Lesbók Morgunblaðsins - 08.12.1940, Qupperneq 2

386
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
og þar, eftir því sem utanríkis-
ráðherra Hollendinga segir í bók
sinni um kúgun Niðurlanda. Þar
segir hann, að í Rotterdam einni
hafi þýski flugherinn drepið 30
þús. manns á hálfri klukkustund
í heiftugri loftárás, er gerð var á
þá borg. Þannig framkvæmdu
Þjóðverjar „leifturstríð" sitt í
lofti gegn þjóð sem gat ekki var-
ið sig og sem þeir höfðu ekki einu
sinni sagt stríð á hendur. Af þessu
sjest greinilegast hve hroðaleg ör-
lög stórborga Englands hefðu orð-
ið ef breski flugherinn hefði ekki
verið og aðrar loftvarnir, og et'
ekki hefði unnist tími til að skipu-
leggja varnirnar.
Manntjónið.
í septembermánuði urðu loftá-
rásir Þjóðverja á England 7000
manns að bana, en 11000 særðusr.
í októberlok höfðu 14.300 manns
farist í loftárásunum, frá því loft-
hernaðurinn byrjaði, en 20.500
höfðu særst. Manntjón þetta er
smávægilegt í samanburði við
mannfallið í bardögunum í síðustu
styrjöld. Árásir Þjóðverja hafa
upptendrað reiði almennings gegn
Þjóðverjum, en á engan hátt orð-
ið til þess að menn ljetu hugfail-
ast.
Hið staðfasta hugrekki almenn-
ings, og einkum kvenþjóðarinnar,
er aðdáanlegt. Allir vinir mínir
og kunningjar í London, og sumir
þeirra eru í háum stöðum, sem
unnið hafa að því að koma sjúkra-
liúsmálumun í gott lag, koma upp
loftvarnabyrgjum og unnið að
hjálparstarfsemi fyrir fólk, sem
orðið hefir húsnæðislaust og þarf
að sjá fyrir fæði og húsnæði, eru
sammála um, að glaðværð og stað-
festa Lundúnabúa sje eins aðdá-
unarverð og lýsingar blaða og út-
varps skýra frá.
Er menn koma til London undr-
ast þeir hve borgarlífið er þar
með sama svip og áður. Hjer og
þar eru skörð í húsaraðirnar með-
fram götunum, þar sem sprengjur
hafa fallið. En í flestum borgar-
hverfum eru þau skörð alls ekki
mörg.
London með
eama svip.
Þrátt fyyrir árásir Þjóðverja er
daglega lífið í London lítið breytt
frá því sem það á að sjer. Mann-
fjöldinn á götunum eins og áður,
sem fer ferða sinna. Og þó menn
lieyri skotdrunur yfir höfði sjer
eða hvininn í loftvarnalúðrunum,
láta þeir það ekki á sig fá aö
degi til. Strætisvagnar, leigubílar
og einkabílar streyma um göt-
uruar, og járnbrautarlestir fara á
hverjum degi frá London til allra
hjeraða landsins.
Þegar dimma tekur hliðra menii
sjer hjá að vera á ferð á götun-
um, vegna niðamyrkursins, og til
þess að forðast að verða fyrir
kúlnabrotum úr ioftvarnabyssum,
sem eru að verki meðan nætur-
árásir standa yíir. Mörg hundruð
þúsund manns leita þá í loftvarna-
byrgi, sem eru þannig útbúin, að
fólk geti hvílst þar og sofið. —
Miklar ráðstafanir hafa verið
gerðar til þess að fólk geti fengið
fæði á kostnað hins opinbera í
Loudon og í öðrum borgum lands-
ins. Forystumaður þeirrar starf-
semi er fiskkaupmaður einn, sem
er mörgum Islendingum kunnur.
Fyrsta sprettinn eftir að loft-
árásir hófust fyrir alvöru, var
slökkvistarfið eitt erfiðasta vanda-
máiið. Þá lýstu oft miklir eldar
upp loítið yfir borginni. En nu
gengur alt slökkvistarf mikið
hraðar, og aliur almenningur hef-
ir fengið mikla æfingu í því aó
finna öll eldsupptök og kæfa elds-
voða í fæðingunni. Eldhættan er
því hverfandi hjá því sem hún
var áður.
Póstgöngur eru seinni en áður,
en halda viðstöðulaust áfram. Og
símaviðskifti eru ótrufluð. Jeg
hefi sjaldan orðið þess var að bið
verði á afgreiðslu símtala frá
landsbygðinni við London.
Þegar bilanir hafa orðið á vatns-
leiðslum, holræsum, rafmagns-
stöðvum eða öðrum þeim mann
virkjum sem nauðsynleg eru í
hverri borg, hafa þær fljótlega
verið endurbættar. 567 þús. börn
höfðu verið flutt frá London fyr-
ir lok október, en um 300 þús.
eru eftir í borginni. Ekki hafa
stjórnarvöldin verið örfuð til þess
að hraða brottflutningi barnanna.
Þvert á móti. Örfa hefir þurft
foreldrana til þess að leyfa að
börnin færu heimanað. Margir,
sem enga jerstaka atvinnu hafa
í Londou, hafa flutt sig þaðan.
En aldrei hefir borið á neinum
skyndilegum flótta þaðan. Miljón-
ir manna halda áfram að lifa og
starfa í London, og svo mun verða
áfram. Sprengjuvarp yfir borgino
af handahófi mun ekki eyða borg-
inni nje yfirbuga þjóðina. Það sem
meira er: Til London koma enn
vörubirgðir frá flutningaskipum
og höfnum, frá skipalestum sem
sigla um Dover-sund. Og frá Lond-
on er vörunum dreift út um land
ið. —
Skift um aðferð.
Frá því í miðjum októbber liain
Þjóðverjar skift um flugvjelar til
árása á London. í stað hinna stóru
sprengjuflugvjela, hafa þeir uot-
að síðan litlar bardagavjelar, sem
geta ekki flutt nema lítið aí
sprengjum. Þær fljúga í 4000—
7000 feta hæð. Loftið yfir Eng-
landi er ekki eins tært og gagi,-
sætt og oft er á íslandi, og því
er það ógerningur að miða og hitta
ákveðin skotmörk úr þessari hæð.
Að Þjóðverjar urðu að breyta
þannig til, stafar af því hve loft*
varnirnar reyndust duga vel. Þess-
ar flugvjelar eru ekki eins hættu-
legar og hinar, enda hrekja flug-
menn Breta þær oftast á brott.
Sá er munurinn á æfingu og
þjálfun breskra og þýskra flug-
manna, að breskir flugmenn voru
æfðir í því að fljúga að nóttu til
og hæfa ákveðin mörk með
sprengjum sínum, en æfingu í slík-
um árásum höfðu þýskir flugmenn
ekki, því þeir bjuggust við að
þeir hefðu yfirtökin í lofti yfir
Englandi að degi til, og þyrftn
því ekki á því að halda að æfast
undir næturárásir. En vegna þessa
þá bera næturárásir Þjóðverja á
England ekki sama árangur eins
og næturárásir Breta yfir Þýska
landi. Æfing og þjálfun á þess-
konar flugi tekur langan tíma,
svo þýskir flugmenn geta ekki afl-
að sjer þeirrar skotfimi í skjótu
bragði. Á meðan vinna breskir
sjerfræðingar að því að gera loít-
varnir Breta gegn næturárásum
virkari en þær hafa verið, og
finna leiðir tii þess að vinna bug