Lesbók Morgunblaðsins - 27.07.1941, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
253
NORDAHL GRIEG:
/
I samfloti á Norður-Atlanshafi
i.
yrsta daginn um borð, áður
en við ljetum í haf frá höfn
einni í Vestur-Englandi, höfðum
við björgunarbátaæfingar. Það var
einkennileg athöfn. Jeg var í bátn-
um stýrimannsins; róðurinn sem
við fórum hefir máske staðið fimm
minútur. Orðin sem þessi ungi
hlægjandi inaður ljet sjer uin
munn fara til þess að eggja okkur
að herða róðurinn, daginn áður
en við hjeldum út á hættusvæðið
voru þannig valinn, að það var
líkast því, að við sætum á skektu
inni í friðsælum norskum firði, og
að ófriðurinn væri genginn um
garð fyrir mörgum árum — svo
mörgum, að það þætti viðeigandi
að hafa hann í flimtingum: „Herð
ið ykkur, piltar, við sjáum land!
Betur má ef duga skal!“ kallaði
hann og með álíka uppörvunarorð
um rjerum við eina umferð kring-
um skipið.
Sama kvöldið horfði jeg á hann
með gula lokkana undir hjálmin-
um standa á brúnni og vera að
skjóta á þýska sprengjuflugvjel úr
vjelbyssunni. Það var vont skygni
og vjelarnar flugu hátt, en við
og við sáum við dökka skuggi
þjóta drynjandi hjá, skamt fyrir
ofan höfuðin á okkur. Þá sendi
stýrimaðurinn stroku af sjálflýs-
andi, glóandi skotum upp í þok
una. „Það er notalegt að eiga á-
hald“, sagði hann. Skipstjórinn
stóð berhöfðaður við hliðina á
honum, með hendurnar í regn-
kápuvösunumog horfði á hann með
föðurlegri velþóknun.
f birtingu ljettum við akkerum
og stefndum til hafs, til þess að
hitta skipalestina, sem við áttum
að ferðast með. Það skifti engum
togum að skipin ^höfðu raðað sjer
í kyrfilega fylkingu og nú var
sigið á stað hægt og rólega í ferð-
ina yfir hafið.
Nú átti að sigla átta daga sjó-
ferð um svæði, sem svo margt
getur gerst á — og sem svo
margt hefir skeð á.
Allan daginn stóð maður vörð
við stóru gulmáluðu fallbyssuna.
Við fórum ekki iir fötum á nótt-
inni. Stýrimaðurinn og varðmað-
urinn voru báðir með björgunar-
belti, sjálfur gekk jeg með þykt
björgunarvesti úr dún, svo að
bringan á mjer var eins og æðar-
fugl. Skipstjóri og stýrimenn voru
einnig í vestum, sem ekki höfðu
verið blásin upp; þegar þeir sett-
ust til að borða sá á gúmmípípu
og nik’kelhúðaðan stút upp með
kraganum.
Við vorum vel varðir, með átta
tundurspilla og vopnaða togara. Á
hverjum degi alla fyrstu vikuna
voru flugbátar yfir okkur. Nótt-
in var hættulegust, því að þá gátu
kafbátar læðst að okkur án þess
vart yrði við þá fyr en of seint.
Hvernig var nú lífið um borð
á þessu norska skipi á kvöldin og
nóttunni, meðan við vorum á
hættusvæðinu?
Eitt kvöldið eftir mat, kom jeg
inn í einn klefann, sem hásetarnir
áttu heima í. Þar stóð maður og
var að mála. Þetta var býsna stór
mynd, af elgsdýri. Elgurinn stóð
og fnæsti en grunnurinn að baki
honum var rauður. Málarinn átti
margar myndir undir rekkjunni
sinni. F’jelagi hans hafði hallað
sjer Qg var að reykja, en hljón
svo fram úr og dró myndirnar
fram. Þær voru af hvítum far-
þegaskipum á bláu hafi, en í bak-
sýn voru pálmavaxnar eyjar og
kvennamyndir með silfurgráum lit.
En eins og sakir stóðu var honum
mest umhugað um, að segja eitt-
hvað um myndina af elgnum.
Þessi maður átti heiðurinn af,
að hafa gefið öllum um borð á
skipinu umhugsunarefni. Hann
hafði nefnilega lagt til köttinn,
sem var um borð, og hann var
sameign allra. Þar var hundur
fyrir, sem meira að segja var eign
skipstjórans. Þess vegna voru að-
stæðurnar í lagi til þess, að á-
rekstrar gætu orðið um borð. —
Hundurinn var elghundur og hafði
jafnan nóg að gera, en kötturinu
var magur og gulur, og ósköp
hauslítill. Þetta var hafnarköttur,
stríðsköttur. Elgmálarinn hafði
komið auga á hann í rústum í
enskum hafnarbæ og kötturinn
elti hann. Það hafði verið gerið
loftárás og þegar maðurimi kom
út eftir að hafa dúsað tvo tíma í
byrgi, stóð kötturinn fyrir utau
og beið hans. Svo tók hann kött-
inn með sjer um borð. Allir afturá
voru vinir hans, hann hljóp inn
um kýraugun niður á klefana
þeirra og lá þar og malaði.
Stundum saknaði þessi kven-
köttur maka og ljet það í ljós með
vælandi hljóðum. Vinur hans, mál-
arinn, hafði árangurslaust reynt
að finna kettinum maka í Eng-
landi, „en bíðum hægir, þegar við
komum til New York skal jeg út-
vega henni ósvikin Ameríkana‘“.
Þegar hundurinn kom þjótandi.
ákveðinn í því að gera uppreisn,
bar það stundum við, að köttur-
inn þaut á fallbyssuturninn og
hvesti á hundinn hatursaugo,
þangað til hundurinn varð leiður
á að gelta og sneri frá sem sigur-
vegari. En oftar bar það við. aö
kisa rjeðist beint framan að hund-
inum og rak hann á flótta. Þá
æptu allir siguróp,kötturinn varð
hetja, eins og Birger Ruud hinn
ósigrandi. Þá var það gefið í skyn
að kötturinn nærðist eingöngu á
hráu kjeti. Hann neitaði að lepja
dósamjólk til þess að týna ekki
villidýrseðlinu.
★
I'klefanum við hliðina á elgs-
málaranum var ungur ljettmatrós.
Hann hafði siglt lengi á skipinu
og hafði því ýmsa híbýlaprýði
inni hjá sjer, silkiteppi með út-
saumuðu gulu tígrisdýri frá Jap-
an og ullardúk með liggjandi últ'-
öldum frá Súez og stúlku frá
Sandefjord, prýðilega rammaða
inn í rautt hjarta. Hann sat og
las í mikið lesinni bók, sem, þó
undarlegt megi virðast, hafði ein
hverntíma verið eign Anthons B.