Lesbók Morgunblaðsins - 07.09.1941, Blaðsíða 1

JWorgtMjMaj&SMJS
35. tölublað. Sunnudgur 7. september 1941. XVI. árgangur.
Böðvar frá Hnífsdal:
YSTU ÚTNES
Ystu útnes
faðmar úfinn sœr.
Rísa hamrar þar hæst
úr hafi sjálfu.
íslands útskaga
engir litið
' hafa Hornströndum
hrikalegri.
I.
Tj^ inn af skagfirsku hagyrðing-
unum er sagður hafa kveðið
þessa vísu:
Burt frá heimsins harki og skríl
hjeðan mænir sálin þreytt,
en fái hún ekki far í bíl,
þá fer hún sjálfsagt ekki neitt.
Hagyrðingurinn beinir ör sinni
að einu áberandi einkenni í þjóð-
lífi voru — og hittir í mark. Því
er haldið fram, og það með rjettu,
að síðan vegakerfið lengdist og
batnaði og bílasamgöngur hófust
að marki, hafi ferðalög fólks um
landið aukist stórum. Miklu fleira
fólk fer nú á fjarlæga staði til
þess eins að kynnast landinu. Er
það vel, því að fáar skemtanir
veita jafn holla ánægju og eru
jafn þroskandi og einmitt slík
ferðalög Það er bara ein hætta,
sem í þessu liggur, og á hana
bendir hagyrðingurinn í vísu
sinni.
Margt fólk er að verða svo háð
bílunum, að það getur ekki hugs-
að sjer að fara sem svarar ís-
lenskri bæjarleið, öðruvísi en í
bíl. Sumt af þessu fólki bölvar ef
til vill bílunum í sand og ösku,
svona aðra stundina, og finnur
þeim margt til foráttu, segir, að
þeir sjeu háværir, vont loft í
þeim, bensínfýla, ryk og óhrein-
indi, og svo þjóti þeir svo hratt
yfir, að maður geti varla áttað
sig á því, sem fyrir augun beri.
Með öðrum orðum, það þykist illa
geta þolað bílana, en getur ennþá
síður verið án þeirra nokkurn
spöl, ef það þarf að hreyfa sig.
Að nokkru leyti er þetta vegna
þess, að þá þarf ekkert fyrir ferð-
inni að hafa, en svo er önnur á-
stæða, hún er sálræns eðlis og
eldri en elsti bíllinn í heiminum.
Hjer áður fyrr var það ófrávíkj-
anlegt siðalögmál í ýmsum sveit-
um, að bændur fóru ekki í heim-
sókn á aðra bæi öðruvísi en ríð-
andi. Þótt ekki væri nema háli-
tíma gangur, sem fara átti, en
tveggja tíma verk að ná í hest-
ana, var haldið sjer við lögmálið.
Það var ekki vegna þess, að bænd-
urnir væru óvanir göngu eða
hræddust erfiðið. Nei, það voru
bara óskrifuð lög, að ef bóndinn
á annað borð átti hest, varð hann
að fara ríðandi. Færi hann gang-
andi, bar hann með sjer auglýs-
ingu þess, að hjer færi svo aum-
ur kotbóndi, að hann ætti ekki
svo mikið sem hest og reiðtygi.
Þessvegna kostaði bóndinn kapps
um að sýna, að hann ætti hvort-
tveggja, og það í betra lagi. Og
nú á tímum, þegar bílarnir hafa
að mestu tekið við hlutverki hest-
anna, færist þetta yfir á þá. Marg-
ur maður vildi ef til vill ferðast
eitthvað gangandi, en kann bara
ekki við það, honum finst það svo
kotungslegt, það er eins og hann
hafi ekki efni á því að ferðast í
bíl. Og ef til vill verkar þetta svo
á huga hans, að hann verður grip-
inn minnimáttarkend, sem eyði-
leggur alla skemtun ferðarinnar.
En ferðalög þurfa að vera
skemtileg, andlega og líkamlega
hressandi, þetta á þó alveg sjer-
staklega við um menn eins og
mig og mína líka, menn, sem eru
bundnir innanveggja við einhvers-
konar andleg störf mestalt árið.
Þessvegna hefi jeg hugsað dálít-
ið um ferðalög í sambandi við
sumarleyfi. Og þó að jeg hafi bent
á nokkrar augljósar staðreyndir
viðvíkjandi bílferðum, er slíkt
víðs fjarri, að jeg deili á bíla-
notkun yfirleitt. Sjálfur hefi jeg
öll einkenni nútímamannsins í því
efni. Jeg vil langhelst ferðast í bíl,
alstaðar, þar sem mögulegt er að
koma því við og harma stundum
það eitt, að jeg skuli ekki eiga
bílskrjóð sjálfur, svo að jeg geti
ráðið mínum næturstað.
Hinsvegar er mjer það ljóst, að
stundum væri það miklu heilsu-
samlegra að ferðast fótgangandi.