Lesbók Morgunblaðsins - 17.07.1938, Blaðsíða 2

218
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hálft ár eða svo, en tók svo stift-
aintmaimsembættið lijer.
Þjer jretið verið vissir nm, að
]>að liafa verið mikil viðbriiíði fyr-
ir foreldra miiia á marga lund að
koma hino'að fvrir 78 áruni. Það
var 1865. Þá voru 4 re}rlule<íai'
póstferðir hinjrað á ári. Svo sam
bandið sem stiftamtmaðurinn hafði
við yfirmenn sína i Höfn var næsta
slitrótt. Hann varð því oft að gera
mikið upp á sitt eindæini.
Vinir Björnsons-
hjónanna.
— Foreldrar yðar voru í mikl-
nm kunninprsskap við Björn
stjerne Björnson. Hvaðan var sá
kunninfrsskapur runninn!
— Upphaf hans var það, að þeg
ar faðir minn var bæjarfófreti í
Sönderborjr var skrifstofumaður
hjá honum. Reimers að nafni, sem
var frændi frú Oarolinu B.jöru-
son. Þejrar Björnstjerne fór i sína
fyrstu Rómaferð. þá kom frú
Carolina með elsta son þeirra
hjóna, Björn, til þess að vera á
heimili Reimers meðan maður
hennar væri í burtu. Frxiin var
heilsutæp um þær mundir, og
drengrurinn sömuleiðis. Móðir mín
kvntist brátt frú Björnson. fanst
að ekki færi nægilega vel um
haua oo drenginn hjá Reimers.
Og það varð úr að foreldrar mínir
tókn þau mæðfrinin að sjer Caro-
línu og Björn son hennar. Voru
þau á heimili foreldra minna í
hálft annað missiri. Og svo koin
Björnstjerne að sunnan og var
þar um tíma. .Jeg man ekki hvert
leikritanna það var Sigurður
slembir eða María Stuart, sem
hann lauk við þarna í Sönder-
borg.
Þeir urðu perluvinir faðir minn
og hann, og skrifuðut á upp 'frá
því. Þeir voru þó ólíkir menn, fað-
ir minn hreinn íhaldsmaður en
Björnson „republikani‘‘ af lífi og
sál í þá daga.
Þegar Kristján
IX. kom.
- Hverjar eru helstar endur-
minningar yðar frá fyrstu árunum
sem þjer tnunið?
■— Meðal þeirra eru minningarn-
ar um konungskomuna 1874. Jeg
var að vísu ekki nema 6 ára. En
jeg man eftir öllu umrótinu sem
var í húsinu meðan verið var að
undirbúa komu þeirra Kristjáns
IX. og Valdimars prins. Stiftamt-
mannshúsið, eða Landshöfðingja
húsið sem þá var kallað, því þá
var íaðir minn orðinn landshöfð-
ingi, var alt fágað og prýtt. Ibúð
okkar var á ueðri liæð, en skrif-
tofur og skjalasafn uppi á lofti.
Við urðum að flytja okkur upp á
Ioftið, jafnvel inn í skjalakomp-
urnar, svo hinir tignu gestir gætn
haft íbúðina niðri. Þeir sváfu
altaf í íbúð okkar, meðan þeir
dvöldu í Reykjavík, og borðuðu
morgun- og kvöidverð. En við-
hafnarveisla var á hverjum degi
í Latínuskólanum, nema 1. dag-
inn. Þá var hún heima hjá okkur.
En á hverjum degi var móðir mín
,,borðdama‘‘ konungs.
Kristján konungur var mjög blátt
áfram og lítilþægur í daglegri
Umgengni'. Daginn sem hann kom
og fylgd hans vorum við lands-
höfðingjabörnin í okkar fínu
nýj'u fötum. Við svsturnar höfðum
lært að hneigja okkur. Þegar kon
ungur kom og jeg hneigði mig
fvrir honum, klappaði hann á koll-
inn á mjer og sagði: „Vel hefir
þú lært að hneigja þig, stúlka
litla“.
Eitt sinn spilaði hann kroket
á vellinum við Landshöfðingja
húsið. Það þótti okkur ekki ónýtt.
Við höfðum fengið heil kynst-
ur af allskonar matföngum og vín-
föngum frá herskipunum, sem
hjer voru, til þess að nota meðan
konungur stóð hjer við. Yfir-
menn herskipanna voru föður mín-
um oft innan handar með eitt og
annað, enda kom það sjer vel fyr-
ir hann. Því á hverju sumri komu
einhverjir greifar og annað stór-
menni hingað utan úr heimi, sem
faðir minn varð að annast um að
einhverju levti.
Hann hafði mikið erfiði, enda
sleit hann sínum bestu kröftum
meðan hann var hjer stiftamt-
maður og landshöfðingi í 17 ár.
í fylgd með konungi hjer 1874
var kennari Valdimars prins.
Hans Henrik Koch sjóliðsforingi.
Systir mín Ragnhild, sem þá var
16 ára, og liann feldu hugi sam-
an. Jeg vissi vitaskuld ekkert um
það, því jeg var svo ung. En glögt
man jeg þegar hann kom aftur
þrem árrm síðar. Jeg sat með
systur minni í norðurloftsglugg-
anum á Landshöfðingjahúsinu og
liorfði á skipið, er það kom. Og
þegar faðir minn og hann komu
yfir lækinn og upp stiginn að hús-
inu, spurði systir mín mig að því.
hver þarna kæmi. Jeg þekti þá
að það var Koch. Það þótti henni
vænt um. Nokkri m dögum seinna
var brúðkaup þeirra haldið. Hún
dó 22 ára gömul, frá tveim son
um.
Með klyfjahest
í Laugar.
Hverjar voru skemtanir ykkar
barnanna í Landshöfðingjahús-
inu 1
Það var fábreytt skemtanalíf
hjer í þá daga. Eitt mikið við
fangsefni okkar krakkanna var
að standa uppi við Skólavörðu
•þegar von var á skipum, bíða þar
og bíða þangað til sást til skips-
ins og stökkva síðan niður í bæ
inn í hendingskasti og ségja gleði-
tíðindin.
Leiksvæði okkar barnanna var
Battarí Jörundar konungs og
sjávarströndin þar hjá. En sjer-
stök skemtun var það, þegar við
á þvottadögum fengum að .fara
með stúlkum heimilisins inn í
þvottalaugar. Þar vorum við
jafnan lengi dags. Þvotturinn var
fluttur á klyfjahesti. Þar sauð á
kaffikatlinium allan daginn.
Kenslukona okkar var stundum
með okkur. Það kom fyrir að hún
tók sjer bað í Laugalæknum. Það
máttum við ekki gera krakkarnir.
Þegar rófurnar og næpurnar
fóru að vaxa í garðinum heima,
þá var það okkar mesta yndi að
fá ehia og eina næpu, skola af
þeim í læknum og setjast síðan á
lækjarbakkann og borða þenna
jarðarávöxt, sem var fyrir okk-
ur hið sama og epli og annað slíkt
í suðlægari löndum.
Faðir minn hafði Arnarhólstún-
ið. Það fylgdi embættinu. Sjálft
túnið var talið að ná að grjót"