Lesbók Morgunblaðsins - 27.07.1941, Blaðsíða 6

254
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Nilsen: „Kenslubók í spönsku
handa byrjendum“, eftir Kristofer
Nyrop. Hún var opin á blaðsíðn
49 og þar stóð: „Dá muchas ex-
presiones á tu hermana“, hvað út-
legst: „Heilsaðu systur þinni og
segðu henni, að hún skuldi mjer
einn vals þegar við sjáumst á
dansleik næst“. — Jeg skal ekki
láta bregðast að gera það!
— Góða nótt, herra minn, og
sofið þjer vel!
Ungi spönskunemandinn sýndi
mjer mikið af myndum, sem hann
hafði tekið, flestar frá austurlönd
um, en innan um voru myndir frá
reiðhjólaferð í Numedal. Og hann
tilgreindi hvaðan hver mynd væri
— frá Curacao, Yokahama, að
heiman, frá Aberdeen, frá Sidney,
Swansee, frá Capetown, Súez og
Gíbraltar.
Fjelagi hans í klefanum var frá
Haugasundi, maður á fertugs
aldri. Hann lá eins og klettur á
bakið og góndi upp í loftið. A
bitanum var mynd af honum sjáif
um og konunni hans, tekin um
borð á skipi. Hann sneri sjer að
mjer: „Þetta er tekið í Rouen.
Jeg fjekk að hafa konuna með
mjer í þrjá mánuði. Jeg kom af
því skipi þegar jeg rjeðst hingað.
Agætt fólk þar“.
„Var skipið skotið?“ spurði jeg.
Hann hristi höfuðið. „Jeg var skot
inn“. Hann sýndi mjer örið eftir
sárið, nýtt ör og blóðrautt, á
vin^tri öxl, með nálaförum eftir
sauminn. Þýsk flugvjel, sú stærsta
sem hann hafði sjeð, með átta
vjelbyssur og tvær hríðskotafali-
bjrssur hafði ráðist á skipið. Hann
var að hlaupa upp stigann inn í
steinbyrgið á brúnni þegar skot-
ið hitti hann. Svo leið yfir hann.
En byssumaðurinn um borð, Can-
adamaður, stóð við vjelbyssuna
og hjelt á fram að skjóta, alveg
varnarlaus, og loks skaut hann
vjelina niður.
Versti staðurinn um borð á skipi
á hættusvæðinu er víst vjelarúm-
ið og kyndararúmið. Þeir sem þar
eru verða að forða sjer upp svo
marga stiga, þeir sjá ekkert,
standa hálfnaktir í hitanum, en
uppi er máske versta veður. Jeg
kom niður í vjelarúmið. Varðmað-
urinn var frá Bergen og jeg spurði
hann um, hvernig honum fyndist
að sigla á Norður-Atlantshafinu
núna. Hann svaraði fáu, en sagði
ofur þungbúinn: „Það er að ýmsu
leyti betra núna á stríðstímanum.
Jeg fæ til dæmis að reykja eins
jeg vil í vjelinni núna“.
Jeg fór upp á þilfar aftur og
gekk fram á. Niðamvrkur: Göt-
urnar í London eru baðaðar í ljós.
á nóttinni, í samanburði við þil-
far á skipi i Atlantshafinu.
Innan frá 3. stýrimanni heyrð
ust fiðlutónar. Hann var að æfa
sig. Hurðin að klefa brytans stóð
opin. Hann sat á stól með hand-
klæði um hálsinn og þjónninu
var að klippa hann. Uppi á brú
fór jeg að tala við 2. stýrfmann.
Við vorum að tala um sumarið
heima. Einu sinni hafði hann far-
ið í skemtiferð með konunni sinni
á vjelbát suður með Svíaströnd.
Miðdegisverðurinn var fiskur, sem
þau höfðu veitt sjálf, gott smjör
og nýjar kartöflur. Við fórum að
tala um Svíþjóð. „Mjer líkar Sví
þjóð vel“, sagði hann hugsandi.
Skipstjórinn kom út á brúna.
Rekkjan hans stóð óhreyfð í átta
daga. Hann var lengstum við
stýrishúsið eða í kortaklefanum.
Oft hitti jeg hann niðri í klefan-
um sínum, þar sem hann sat á
skinnstól með bók í hendi eða
hann var að tefla skák. Það var
altaf eins og honum lægi ekkert
á, og hann hefði nægan tíma ti!
alls síðan hann hætti að sofu.
Hann hafði haft umsjón með
smíði þessa skips og ekki skilið
við það síðan. Aðrir gátu gengið
úr skiprúmi og hvílt sig í landi
þegar þeir vildu — en ekki hanu.
Hann bar ábyrgð á fleytunni.
„Reynslan sýnir“, sagði hann
eitt kvöldið, „að menn yfirgefi
oft tundurskotin skip fyr en þörf
krefur. Það er heimska. Kannske
er hægt að bjarga skipinu, maður
getur að minsta kosti reynt að
hinkra við um borð, borða,
reykja og hafa það náðugt. Það
er ekki nærri eins gaman í björg
unarbátunum".
Loftskeytamaðurinn kom upp
með tilkynningu. Talsvert mikið
af þýskum kafbátum á leiðinni
vestur. Jæja, við því var ekkert
að gera.
Ungi hásetinn, sem lærði
spönsku, kom upp til þess að
standa við stýrið. Fjelagi hans
slepti því við hann og sagði: „A1
veg sömu stefnu og núna“.
Bak við mannhæðarháan steypu-
Aregginn sá jeg andlit hásetans við
glætuna á áttavitanum. Um hvað
var hann að hugsa? Kannske að
æfa sig á setningunum?
II.
Fjórða kvöldið um borð, þegar
við sátum yfir matnum, brakaði í
skipshliðinni og alt skalf og nötr-
aði. Skipstjórinn hagaði sjer eins
og við mátti búast af honurn:
tugði vandlega spegipylsubitann,
sem hann hafði uppi í sjer áður
en hann hvarf upp stigann.
Skamt frá okkur á bakborða
höfðu þrír tundurspillar lagst í
hring, sá fjórði var í miðju og
varpaði út djúpsprengjum, við sá
um vatnsbólstrana gjósa upp og
rjett á eftir komu smellirnir. Her-
skipin biðu og svo sáust daufir
merkjaljósaglampar frá þeim,
sem merktu, að kafbáturinn hefði
fundist og verið evðilagður. Morg-
uninn eftir sást til flugbáts svo
langt úti við sjóndeildarhringinn,
að hann var líkastur blýanti að
sjá; alt í einu stakk hann sjer í
loftinu og slepti niður sprengju
Hann lónaði yfir staðnum um
stund ■ svo komu morsemerkin til
forustuskipsins. Við rjeðum þau
þannig, að þarna hefði þriðji kaf-
báturinn farist.
★
Það var altaf gaman að koma
til loftskeytamannsins. Klefi hans
var með útveggjum og þaki úr
steinsteypu, eins og stýrishúsið og
kortaklefinn, og þar sat loftskeyta
mgðurinn í blárri prjónaburu við
græna lampann, altaf vingjarnleg-
ur og athugull, með pípuna í munr,
inum.
Stundum hlustuðum við á stutt-
bylgjusendingu frá Berlín. Frjett
irnar hófust með, að slegið var á
bjöllu — hvert slag átti að tákna
sokkið skip — eftirherma eftir
Lloydsklukkunni í London.
Vitanlega hlustuðum við oftast
á norsku frjettirnar frá Boston.
Við kunnum vel við raddirnar.
Framh. á bls. 256.