Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1942, Blaðsíða 14

14
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Sundknattleiksmaðurinn
„Sundknattleiksmaðurinn" nefnist þessi gripur, sem hjer birtist
mynd af. Gripinn gaf Tryggvi Ófeigsson skipstjóri til verðlauna í
meistarakepni í sundknattleik hjer í Reykjavík. Vinst gripurinn til
eignar 7 sinnum í röð, eða 10 sinnum alls. Sundmeistaramót hófust
hjer í bæ fyrst í fyrravetur. Á því móti sigraði A-sveit Ármanns.
S.l. fimtudag fór fram úrslitakepni fyrir árið 1942 og fóru leikar svo,
að enn vann A-sveit Ármanns. Hefir Ármann þannig unnið „Sund-
knattleiksmanninn" tvisvar í röð.
Þessi fagri verðlaunagripur er gerður af hagleiksmanninum
Ágústi Sigmundssyni útskurðarmeistara.
Fyrirlitning Beethovens á öllu
ytra, á skinhelgi hinna æðri og
þeim hugsunarhætti hugleysis og
ósjálfstæðis, sem einkennir meiri
hluta þeirra, er í heimi búa, var
hluti af sjálfum honum og tónlist
hans. Það getur verið, að sagan
um það, þegar Goethe og Beet-
hoven voru á göngu saman, og
Goethe vjek til hliðar og tók ofan
fyrir hefðarmönnum, sem gengu
fram hjá, en Beethoven skrefaði
í gegnum hópinn og leit hvorki
til hægri nje vinstri, sje munn-
mæli ein, og hún gæti líka lýst
ókurteisi aðeins af hálfu Beet-
hovens. En þannig var framkoma
hans við höfðingja og höfðingja-
sleikjur.
Þegar Lobkowitz prins ljet þau
orð falla einu sinni á æfingu, að
það gerði ekki svo mikið til, þó
að fagottið vantaði, ljet Beet-
hoven ekki þar við sitja, en til-
kynti hátt og í heyranda hljóði,
að Lobkowitz væri asni.
Annar listamaður á öðru sviði,
hinn mikli Goethe, var hræddur
við Beethoven. Goethe skildi ekki
þennan unga risa, og þegar
Mendelsohn ljek kafla úr fimtu
symfóníunni fyrir Goethe, þá
varð skáldinu að orði, að þetta
væri furðulegir tónar, en hvað
mundi verða um heiminn, ef öll
list væri svona? Romain Rolland
hefir sagt að mjög rjettilega, að
Goethe horfði óttasleginn í hyl-
dýpin og hopaði á hæl, en Beet-
hoven bauð storminum og undir-
djúpunum hreykinn byrginn.
Fimta symfónían er því hluti
af Beethoven, manninum og lista-
manninum og ætlunarverki hans
meðal vor. Það var ekki tilviljun,
að hann varð þegar í æsku hrif-
inn af „óð gleðinnar" eftir Schil-
ler — lofsöngi þeim um frelsi og
bræðralag manna, sem varð kór-
óna níundu symfóníunnar. Eða
að aðdáun hans á Napoleon,
fyrsta ræðismanninum, varð til
þess að hann samdi hetju-hljóm-
kviðuna — Eroica — en reif til-
einkunnarorðin af titilblaði henn-
ar, er hann heyrði, að Napóleon
hefði látið krýna sig til keisara.
Barátta Beethovens var hetju-
barátta einstæðings. Það vekur
fátt meiri meðaumkvun, en ber
þó jafnframt vott um innsæi
hans, en atvik það sem gerðist,
er níunda symfónían var leikin í
fyrsta skifti, þegar meistarinn,
gamall og slitinn af baráttunni,
stóð hreyfingarlaus, niðursokk-
inn í hugsanir sínar á hljómleika-
pallinum og sneri baki að áheyr-
endum, þangað til einn söngvar-
inn greip blítt í handlegg heyrn-
arlausa mannsins og sneri honum
að mannfjöldanum, sem æpti og
tárfeldi. Því að enginn sannur
maður nje listamaður veit nokk-
urn tíma um árangur baráttu
sinnar og ávexti trúar sinnar.
Þeim sem heyrir hið æðis-
gengna og þó algilda fjögurra
tóna stef hljóma í upphafi þess-
arar óviðjafnanlegu symfóníu,
dettur í hug, að tvær reikistjöm-
ur hafi rekist á í himingeimin-
um með ógurlegum ofsa, og eigi
að liggja í þessum viltu, óleysan-
legu faðmlögum um aldir alda.
Hugurinn hverfur einnig til
Beethovens, er hann var að
dauða kominn, er hann reiðir
hnefann gegn þrumudynknum,
gegn örlögunum um leið og hann
andaðist. Þarna er sami andinn
og í tónunum fjórum í symfóní-
unni. Og nú er andi hans aftur
á meðal vor í miðjum þrumu-
gnýnum og storminum, og boð-
skapur hans ómar enn til allra
þjóða heims. Hann ómar einnig,
og vekur ótta, í Berchtesgaden.
(Þýtt úr „New York Times“)