Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1937, Side 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
347
Alt trje er löngu fúið og burtu
horfið. En járnnaglarnir segja til
um breidd og lengd og lögun
]>ess alla. Hver og einn einasti
nagli í skipinu hefir verið mæld-
ur og fengið sitt númer á teikn-
ingu og síðan hallámældur. Svo
hvenær sem efni fást til er hægt
að byggja langskip nákvæmlega
eins og þetta langskip var. Að
viðurinn var með öllu burtu horf-
inn halda menn að komi til af
því, að þarna er sandur undir, en
enginn leir; en það var leirinn
sem verndaði norsku víkingaskip-
in.
Maður fyllist aðdáun yfir af-
rekum fornfræðinganna dönsku,
]>egar maður gengur í hauginn í
Hlaðbæ og sjer langskipið með
þeim fornu leifum, sem náræn-
ingjarnir skildu eftir í því. Ótrú-
lega nákvæinni og þolinmæði þarf
við slíkt. Skóflan er ekki þeirra
verkfæri — eins • og hjá körlun-
um sumum heirna — heldur smá
skeið og hárfínn pensill. En þeir
liafa líka með þessu móti getað
leitt margt fram úr svörtustu
forneskju, til þess að við hinir
getum sjeð það í meiri birtu en
áður.
18. okt. 1937.
Ragnar Ásgeirsson.
Nauðungaruppboð var haldið
nýlega í Danmörku, og meðal
hinna ýmsu muna, sem bjóða átti
upp, var gamall Ford vörubíll.
Bíllinn var kominn mjög til ára
sinna, en varð þó ekið — liann
var seldur á 2 krónur.
*
í borginni Plymouth á Eng-
landi kom það einu sinni fyrir
í sumar, þegar heitast var, að
ung stúlka tók sjer far með al-
menningsvagni. Hún vár klædd í
stuttbuxur í staðinn fyrir pils,
vegna hitans.
Síðan þetta kom fyrir hefir
ekki verið haldinn einn einasti
fundur í bæjarstjórn Plvmouth-
borgar, svo að atburður þessi hafi
ekki verið ræddur á fundinum.
Bæjarfulltrúarnir geta ekki orðið
á eitt sáttir um, hvort* leyfilegt
sje fyrir ungar stúlkur að taka
sjer far með almenningsvögnum,
ef þær eru klæddar stuttbuxum.
Legsteinn Sveins Pálssonar
læknis í Vík,
Sveinn Pálsson læknir og nátt-
úrufræðingur — með þeim
mestu, sem lifað hafa á Islandi —-
fæddist árið 1762 og andaðist 1840.
Ilann bjó mikinn hluta æfinnar í
Vík í Mýrdal og var greftraður í
hinum gamla Reyniskirkjugarði.
Sá grafreitur var síðan lagður
nlður, er kirkjan fluttist, og sljett-
aður út; týndist við það „leiði“
Sveins og vissu menn lengi vel
eigi nákvæmlega, hvar verið hafði
í garðinum. nema eftir óljósum
sögnum.
Er Gísli Sveinsson (sem er dótt-
ursonaf sonur Sveins Pálssonar)
settist að í Vík sem embættismað-
ur, hóf hann rannsókn um þetta
mál, og eftir ýmsum leiðum tókst
honum að komast að óyggjandi
niðurstöðu um, hvar Sveinn Páls-
son hefði jarðsettur verið. Var síð-
an hafist handa og staðurinn af-
markaður; ljet sóknarnefnd setja
girðingu um gamla kirkjugarðinn
allan og var leiði Sveins gert úpp
í þessiun aftur friðaða reit, sem
nú er einnig byrjað að gróður-
setja í trje. — Gísli sýslmaður
fekk þá menn austur í Hornafirði
til að afla þar legsteins af berg-
tegund þeirri, sem Sveinn Páls-
son fann hjer fyrstur — gabbró
— og steinninn tekinn að mestu
leyti eins og hann var „tilsnið-
inn“ af náttúrunni; var hann
fluttur fyrst til Reykjavíkur til
áletrunar og því næst til Víkur.
Er steinn þessi nú reistur á leg-
stað Sveins Pálssonar, og mun það
varna því, að staðurinn týnist að
nýju. (Er í leiðið lögð tilhöggvin
hella allmikil, þar á settur steinn
meðalstór og ofan á hann sjálfur
steinvarðinn áletraður; ern þeir
báðir af gabbró).
Nokkur kostnaður varð af ráð-
stöfunum þessum, en til þess að
standast hann, lagði (auk G. Sv.)
Náttiirufræðifjelagið í Revkjavík
o. fl. fram dálitla fjárhæð.
Árið 1940 eru liðin 100 ár frá
dauða Sveins Pálssonar og má
gera ráð fyrir, að hans verði þá
Legsteinninn.
rækilega minst, ekki síst af kunn-
áttumönnum í náttúrufræðum. En
ógefið er út ennþá hið mikla dag-
bókasafn hans, sem vísindamenn
telja með því allra merkasta, sem
ritað hefir verið um náttúruat-
hugun hjer á landi og að sumu
leyti langt á undan þeim tíma, er
liann lifði.
Átti hann þó einatt við erfið og
ónæðissöm kjör að búa, við em-
bættisannir, rannsóknir, ströng
ferðalög (um Suðurland og eink-
um Skaftafellssýslur), og loks um-
fangsmikinn búskap. — Sveinn
var, eins og kunnugt er, kvæntur
Þórunni dóttur Bjarna landlæknis
Pálssonar og Rannveigar Skúla-
dóttur (landfógeta Magnússonar).
„Snjómennirnir“ í Himalaya
eru bjarndýrategund.
Breska blaðið „The Daily Tele-
graph“ gerir nýlega að umtals-
efni hinn svonefnda „snjómann“,
sem á að eiga heima í Himalaja.
Breska blaðið kemst að þeirri
niðurstöðu, að hjer sje um að
ræða bjarndýrategund eina, sem
eigi heima í Himalajafjöllum og
sem sje mjög risavaxin.