 1
18. tölublað.
Sunnudaginn 9. maí 1937.
XII. árgangur.
ísBfuluarprcntsmiðj* h.f.
DYVEKA -
MIKIÐ liefir verið skrifað og
skrafað um Kristján kon-
ung II. og Dyveku og ástaræfin-
týri þeirra fyrir meira en 400 ár-
um.
Er Bretakonuneur hefir ski!m
við þjóð og ríki og lagt niður
völd vegna ástmeyjar sinnar, er
ástæða til að minnast þeirra at-
burða, er Kristján prins árið 1509
kom til Björgvinar.
Faðir hans, Hans konungur,
liafði sent hann þangað til þess
að rannsaka viðskifti Hansa-kaup
manna og Björgvinai-búa, en íbúar
kaupstaðarins höfðu kært yfir
þeim viðskiftum fyrir konungi.
En þessi ferð varð merkilegri
og örlagaríkari fyrir Kristján
prins, en búist var við í upphafi,
því þarna hitti hann hina 17 ára
gömlu Dvveku og móður hennar
Sigbritu Willums. Þessi fundur
færði Kristjáni mikla hamingju
næstu ár. á eftir, en vnrð síðan
upphaf að ógæfu hans, landflótta
og margra ára fangelsi í hans eig
in landi.
Hver var þessi Dyveka?
Sagan segir að hún hafi verið
hollensk yngismær, forkunnar
fögur, siðlát, með milda lund.
Hún hafði komið til Björgvinar
rjett eftir aldamótin, með móður
sinni, hinni gustmiklu Sigbritu,
er sagði að Dyveka væri dóttir
sín. En um það vita menn ekk-
ert með vissu, því aldrei hefir
fengist nein vitneskja um það,
hvaðan þær mæðgur voru upp-
runnar og hvernig á ferðum
þeirra stóð til Björgvinar. En svo
mikið var víst, að gamla konan
var afar ófríð, hin mesta herfa,
og því ólíklegt að hún hefði átt
hina undurfögru dóttur.
Sigbrit var lág vexti, klunna-
leg, rauð í andliti, en með gáfuleg
og snör augu. Neðri vörin var ó-
eðlilega þykk og slapandi. Hún
var yfirleitt eins ólík Dyveku og
frekast var hægt að hugsa sjer.
En hvað um það. Dyveka ljet sem
Sigbrit væri móðir hennar.
Sigbrit hafði sett upp verslun
í Björgvin. Vakti hún brátt á sjer
eftirtekt fvrir dugnað sinn og
hvggindi.
Þegar þetta gerðist var Krist-
ján prins 28 ára gamall. Faðir
hans hafði sent hann víða í ýms-
an erindisrekstur, og Kristján
hafði sýnt hina mestu röggsemi.
í fylgd með honum að þessu sinni
var Eiríkur Walkendorf, er síð-
ar varð erkibiskup, og fleiri að-
alsmenn aðrir.
Sagnfræðingurinn Svam.ing seg-
ir, að það hafi verið Eiríkur Walk-
endorf, sem fyrst hitti þrer mæðg-
ur Sigbritu og Dyveku. Hann var
að skoða sig um í bænum, er ham>
rakst á sölubúð Sigbritar, og sá
þessar einkennilegu andstæður að
útliti, hina ógurlega ófríðu Sig-
britu og hina fögru og siðprúðu
dóttur hennar.
Hann staðnæmdist við búðina
og gaf sig á tal við þær. Undrað-
ist hann í senn vitsmuni og þekk
ing gömlu konunnar og fegurð
dótturinnar. Er hann sagði Krist-
jáni frá þessu, lagði hann svo fyr
ii, að bjóða skyldi.þeim mæðgum
á dansleik, sem borgarar bæjarins
retlnðu að lialda honum til virð-
ingar á Breiðaalmenniug þá um
kvöldið.
A dansleiknum bauð prinsinn