Lesbók Morgunblaðsins - 11.07.1937, Blaðsíða 7

LESBOK MOROUNBLAÐSINS
215
ar meir, ef þessi ósanna lýsing
fær að standa ómótmælt með öllu?
Annars var vöndurinn „typtun-
armeistari" þeirra tíma og jeg efa
ekki, að Hannes hafi fengið að
sjá framan í þann „háa herra“,
eins og fleiri. En gæti það nú samt
ekki verið, að þessi „meistari“,
þótt liarður þætti, hafi kent Hann-
esi, sem mörgum öðrum, þann
lærdóm, er honum var hollastur
til þess að gera hann að þeim
manni, sem hann varð: dugandi
og nýtum manni, trúverðugum og
skylduræknum, sem heldur vildi
líða, þola og þreyja, en bregðast
trausti annara manna á nokkurn
veg? Og hvað hefir hann sagt við
mig o. fl.: „Jeg hefði ekki komist
eins vel og vandræðalítið fram úr
ýmsum þeim erfiðleikum og
þrautum, sem jeg mætti síðar á
æfinni, hefði jeg ekki verði búinn
að reyna talsvert á mig á æsku-
dögum mínum og átt misjafna
æfi á stundum“. — Mætti ekki
margur maðurinn hið sama segja,
sem komist hefir í hann krappan
á ungdóms- og uppvaxtar-árum
sínum, en síðar orðið dugandi og
nýtur maður, e. t. v. mest fyrir þá
sök, að hann hafði kynst erfiðleik
unum í einhverri mynd áður.
Um Hannes má segja, að hann
var olnbogabarn sinnar tíðar; það
er satt; en hvers var annars að
vænta um móðurlausan, lítt upp
fræddan ungling, misskilinn af
öðrum og gagnkvæmt, er varð að
þeirrar tíðar hætti að hrekjast úr
einum stað í annan og sem segja
mátti um, að ekki ætti annað heim
ilisfang um hálfrar aldar skeið en
að „Flækingi“ í „Hrakhólasveit“,
og varð að fara á mis við þá að-
búð og umhyggju, góðan aga og
uppeldisáhrif, sem sjerhverju
barni er lífsnauðsyn á að njóta?
En hin umræddu ókjör Hannesar
í uppvexti hans voru ekki hlut-
skifti hans eins á þeim tímum,
þeim urðu fleiri börn að sæta, því
miður, og fjöldi barna enn, þótt
á annan veg sje og engu betri.
Hjerað það, er Hannes ólst upp
í, var mörgum öðrum betur skip-
að góðu fólki, hjálpsömu og heið-
arlegu á alla lund, og svo er enn.
En flestir áttu þá nóg með sig og
sína og gátu ekki hjálpað svo, sem
hugur þeirra stóð til og þarfirn-
ar kröfðust. Hjerað þetta og íbú-
ar þess yfirleitt hafa því orðið
fyrir ómaTilegum og óverðskulduð-
um álitshnekki með hinum öfga-
fullu lýsingum í „endurminning-
um“ þessum. Það veldur mjer og
fleirum, sem til þekkja, talsverð-
um sársauka, að sjá nú og heyra,
að Hannes Hansson skyldi verða
til þess, í einfeldni sinni og af ó-,
tortrygni — því hann ætl-
ar að minni hyggju eng-
um manni ilt —; að kasta rýrð á
æskustöðvar sínar og löngu liðna
menn, þótt svo væri, að hann ætti
enn erfitt með að útrýma öllu því
úr huga sínum, sem hann varð þar
að þola af annara völdum. Þetta
hefir hann heldur alls ekki ætlast
*
til að yrði svo. —
Um dauðdaga Hans Hanssonar
er það að segja, að hann lá sjúk-
ur um vikutíma fyrir andlát sitt,
sem fáir voru til frásagnar um,
nema hiisbændurnir á Grjótlæk,
móðir bóndans og svo Hannes. —
Læknis mun ekki hafa verið vitj-
að, enda langt til lians að sækja
í aðra sýslu — og ekki venjulegt
um þær mundir að vitja læknis
þótt eitthvað yrði að. Hans var
50 ára þá er hann ljest; hann
hafði verið heilsuveill um hríð,
— með blóðuppgangi — og
er hugsanlegt, að hann hafi geng-
ið með einhvern leyndan sjúk-
dóm, banvæna berklaveiki. En
hvað sem um það er, tel jeg
að það sje furðudjörf fullyrð-
ing, að hann hafi verið „drepinn“.
Nú er þetta mál ýft upp að
nýju, eftir fullra 60 ára fyrnd og
gleymd, og fæ jeg ekki sjeð, að
það geti glatt neinn mann nje
glöggvað á sannindum þess. —
Hver er þá ávinningurinn ?
Læt jeg nú hvern sem vill dæma
á milli þess, er „endurminningarn-
ar“ segja um þetta mál og það
er jeg hjer hefi í stuttu máli drep-
ið á, eftir því sem jeg veit það
sannast og rjettast, enda í sam-
ræmi við æfisögu Hannesar, eins
og við sömdum hana í samein-
ingu, ekki til þess að gera hana
„spennandi“, heldur sannleikan-
um samkvæma, en hann verður
jafnan sagna bestur.
Jón Pálsson.
Molbúar (frh).
þig í þetta skifti“, sagði vinurinn
og brosti. „Jeg sá þá fyrir nokkru
á hraðri ferð áleiðis til York“.
Ostaeigandinn frá Gotham leigði
sjer hest; er hann heyrði þetta og
reið áleiðis til ,York til að elta
ostana.
*
Einu sinni hittust tveir Gotham-
búar á Nottinghambrúnni. Anuar
þeirra var á leið til markaðsins
til að kaupa sauðfje, en hinn
kom frá markaðnum.
„Hvert ertu að fara?“ sagði sá
sem kom frá markaðnum.
„Jeg“, sagði hinn, „til markaðs-
ins að kaupa sauðfje“.
„Kaupa sauðfje. Hvaða leið hef-
ir þú hugsað þjer að reka það
heim?“
„Yfir briúia hjer, býst jeg við“.
„Það er ekki hægt“.
„Jú, víst er það hægt“.
Þannig rifust þeir um stund,
þar til þeir voi’u báðir orðnir ösku-
vondir.
Þegar rifrildið stóð sem hæst
kom þriðji Gothambúinn til þeirra
frá markaðnum með mjölsekki á
hesti. Þegar hann hafði um stund
hlustað á nábúa sína rífast um
sauðfjárreksturinn, þó hvorugur
væri með svo rnikið sem eina kind,
sagði liann:
„Þið eruð báðir nautheimskir
bjánar. Fáið þið aldrei vitglóru
í kollinn? Hjálpið mjer með að
koma þessum mjölsekk á bakið á
mjer“.
Nábúarnir hjálpuðust að með að
setja mjölsekkinn á bakið á hon-
um. Þá gekk maðurinn út að
grindverkinu á brúnni og helti
allii mjölinu úr sekknum í ána.
„Jæja, mínir elskanlegu nábú-
ar“, sagði hann, „hvað hefi jeg
mikið mjöl eftir í sekknum ?“
„Ekki mikið, alls ekki neitt“,
hrópuðu báðir rifrildisseggirnir í
einu.
„Æ, jæja, ætli jeg hafi ekki á-
líka mikið og vitið er í hausnum
á ykkur, þegar þið standið hjer
og rífist um fjárrekstur, án þess
að hvorugur ykkar hafi svo mikið
sem eina rolluskjátu".
Hver gáfaðastur var af þessum
þremur greinir sagan ekki!!