Lesbók Morgunblaðsins - 07.12.1941, Blaðsíða 3

LK8BÓK M0RÖUNBLAÐ8IN8
419
verð hjer í Japan alt sumarið 0?
fer svo til Kína 0{? Koreu í haust.
Þaðau held jeg svo áfram um
Tndlandshaf heitn. fvrst til Kgypta
lands. Grikklands og máske t.il
landsins helga. Svo til Frakklands
og Englands, því þar biðja menn
rnig að koma og halda fyrirlestra
Og eftir alt þetta langa ferðalag
hefi jeg í lmga að setjast ein-
hversstaðar að í Hollandi eða
Frakklandi og skrifa bækling urn
þessa löngu ferð rnína.
Hjer t .Tapan hefi jeg hitt væn-
an íslending. Hann er lútherskur
kristniboðari hjer. Hann bvr í
borginiti Kobe. en kom svo þaðan
og heimsótti mig í höfnðstaðnum
. Tokvo“.
„.Teg var 6 mánuði í Banda
ríkjunum og fór þar víða urn
land. Jeg kom til Californíu og
dvaldi 2 mánuði í San Franciseo
Jeg kom um jólin til Californíu.
Veðrið var mjög hlýtt og gott.
blórn og pálmatrje og grænar
grundir. Snjó þekkja rnenn ekki
þar. Jeg varð hrifinn af þessari
blíðu, — en fólkið var að kvarta
vfir þessunt kalda vetri“........
„Þeir sendu mig hingað og þang
að í Californíu, til Los Ajugeles,
Santa Barbara, Alma, Los Catos
o. s. frv.....Frá San Fransisco
fór jeg með prýðiiegu japönsku
skipi til Japans í marsmánuði.
Við vorum nokkuð rneira en 2
vikur yfir Kyrrahafið. Kringunt
skipið flögruðu alla þessa leið
kolsvartir stórir fuglar, sem kall-
ast ,,Albatrossir“. — Ferð þessi
var ákaflega skemtileg, því Jap
anir fara mjög vel með farþega
sína. — Þegar jeg kom til Tokyo.
fjekk jeg strax mjög vinsamleg
brjef frá sendiherra Dana. Baron
Bertouch Lehn og frá danska
konsúlnunt. Sendiherrann bauð
mjer heint til sín, og lofaði mjer
að vilja hjálpa mjer í öllu, sem
jeg þyrfti. Hann og konsúllinn
eru bestu menn. og heimsæki jeg
þá stundum. Frakkar, Spánverjar
og ftalir, sent hjer búa, bjóða mjer
allir heim til sín og eru ntjer rnjög
vinsamlegir. .Tapanskir rithöfundar
gera það sama. Jeg hefi hjer alls-
staðar ágæta vini, og hefi jeg
þetta bókunt mínunt að þakka. —
Borgin Tokyo er höfuðstaður Jap
ans, og er hún þriðja stærsta borg
í heimi. með 6 miljónir innbvggj-
ara. En hvað landsvæðið snertir,
er hún stærsta borg í heimi, iniklu
stærri en London og New York.
Hún hefir að þvermáli 30 kíló
metra (þ. e. 30 þúsund metra). —
Tokvo er mjög einkennilegur bær,
alt. öðru vísi en Evrópu-borgirnar.
Pólkið sjálft er líka mjög ein-
kennilegt og mjÖg kurteist og
þægilegt fólk. Japanir eru líka
þrekmiklir og greindir og vel
gefnir með afbrigðum”.
011 brjefin, sem hjer fara á
eftir, eru skrifuð á dönsku.
Hann skrifar aftur frá Tokyo
2. okt. 1937 og má það kallast
framhald fvrra brjefsins:
„Enn bý jeg í hinni afarmiklu
borg Tokyo, og heimili hef jeg í
Sophia-háskólanum. Þessi glæsilegi
háskóli steudur einmitt í miðdepli
borgarinnar. Hjeðan er 15 kíló
metra leið út úr bænum á hvern
veg“....... „Ef ganga skyldi í
beinni línu bæinn á enda, tæki
það að minsta kosti 6 klukku
stundir, og væri þó hratt gengið.
