Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1937, Blaðsíða 2

3 6-2
LESBÓK MORQUNBLAÖSINS
það búið að klofna á stóru fjár-
húsi og lieyi á túninu fyrir ofau
bæinn. Þessu öllu sópaði það
burtu og sljetti af öllu langt ofan
fvrir bæ.
Nú víkur sögunni til fólksins,
seni var í austurenda baðstofunn-
ar. Þar voru fjórar manneskjur
og þrjár af þeim komust lífs af,
en ein stúlka dó. Það sem varð
þessu fólki til lífs var það, að
þegar norðurstafninn brotuaði
inn, þá fjell þekjan alveg niður
í þann endann, og af því að liún
var gaddfreðin', þá reis hún þann-
ig upp á endann og húsaði dálít-
ið frá austurstafninum, þannig
myndaðist ofurlítið pláss inni í
austurendanum og loft kom nið-
ur um raufina meðfram stafnin-
um. En ekki var rúmið það mik-
ið að neinn gseti hreyft sig,
hvorki sjálfum sjer nje hinum til
bjargar. Ofan við höfðagaflinu á
rúmi stúlkunnar, sem fórst þarna,
var skápur, sem annaðhvort hefir
setið á höfðagaflinum eða ein-
hverri hilLu. Þessi skápur lagðist
ofan á höfuðið á henni og kramdi
hana til dauða. Þetta varð þó
ekki í einni svipan, því fólkið
hafði tal af henni nokkuð lengi.
En enginn vissi hvað tímanum
leið.
Svona liðu 3 dægur, að ekkert
frjettist milli bæjanna í Njarð-
vík, því altaf var öskubylur og
fannfergi. Á fjórða degi kom
ferðamaður að Stekk og ætlaði
að fá sjer staf og skíði. Fyrst í
stað varð hann ekki neins var,
því það var sljett yfir alt, fyr
en hann kemur að bænum, þá
sjer hann þau missmíði á, að
austurgaflinn rís frá þekjunni og
hann kallar þar niður og spyr,
hvort nokkur sje þar á lífi, og
þá getur Eiríkur vinnumaður gef-
ið hljóð frá sjer, en ekkert vissi
hann þá um hitt fólkið. Maður-
inn brást þá við heim í Njarðvík
og náði í menn til að grafa fólk-
ið upp, og þetta þrent náðist lif-
andi, eins og áður er sagt. Bónd-
inn, sem fórst þarna, hjet Guð-
mundur Eiríksson og húsfreyjan
Sesselja Þorkelsdóttir. Bærinn á
Stekk hefir aldrei verið bygður
«pp síðan.
Helminiravetur.
Þetta ár var ágætis ár og bjarg-
ræði gott.
Árið 1885 kemur svokallaður
Ilelmingavetur, sem dregur nafn
sitt af því, að fram á þorra var
alveg örísa, en 1. mánudag í
þorra byrjar að snjóa og úr því
snjóaði svo að segja látlaust það
sem eftir var vetrarins, og er það
almesti snjór, sem jeg hefi sjeð.
Þann vetnr fjell hið ægilega snjó-
flóð á Seyðisfirði, sem alkunnugt
er. Ekki voru miklar hörkur
þaim vetur, en vorið var með
afbrigðum kalt, en ekki mikil
snjókoma. Snjóinn byrjaði fyrst
að leysa átta vikur sumars. Fell-
ir varð ekki það vor, því sumarið
áður hafði verið gott. Og þetta
sumar var ágætt. Qrasið þaut upp
jafnóðum og snjóinn leysti og jeg
hej^rði gamla menn segja, að þeir
hefðu aldrei sjeð svo óðan gras-
vöxt.
Hafþök að sumarlagi.
1886 var ágætis ár. Árið 1887
kom aftur ísár og kom þá ísinn
seinni part vetrar og lá fram á
maí. Þá hvarf hann 'um stund og
kom svo aftur 15. júní og lá fram
í miðjan september.
Þegar ísinn kom aftur, vor-
um við á sjó út undir svonefndu
Hafnarbjargi, sem er sunnan við
Borgarfjörð. Sjóveður var gott,
hvítalogn og við vorum búnir að
fiska vel. ísinn rak svo hart að
okkur á suðurfallinu, að við urð-
um að flýja undan honum í land,
og eftir það var' ekki fært á sjó
það sumar. Þá urðu svo mikil
hafþök, að um allan Hjeraðsflóa
og svo langt sem augað eygði sást
aldrei í auðan sjó, nema í röstum
á fallaskiftum. Aftur var sumarið
til landsins ágætt, grasspretta
mikil og þurkar svo góðir, að
engin tugga hralttist.
Strandgóss til bjarg-
ræðis.
Árið 1888 kemur ísinn á þorra
og liggur langt fram í maí. Yet-
urinn var harður og heyleysi mik-
ið, bæði í Borgarfirði og á Hjer-
aði. Þá strandaði hjer í Borgar-
firði kaupfarið „Ingeborg“, sem
átti að fara með vörur á Eyja-
fjörð. Hún fór frá Noregi 1887 og
varð þá tvisvar að snúa aftur,
misti stórseglið og þurfti fleiri
viðgerðir. Síðast í mars lieldur
hún svo upp og kemst þá norður
um Langanes. Þar verður hún
enn að snvia aftur, því ísinn rak
á hana að norðan. Skipstjórinn
liugsaði sjer þá að komast á góða
liöfn suður með, en ísiim um-
kringdi hana og öll segl frusu,
svo við ekkert varð ráðið. Þegar
skipið kom á móts við Borgar-
fjörð, þá sjá þeir ekki annað fært
en að sigla þar inn og bjarga lífi
sínu. Það var svo siglt inn norð-
anvert við fjarðarbotninn og þar
inn á grynningar, þar til stóð.
Og það sannast oft, að „eins
dauði er annars líf“, því þetta
strand bjargaði áreiðanlega mikl-
um hluta sýslunnar frá fjárfelli
og liallæri. Björguniu iir skipinu
gekk illa vegna slæmrar veðráttu.
Fj rsta daginn var liægt að bjarga
nokkru, en aiinan daginn var
komið svo mikið krap, að það
var ekki bátgengt út að skipinu,
en bátur var dreginn á kaðli á
milli og náðist talsvert á þann
hátt. Næsta dag var ófært veður,
svo engri björgun varð við kom-
ið. Daginn þar á eftir var illfært
veður, en þó fóru nokkrir menn
á strandstaðinn á lagís og þá var
bjargað eins og hægt var upp úr
lestunum og látið í eldhúsið, ká-
etuna og á dekkið, því nú var
að stækka straumur og skipið að
fyllast af sjó. Úr því var svo
reynt á fjörum að kyma blautu
korninu í land. Framlestin var
full af rúgi, allur la'us og toppa-
sykur innan um, og þar náðist
ekkert óskemt. Aðalvaran í skip-
inu var kornvara. Dálítið náðist
óskemt af kandís, álnavöru og
kaffi. Þar voru 6 uxahöfuð full
af brennivíni, en jeg held að ekki
hafi náðst nema 3. Aftur á móti
náðust nokkrir kassar af öli og
slatti í kiit af koníaki. Það voru
1800 tunnur af korni í skipinu
og varð hjer um bil alt gripa-
fóður. Náttúrlega var dálítið af
mjöli þurt innan í sekkjunum, en
grjón og annað alveg rennandi,
því megnið af því lenti í sjóinn
eða blotnaði við björgunina.
Smærri „partíum!" af vörunni
var komið í geymslu hingað og
þangað, en rúgurinn var látinn