Lesbók Morgunblaðsins - 31.10.1937, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
341
leyfið tekið aftur, er það koni í
ljós, að hann var svertingi af
þrælakyni. En hann ljet það ekki
á sig fá heldur fór að leita sjer
atvinnu og byrjaði áður en langt
um leið starfrækslu lítils þvotta-
liúss.
Næsta ár komst hann að í Simp-
son College (Indianapolis). Þegar
hann var búinn að borga innritun-
argjaldið, átti liann nákvæmlega
10 skildinga, það var aleigan, og
í heila viku varð liann að lifa á
maísgrjónum einum saman. I
þrjú ár vann hann fyrir brauði
síuu jafnhliða því sem hann stund-
aði námið.
Árið 1890 fluttist hann í há-
skólann í Iowa, og lauk þar bú-
fræðiprófi fjórum árum síðar, án
þess að hafa fengið eyris styrk
til námsins. Þótti svo mikið til um
þetta afrek hans, að honum var
boðið að taka við dósentsembætti
við háskólann, strax að afloknu
]>rófi.
itlu síðar var hann kallaðui'
til Tuskegee af Booker T.
Washington, og Carver hlýddi
kallinu'. Hann sá, að þar voru
mikil möguleikar fyrir hendi, til
að hjálpa kynflokki sínum.
Ilafði hann sjerstaklega, og sjer
til mikillar sorgar, veitt því eftir-
tekt, að bómullarekrurnar voru að
eyðileggjast og verða að engu af
óviturlegri meðferð. Og bændurn-
ir að komast á vonarvöl, ofþjak-
aðir af skuldabyrðum.
Fyrst og fremst isetti hann sjer
það markmið, að fá bændurna til
þess að hefja ræktun á ný.jum af-
urðum, sjerstaklega jarðhnetum
og jarðeplum. Eftir að hann hafði
fengið marga til þess, kom í ljós,
að hann hafði ekki að sama skapi
sjeð um eftirspurn eftir vörunni.
IJppskeran eyðilagðist, og bænd-
urnir komust í enn meiri örbyrgð
en áður.
Með brennandi áhuga fór hann
nú að rannsaka, hvað hægt væri
að búa til af útgengilegri vöru
úr uppskerunni. Dag og nótt sást
liann önnum kafimi á rannsóknar-
stofu sinni. Og jafnskjótt og hann
hafði gert einhverja uppfinningu,
gaf hann hana frá sjer, til frjálsra
afnota fyrir mannkynið, án þess
að láta sjer detta í hug, að krefj-
ast sjerleyfis sjálfum sjer til
handa.
Hvað eftir annað var hann
hvattur til þess að taka þátt í víð-
tækari vísindastarfsemi, en hann
ljet aldrei tilleiðast, var aldrei
fáanlegur til þess að yfirgefa
Tuskegee.
Tvær Ijósmyndir hengu í stofu
lians, sem Thomas Edison hafði
sent honum í virðingarskyni.
,,Aðra“, var hann vanur að
segja, „sendi Edison mjer, þegar
hann bauð mjer að vinna með sjer
á vinnustofu sinni, en hina, þá
stærri, gaf hann mjer, er jeg sagði
honum að örlögin hefðu sett mig í
Suðurfylkin og jeg gæti ekki for-
svaraði það fyrir drottni mínum.
að fara til Norðurfylkjanna“.
I annað sinn kom það fyrir, að
liann hafnaði, af sömu ástæðum,
tilboði um 100 þúsund dollara.
ITuskegee gekk það litla, sem
hann vann sjer inn, fljótt til
þurðar, þar sem hann kostaði
marga, bæði „hvíta“ og „svarta“
stúdenta, svo að þeir gætu haldið
áfram námi. En hann gætti þess
jafnan, að láta ekki nafns síns
getið við þá góðgerðarstarfsemi.
Enn þann dag í dag gengur
hann í svörtu alpakka fötunum
sínum, sem virðast oft all-snjáð í
samanburði við hálshnýti lians,
sem hann vefur sjálfur úr eigin
efni.
Eitt af því fyrsta, sem dr. Car-
ver tókst á hendur, er hann kom
til Tuskegee, var að taka 19 dag-
sláttur af einu óræktarlegasta
landinu í Alabama til ræktunar
upp á eigin spýtur. Þrátt fyrir
bestu ræktunaraðferðir, höfðu að
jafnaði tapa.st rúmir 16 dollarar á
dagsláttu af landi þessu. En dr.
Carver tókst á fyrsta ári að fá 4
dollara í tekjur af hverri dag-
sláttu, og síðar fekk harm tvær
uppskerur á ári af sætum jarð-
eplum og hafði í hreinan gróða
78 dollara á dagsláttu.
Peningar höfðu enga þýðingu
fýrir dr. Carver. Nokkrir auð-
ugir ekrueigendur áttu einu
sinni í mikilli baráttu við jarð-
hnetusýki. Þeir sendu dr. Carver
sínar sýktu plöntur, en hann gaf
strax rjetta sjúkdómslýsingu og
kendi þeim örugt ráð við sýkinni.
Þó sendu þeir lionum ávísun upp
á 100 dollara og lofuðu honum
vissum mánaðarlaunum, ef hann
vildi hafa eftirlit með ekrunum.
En hann sendi ávísunina um hæl
aftur, og sagði, að guð heimtaði
ekkert í staðimi fyrir að láta hnet
urnar vaxa, og að hann vildi eng-
in laun hirða fyrir að lækna þær.
Childer spurði dr. Carver einu
sinni, hvernig honum gæti dottið
svona margt undravert í hug. Þá
svaraði hann:
Jeg fer á fætur á hverjum
morgni kl. 4, til þess að vera einn
í ró og næði úti í náttúrunni, sem
jeg elska af öllu hjarta. Þar safna
jeg jurtum og sökkvi mjer niður
í viðfangsefnin, hlusta eftir því
sem náttúran hefir að segja mjer.
Þarna úti í sofandi skóginum er
jeg næmastur fyrir og skil best
þau verkefni, sem gnð ætlar mjer
að leysa“.
Nú er dr. Carver forstöðumaður
,,The Department of Agricultural
Research“. og hefir þannig á
hendi æðstu stöðu í þágu land-
búnaðarvísindanna í Bandaríkjun-
um. (Úr „Auslese").
EYRUN MÁLUÐ RAUÐ
Lögreglustjórinn í Búkarest
hefir lagt þá tillögu fyrir
stjórnina, að allir sem geri sig
seka í vasaþjófnaði oftar en einu
sinni skúli fá þá refsingu fyrir,
að eyru þeirra verði máluð rauð.
Stórblaðið Times er mjög mót-
fallið þessari ráðstöfun, segir, að
því megi ekki gleyma, að mörgum
sje það eðlilegt að hafa rauð eyru.
Að minsta kosti verði erfitt að
þekkja vasaþjóf með máluð eyru
frá feimnum pilti í heitu herbergi!
Nei, segir blaðið. Þá sje betra að
mála nefin á vasaþjófunum blá.
Með því móti sje ráðið fram úr
vandamálinu með vasaþjófana.
En nú vill svo til, að það er
mjög títt að sjá blá nef gægjast
upp iir stórum krögum eða undan
stórum hattbörðum á köldum vetr-
ardegi á hinum norðlægari breidd-
argráðum.
Kæmi ungverska lögreglan á
þær slóðir fyndist henni sjálfsagt
mikið um vasaþjófa þar. ef fara
ætti eftir blánefjunum.