Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1937, Side 4

348 LESBÓK MOKGUNBLAÐSINS___
S, B.
r
A miðju Atlantshafi.
Lífið um borð í Dettifossi
Gjaldeyrishöftin eru sett til að
torvelda alla frjálsa verslun —
þess vegna eru þau ranglát!
Jeg segi pass!
Skál!
Þessar þrjár upphrópanir eru
almennar meðal farþega um borð
í íslensku skip í andrúmslofti sjó-
veikisþjáninga, saknaðar og eftir-
væntinga, þegar þeir eru að koma
eða fara vfir hafið, sem skilur ís-
land frá öðrum löndum. Þeir, sem
eru þess umkomnir að geta rekið
af höndum sjer allan krankleika
langrar sjóferðar, drepa tímann
með því að skeggræða um pólitík
— aðallega milliríkjaverslun og
fjármál — spila á spil og drekka
bjór. Þessi starfsemi lvir fólk
furðanlega, svo margir ganga
sliguppgefnir til livílu og ^vefns,
þó þeir hafi ekki afkastað öðru
en að eyða tímanum — enda var
tilgangurinn líka sá.
Skeggræðnin hefst í hógværð
og vináttu, en endar, ekki all-
sjaldan í ofstopa orðkvngis og
hvínandi hávaða.
Jeg hevrði menn hnakkrífast
um það í fúlustu alvöru á miðju
Atlantshafinu, hver væri í raun
og veru meiri íþróttamaður: sá,
sem hæri af og ynni skýlausan
sigur á íþróttamótum, eða hinn,
sem tapaði í hverri keppni og
reyndi þó jafnan aftur. Því var
haldið fram af öðrum málsaðila,
að sá sem tapaði væri heppilegri
íþróttamaður heldur en hinn, sem
ljeti bugast strax og einhver stæði
honum framar. Aðalatriðið fvrir
íþróttamanninn væri að kunna að
tapa — en ekki hitt: að safna
medalíum, breiða þær þvert yfir
brjóstið og láta svo mynda sig.
Hinn málsækjandinn barði í
borðið og staðhæfði að sigurveg-
arafýkn íþróttamannsins væri
mergur málsins — væri nauðsyn-
leg til að halda honum vakandi
og glæða vilja og viðleitni og
vekja metnað þeirra, sem enn
væru áhorfendur.
Þetta var mikið hitamál.
Góðgjarn og skýr, eldri maður,
ljet sjer um munn fara — ef til
vill í einhverju gáleysi — að
aldrei hefði íslenska þjóðin átt
jafn efnilegt æskufólk og nú, og
þes< vegna bæri að varðveita taug-
ar þess, því á þessum skarkala-
tímum væri taugum ungu kyn-
slóðarinnar mest hætta búin. Þetta
lof um æskulýð lands vors þoldu
menn misjafnlega að vonum, og
því fremur sem það var eldri mað-
ur og enginn flysjungur, sem
þetta sagði. Varð mi uppi fótur
og fit í leðurstólunum og horn-
bekkjunum, kringum kaffiborðin í
reyksalnum, og vildu allir tala og
hafa betur — allir, sem mæltu á
íslenska tungu. Hinir ljetu sjer
nægja að þegja, brosa í kampinn
og horfa á liandapatið og háreyst-
ina í hrærðum og skapsterkum
sálum.
Auðvitað sögðu sumir, að þetta
væri duglausasta æska, sem ís-
land hefði alið, og því væri ekki
mikils af henni að vænta ....
Svo var aftur farið að spila og
panta bjór, skrafa og tefla og
gekk nú alt sinn vana, jafna, lát-
lausa gang. En um kvöldið kom
nýtt hitamál til umræðu — óvægið
æsingamál um manngildi Edwards
fyrverandi Bretakonungs og á?ta
hans og frú Simpson. Aðalkjarni
málsins var þessi: Gat hann bæði
verið konungur hins breska heims-
' veldis og gengið að eiga Simpson 1
Nenti hann ekki að vera kóngur?
Eða var hann kominn í svo arg-
vítuga andstöðu við stjórn lands-
ins og þjóðkirkjuna, að honum
væri nauðugur einn kostur að
segja af sjer? Hvað kom biskupn-
um af Kantaraborg það við þó
hann væri að fjölla við Simpson
— eða hvað kom Baldwin það við ?
Þetta varð flókið mál og niður-
stöðulaust — því öllum veittist
betur! Loks kom nóttin og alla
dreymdi, að þeir væru konungar
og drotningar, prinsessur og prins-
ar, og elskuðu alt milli himins og
jarðar — alt nema biskupinn af
Kantaraborg.
•¥
Aftur rann upp nýr dagur á
Atlantshafinu, og sá dagur byrj-
aði eins og allir aðrir dagar fyrir
öllum farþegum í Atlantshafinu
með því að borða, ef menn hafa
þá þrek og manndáð til að ynna
þau skyldustörf mannlegs lífs
sómasamlega af höndum. Á því
vill oft verða nokkur brestur —
því sumir „fíla sig svo illa til
sjós“, eins og ungfrú ein tók til
orða í heimspekilegri borðræðu
um eðli og upptök sjóveikinnar.
Það er etið dómadags kynstur
og skelfingar fyrn á öllum skip-
um Eimskipafjelagsins, alt framan
úr borðsölum háseta og kyndara
aftur á annað farrými — eða rjett-
ara sagt; Fólkinu er borinn svo
mikill matur, að slík eru engin
hliðstæð dæmi meðal íslendinga.
Og maturinn er bæði dýr og vel
til hans vandað — dýr í innkaupi
og dýr í sölu. Fæði á II. farrými
kostar 5 krónur á dag, en á I.
farrými 8 krónur. Og vissulega má
borða mikið fyrir 8 krónur.
Vistráðning skipshafnanna mið-
asl við frítt fæði, og fæði starfs-
fólks Eimskipafjelagsskipanna er,
að kunnugra dómi, fjölhæfara og
betra en kostur skipshafna á öðr-
um fiski- og farþegaskipum Is-
lendinga — og er þó víða ekki til
þess’ sparað. En yfirburðir Eim-
skipanna í viðurgerningi stafa af
því að í þeim er opinber matsala