Tokvo er mjög merkur bær. Við
-sumar göturnar standa eingöngu
háar og risavaxnar skrautbvgg-
ingar. Annars staðar sjást aðeins
lítil japönsk timburhús, sein eru
dreifð um geysimikla víðáttu
Þessi hús nema hundruðum þús-
unda að tölu, því japönsku þjóð-
inni fellur best við hina svo-
nefndu fjölskyldubústaði. í hverju
þessara litlu húsa býr aðeins ein
fjölskylda. Þau eru því ekki há-
reist, mjög sjaldan meira en ein
hæð. En það er líka nóg. Þegar
inn er komið í þessi liús, fellur
komumaður í stafi vfir frábærum
þrifnaði, sem hvarvetna blasir við.
einnig hjá fátæklingunum. Stólar
og borð eru ekki til og svo að
segja engir innanstokksmunir. Lít
il, lagleg teppi og mottur eru
breidd á gólfin og á þeim situr
fólk. Japönum finst það þægi-
legt. en Evrópumenn eiga erfitf
með að venjast því. Hjá efna
mönnum og heldra fólki þekkist
þó húsbúnaður með sniði Evrópu-
manna. Fólk er hjer mjög kurteis*
og gestrisið. Gestirnir verða altaf
að þiggja það sem fram er reitt.
Fátæklingar bjóða jafnan te, eu
efnaðra fólk auk þess góðar kök-
úr. Japanar hafa oft boðið mjer
heim, og ætíð hafa þeir farið
dásamlega vel með mig. — Nálega
hver einasti Japani er listamaður.
Þar sem jeg hef verið gestur. er
það algengt, að eiuhver úr fjöl-
skyldunni hefir breitt stóra papp-
írsörk á gólfdúkinn. tekið pensil
og liti, lagst á hnjen og málað
eitthvað á ótrúlega stúttum tíma.
t. d. hana með blóðrauðum kambi,
rnann eða konu, blóm eða trje.
Þessi smávöxnu listaverk hafa svo
verið gefin mjer til minningar.
Sennilega tekur engin þjóð í
heimi Japönum fram að námfýsi
og atorku. Flestir eru þeir smá
vaxnir, sjerstaklega fimir, fljótir
til og gáfaðir. í stríði má svo
kalla, að þeir sjeu ósigrandi; þéir
eru svo hyggnir, hraustir og dáð-
rakkir. Dauðinn hræðir þá'ekki.
Aldrei láta þeir fanga sig. ef
nokknr kostur er að umflýja það.
Það er skylda hvers Japana að
ráða sjálfúm sjer bana, heldur en
að Verða fangi. Annars eru þeir
ólíkir víkingunum okkar gömlu.
Þeim er ekki um stríð, en ef þeir
eru neyddir út í það, eru þeir hverj
um öðrum hermönnum vaskari.
Ungur, kristinn Japani, er jeg hef
kynst, Koide að nafni, var kall
aður í stríðið hjerna á dögunum.
Jeg spurði hann, hvort hann væri
þéss fús, að deyja fyrir ættjörð
sína. Hann svaraði, og var sem
andlit hans ljómaði af fögnuði:
„Já, glaður vil jeg láta líf initt
fvrir keisarann og ættjörð mína“.
Áður en hann lagði af stað, kom i
margir til þess að kveðja hann.
Hann flutti þá stuttorða ræðu, og
sagði meðal annars: „Ef þið skvld-
uð frjetta, að jeg væri fallinn. þá
skuluð þið fagna með mjer yfir
því, að jeg var svo lánsamur að
devja fyrir ættjörð mína“.
„Ef til vill manst þú eftir því,
kæra systir. að jeg gat um það í
síðasta brjefi, að háskólaprófessor
einn, Ichikawa að nafni, kennir
íslensku hjer í keisaralega háskól
anum mikla. Já, margir eru há-
skólarnir hjer og þar í heimin-
um, þar sem íslenska er kend. —
Seinna fjekk jeg br.jef frá landa
okkar, Stefáni Einarssyni, sem
einnig kennir íslensku í John Ilop-