Lesbók Morgunblaðsins - 04.07.1937, Blaðsíða 6

206
LESBOK MORGUNBLAÐSIN8
Endurminningar karlsins
í kotinu III.

Pe*rar jeg fór af ,.Sterlin”:“
íramla o<r hœtti siglingum
haustið 1910 fekk jeg: mjer lei<rt
lítið ,,verelsi“ á Grettis<rötu 2, og
var þar til vors. Þá flutti je<r !
Heynishiuið við Hverfisgötu. Þar
bjó je<r í eitt ár og keypti ])á
hálft hús á Ber<rstaðastí"iiuni oít
flutti þar í kjallarakompu, því
jejr var lítið heima við. Nokkrum
árum seiniia seldi je<r þenna hús-
part minn op sló mjer upp skúr
niður í fjöru o<r hýrðist þar þang-
að til 1929. Þá var okkur körlun-
um, sem þar áttum skúra, skip-
að að hypja okkur hið bráðasta í
burtu, því nú stagði til að hlaða
upp fjöruna, gera þar uppfyll-
ingu og reisa á henni „voða
mikla“ bensíngeyma. Þetta þótti
okkur öllum miður, en sárast bitn-
aði þetta þó á mjer, því jeg var
sá eini, sem bjó í skúrnum mín-
um og hafði þar alt mitt athvarf.
En fyrir forgöngu Magnúsar
heitins Kristjánssonar ráðherra
var mjer levft að reisa kofa hjer
Elliárin í
við Sölvhólsveg, með því eina
skilyrði, að jeg hreinsaði vel til
í kringum mig og hjeldi lóðinni
þokkalegri. Jafnframt var mjer
heitið því, að jeg yrði ekki hrak-
inn lijeðan lifandi. Þetta var svo
■einstakt ljúfmenni, hann Magnús
lieitinn — og svo lítillátur líka.
Jeg þekti liann sama og ekkert,
og þó kom það iðulega fyrir, þeg-
ar jeg var að ,,sleba“ einhveivju
heim á vagninum mínum. og mætti
honUm niður í-bæ, að liann ýtti
aftan á vagninn alla leið heim
eða ók öðrum kjálkanum með
mjer. Mennirnir eru svo misjafn-
ir!
Þetta er mín húsnæðis- og liý-
býlasaga síðan jeg kom úr sigl-
ingunum og settist að hjer í
Reykjavík.
yrir stríð og fram til 1916
lágu hjer fram á höfninni
hinir- svonefndu kolabarkar —
en þeir voru einskonar kola- og
saltforðabúr fvrir erlenda togara
—- aðallega franska — sem stiind-
uðu fiskveiðar hjer við land.
Kola- og saltskipin losuðu farma
sína í barkana og þaðan voru tog-
ararnir byrgðir upp eftir þörfum.
Barkarnir voru lengst af þrír —
tveir franskir og einn norskur.
kolabörkunum vann jeg árum
saman og hjelt þar til að öllu
leyti, því þar voru vel gerðar íbvið
ir og rúmgóðir svefnklefar. í þess
ari barkadvöl minni kom fvrir
mig atvik, sem jeg gleymi seint,
því satt best að segja held jeg að
það sje í eina skiftið á æfinni, sem
jeg hefi orðið dálítið smeikur.
Þetta var í bláasta skammdeg-
inu. Það höfðu gengið miklar
hríðar, en stytt upp með hörku-
frosti og heiðríkju — og barkur-
inn allur gaddaður.
Dag einn var jeg að „lempa“
salti úr afturlestinni aftur í
,,pikkinn“ —* bæði til að jafna
hleðsluna, og líka til að verja salt-
ið fyrir kolarykinu. ^
Um kvöldið, þegar jeg hætti
vinnu, var jeg löðursveittur og
nístandi kalt í klefanum mínum,
Reykjavík.
svo jeg glókynti ofninn til að
hlýja upp hjá mjer og lagði mig
síðan til svefns. Eftir góða stuud
vakuaði jeg við einhvérja stvbbu,
kveikti ljós og sá þá, að káetan
var full af blárri gufu. Aleit jeg
þetta stafa af því, að slegið hefði
ofan í ofninn, svo jeg opnaði báða
gluggana og sofnaði á ný. Þegar
jeg rumska við aftur er enn meiri
reykur og svækja í herberginu en
áður — og þá vai’ð mjer ekki um
sel. Datt mjer í hug, hvort kvikn-
að hefði út frá ofninum, en sá að
kulnuð var í honum glóðin og rör-
in köld. En gat hafa kviknað út
frá rörunmu ? Mjer þótti það ólík-
legt, en vildi þó ganga úr skugga
um það, hvaðan þessi reykur væri.
Tók jeg mjer lampa í hönd og
skundaði með logandi ljósið upp
á dekk — því það var stafalogn,
brunafrost og stjörnubjartur him-
inn. Þaðan fór jeg niður á „milli“-
dekkið, og sá hvergi eld. En svo
þvkkur var reykjarmökkurinn, að
jeg sá ekki handa minna skil, þé
jeg bæri logandi ljósið. Ur þessari
árangurslausu leit gekk jeg svo
fram á dekkið og sá þá hvers kyns
var — því upp með hlerunum á
„stór“-lestinni stóðu þykkir
reykjarmekkir, eins og þegar mest
rýkur úr reykháfi á stóru húsi.
Það var kviknað í kolunum.
í kolum getur hitnað eins og
illa þurru heyi. Þetta voru óvenju
„feit“ kol, og þeim kolum er alt
af hitahættast.
Alvarlega skelkaður flýtti jeg
mjer „aftur í“ til að vekja fjelaga
minn og nafna — Hannes Helga-
son. Við voruni tveir einir um
borð.
— Það er kviknað í kolunum!
sagði jeg og hnipti í hann. Það
umlaði í honum, en hann hreyfði
sig ekki. — Vaknaðu! segi jeg.