Lesbók Morgunblaðsins - 30.05.1937, Page 1

orðMJiMfiítsins
21. tölublað.
Sunnudaginn 30. maí 1937.
XII. árgangur.
ítafuluarprentsmlðja h.f.
Á LANGALANDI
Eftir lengjunni allri liggur bíl-
vegurinn rennisljettur, svo aö
segja eftir miðju, og má fara
þetta á iy2 klst., ef óvarlega er
farið, því fjölfarinn er vegurinn
og allir bílarnir flýta sjer. Engin
furða þó að stundum skelli og
smelli saman kassarnir, óvart, og
mölbrotni og fóik verði að ket-
kássu. Það liggur nærri, að nú
farist árlega jafnmargir í t)ílslys-
um í Danmörku og dagar ársins
eru margir. Vonandi ræðst bót á
þessu með fyrirhuguðum tvöföld-
um bílvegum, þar sem farið er í
sína áttina á hvorum, en þar að
auki stígar fyrir hjólríðandi og
fótgangandi. Þessu ætla Danir að
koma í kring, líkt og Þjóðverjar
eru byrjaðir á.
Landið er víðast öldótt, svo
bíilinn líður áfram eins og skip í
öldugangi, og þegar hann er uppi
á hæstu og breiðustu öldununi
sjest til hafs á bæði borð og mjer
finst, eins og fyr er sagt, jeg vera
innanborðs á Orminum langa og
stefna norður að Týli. Á kveldin
sje jeg stundum, langt í norðri,
fjöll fyrir stafni og heiðabungur
og háa jökulskalla. Stundum sje
jeg greinilega Öræfajökul, en
stundum Heklu, en stundum ein-
hvern langan og draugslegan
Dimmafjallgarð. Þannig kunna
dönsk ský að skálda og skemta
mínu auga, en áður en varir eru
þau horfin út í veður og vind. —
Á aðra hönd sjest til Fjóns,
skamt í burtu, svo að sundmeyjar
danskar geta leikið sjer að því
að leggjast yfir sundið. Það er
frítt að horfa til Fjóns með þess
ekrum og skógum og mörgu
kirkjuturnum, og furðu mikið há-
lendi til að sjá, eftir því sem í
Danmörku gerist, enda kallað hin
fjónsku Alpafjöll. — En á hitl
borðið má grilla Láland í hilling-
um, enda er það svo lág't, að það
er mesta mildi að það enn stend-
ur upp úr sjó. Oftar en einu sinni
hefir sjórinn kaffært þar miklar
spildur með fólki og fjenaði. En
líkt og Nóa var gefin viska til að
bjarga sjer og sínu hyski, þannig
komust Lálendingar upp á að
verjast druknun með því að
byggja flóðgarða og dæla burt
vatninu með vindinyllum að hol-
lenskum sið.
Hjer á Langalandi eru einnig
myllur, en mala aðeins korn. Þær
standa á hæðum og prýða útsýn-
ið, og þegar hjólin snúast fyrir
vindinum, setur það svip og lífs-
mark á þorpið í kring. — Hver
mylla sómir sjer vel á sínum hóli,
eins og furðumikil skessa, aðsóps-
mikil og maddömuleg, er sveiflar
sínum blævængjum að hefðarfrúa
sið um leið og hún snýr sinni inn-
vortis kvöim. AHar eru þær af
jötnakyni, ættsystnr „fáglýjaðra
þýja“, Fenju og Menju, og syngja
enn slitur vrr Gróttasöngnum: —
, Mölum auð Fróða, mölum alsad-
an, mölum fjöld .jár, á fegius-
iúðra“, o. s. frv.
Annars er mjer sagt, að vind-
myllur sjeu hættar að borga sig
og geti ekki kept \ið verksmiðju-
kvarnirnar, sem knúðar eru af
olíumótorum eða rafmagni. En
mörgum er eftirsjón að myliunum,
líkt og mjer, seiu ætíð minnist
með vinsemd mylhumar í Heykja
vík, því ásamt Skólavörðunui gaf
hún bænum höfuðstaðarsvip á mín
um æskuárum.
*
lt Langaland er þjettbýlt og
hvergi sjest óræktaður blettur.
Þegar ekið er eftir langveginum
er óvíða teljandi bæjarleið milli
heimilanna, heldur stöðug húsa-
röð, en þjettari hópar með köfl-
um, svo að hvert þorpið tekur við
af öðru. Eins og víðar í Danmörku
myndast þannig smám saman með
þjóðveginum eitt samanhangandi
langþorp, eða óralöng görn, og
botnlangar til beggja hliða hjer
og þar.
Hjer á Langalandi halda þó
flest þorpin enn sínum sjerleik
og sjálfheldu og eru kend við —
bölle, sem er lesið og framborið
böl-le. Mig rak hreint í rogastans
Eftir Steingrím Matthíasson.