Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1937, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
139
um það. Eigi varðar þá um það,
hvorki afa hennar, bróður eða
fræuku, hvernig samband mitt er
við Dyveku. Og eigi geta þau fært
neinar sönnur á, að jeg hafi
„breytt illa við drotninguna".
Bæði Eiríkur Walkendorf og
hinir erlendu sendimenn, sem voru
þarna viðstaddir, báðu konung
þess, að þeir fengju önnur skila-
boð með sjer heim en þessi. En
konungur þvertók fyrir það og
sagði, að hann gæfi þeim ekki
önnnr svör. „Jeg ætla mjer að lifa
eins og konungur. Svo gerði Hans
faðir minn og forfeður mínir til
forna“. ¥
Árið eftir dó Dyveka skyudi-
lega. Menn litu svo á, að henni
hefði verið byrlað eitur í kirsu-
berjum, sem aðalsmaðurinn Þor-
björn Uxi færði henni. Hann var
ákærður og hálshöggvinn, enda
þótt rannsóknarnefndin, sem sett
var tíl að rannsaka málið, fyndi
ekki nægileg gögn til að sanna
sekt lians.
Sag-t er að Sigbrit hafi haldið
að eiturbyrlarinn væri Eiríkur
Walkendorf. Hann hafi á þánn
hátt staðið við loforð sitt til ætt-
manna Elísabetar, að Dyveka
skyldi burt frá hirðinni.
En eftir dauða Dyveku var sem
Kristján konungur væri heillum
horfinn. Vald Sigbritar var hið
nma og fyr. Og him fjekk því
jafnvel til leiðar komið, að meira
ástríki tókst með konungi og
drotningu hans. Þegar drotning
ól fyrsta barn sitt, tók Sigbrit á
móti því. Og hún varð ráðskona
drotningar og ól upp börn þeirra
konungshjóna.
Konungur varð sem kunnugt er
að flýja land 1523. Honum til hug
hreystingar sagði Sigbrit eitt
sinn: „Getir þú ekki lengur verið
konungur í Danmörku, þá getur
þú orðið borgarstjóri í Amster-
dam“. Hún fylgdi konungi til
Niðurlanda. En svo hötuð var hún
í Höfn orðin þá, að smygla varð
henni að sögn um borð í skip 1
líkkistu. En borgarar landsins
höfðu altaf mikið dálæti á Krist-
jáni, eins og fram kemur í þjóð-
kvæðinu um „Örninn“, sem um
hann var orkt.
(Þýtt úr A-magasini.)
Loðnuveidar
íJiornafirði.
Eftir Guðna Jónsson, kaupmann.
Framh.
f öllu þessu varð mjer ljóst,
að ekki mundi finnast meiri
tálbeita fyrir þorsk, en síli. Þá
var og augljóst, að ekki þurfti
þessi beita að verða mjög dýr, og
oftast úr nógu að moða, svo að
segja alveg við hendina, einmitt
á sjálfri vertíðinni, og dró það
mjög úf þeim agnúa, að ekki er
hægt að gejrma hana svo nokkru
nemi, með þeim ráðum, sem nú
þekkjast.
En hjer var vir vöndu að ráða.
Hvernig átti að veiða sílið? Þótt
jeg hefði um margra ára skeið
farið með net og nætur, bæði hjer
á Hornafirði (fyrir kola og sil-
ung), og á Austfjörðum (fyrir
síld), hafði jeg aldrei sjéð svo
smáriðna nót, að leggjandi væri
fvrir loðnu.
Veturinn 1921, í marsmánuðði,
bað jeg samt vin minn á Eskifirði
að útvega mjer þá smáriðnustu
nót, sem hægt væri að fá þar.
Hann kom með uppsett net, sem
dregið hafði verið fyrir smásíld
með, og hafði jeg það að láni til
að byrja með.
Nú var farin fyrsta reynsluför
til loðnuveiða 28. mars, er mjer
leist loðna vera inni, því að þorsk-
ur hafði þá fundist í ís, er rak út
og inn með straumnum. Við lögð-
um nú nbtina í vægan straum,
því lið var hvorki margt nje öfl-
ugt. Voru með mjer synir mínir
tveir, Óskar á 13., Svavar á 12.
ári, og svo kennari þeirra. Nótin
varð fljótlega þung í drættinum,
en komst samt að landi, og voru
þá í henni á að giska 22 tunn-
ur af loðnu. Þetta var mikill afli,
en óvíst hversu mikils virði til
peninga metið, því að óreynt var,
hvort nokkur af þeim, sem byrj-
aðir voru aðð róa, vildu nota
loðnu þessa til beitu. Við tókum
samt 6 tunnur í bátinn, hann bar
ekki meira, bundum saman nót-
ina, festum landfesti hennar og
rerum síðan til lands.
Þar komst jeg brátt að því, að
því, að útgerðarmenn lögðu ekki
mikið upp úr afla þessum til beitu,
«g var alt útlit fyrir, að ekki
nýttist hann til annars en áburð-
ar og skepnufóðurs. Ekki þótti
samt vert að fleygja því, sem í
nótinni var, og lögðum við þ”í
aftur upp með 2 báta, eying,
sem jeg hjelt þá úti, og fjarða-
bát. Fyltum við þá af því sem í
nótinni var, en 2 tunnur urSam
við að skilja eftir í pokum í fjör-
unni, áður en nótin væri tæmd.
Á meðan þessu fór fram var
stormur vaxinn norðan og komið
allmikið ísrek með útfalli og
b'ægði það okkur frá að komast
heim, svo að við vorum tilneydd-
ir að liggja úti um nóttina, þarna
við sandinn. Með birtunni og að-
fallinu náðum við þó landi í
Höfn, allir óskemdir af frostinu
og kuldanum þessa fyrstu útilegu
nótt yfir verðlausum sílabátunum.
En útilegunæturnar við sílaveið-
ar urðu fleiri næsta vetur, bæði í
illu og góðu veðri, við mis.jafn-
an árangur og stopulan ágóða.
Af þessari fyrstu loðnu voru
beitt nokkur bjóð til reynslu, en
hepnaðist illa með afla á þau, af
því að sjóveður brást. Jeg varð
vonsvikinn, en hætti þó ekki al-
veg, heldur smáreyndi að kasta
nót, en gafst upp við það þennan
vetur fyr en ella, bæði vegna þess
að sílið fór snemma frá ósnum, og
ekki síst vegna þess, að deyfð var
yfir útvegsmönnum, við að nota
það, sem fjekst af loðnu. Leið svo
fram til næstu vertíðar.
Þó að langt væri frá því, að til-
raunir mínar á fyrra ári hefðu
verkað örfandi á mig, vildi jeg
FRAMH. Á 143. SÍÐU.