Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1937, Blaðsíða 8
152
Lésbók morgunblaðsins
Konungur á hestbaki í hríðarveðri. Á hverjum morgni fer
konungur í reiðtúr hvernig sem veður er. Er mynd þessi
tekin í einni slíkri morgunferð um nágrenni Hafnar.
áramótin 1927—28 í Höfn mun
mjer jafnan vera minnisstæð hin
góðfúslega framkoma þeirra á
málverka- og listiðnaðarsýning-
unni íslensku, sem þá var þar. —
Konungur var verndari hennar og
lagði alúð við að kynnast henni,
og þá ekki siður drotningin, sem
oftar en einu sinni fór að skoða
sýninguna og kyntist henni vand-
lega, og stuðlaði að fegurð henn-
ar með því að lána til hennar sjálf
ágæta listagripi. — Er þau kon-
ungur og drotning komu hingað
1930, sýndu þau enn hinn mikla
áhuga sinn á vorri ungu íslensku
Iist, er þau skoðuðu nákvæmlega
listasýningarnar, sem þá voru
haldnar hjer, og keyptu þar mál-
verk. —
Þjóðminjasafnið skoðuðu þau
af áhuga bæði við fyrstu og síð-
ustu komu sína hingað, og duldist
þá að sjálfsögðu ekki, við hve
þröngan kost það verður að búa;
munu mjer æ minnisstæð orð kon-
ungs, er hann gekk út úr Safna-
húsinu aftur 1921: Þjer ættuð
að hafa alt húsið. — Enda er það
orða sannast, að ekki veitti Þjóð-
minjasafninu af slíku húsrúmi, ef
vel ætti að vera.
MJER virðist nú margs að
minnast í þessu sambandi,
er jeg lít yfir l'ðin ár, bæði það,
sem er þjóðkunnugt og óþarft um
að ræða af mjer nú, og hitt, er
mjer má einkum vera kunnugt
um og jafnan hugstætt. En jeg
vil eiga sumar endurminningar
mínar einn eða þá einungis með
þeim, er eiga þær frá upphafi
með mjer.
En illa væri mjer í ætt skotið,
ef jeg ljeti algjörlega undir höf-
uð leggjast að vera „opinspjall-
ur of jöfurs dáðum“, þeim er ekki
aðeins mjer heldur alþjóð manna
í raúninni mætti síst úr minni
líða, og á jeg þar við þann mikla
sóma og það stórkostlega örlæti
og umhyggjusemi, er konungur
og drotning hafa sýnt menning-
arfjelögum vorum tveimur. Hefir
konungur alt frá upphafi kon-
ungdóms síns verið verndari Bók-
mentafjelagsins og látið senda
því árlega stóra gjöf af risnufje
sínu; en bæði hafa þau, konung-
ur og drotning, verið verndarar
Fornritafjelagsins frá upphafi
þess, fært því mjög mikla gjöf
þegar við stofnun þess og enn
stórmikinn sjóð af eigin fje, er
þau komu hingað til alþingishá-
tíðarinnar. Var þar, og raunar í
þessum afskiftum öllum, um
stærri gjafir að raeða en gulls-
verðið eitt, gjafir, sem þessi fje-
lög munu lengi fá notið og aldrei
fullþakkað. En afstaða beggja
þeirra fjelaga er á þá leið, að
ekki er þeirra einna að þakka það
sem þeim er svo vel gjört til, held-
ur þjóðarinnar allrar.
Matthías Þórðarson.