Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.1942, Qupperneq 6

150
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
muni rætast áður en varir, og að
senn gefist að líta fjölda Reyk-
vískra hestamanna á nýjum gæð-
ingum á nýruddum vegum, þar
sem áður var ótræði. Og þær
vonir reisir Fákur eigi hvað síst
á því, hversu einn af helstu stjórn-
málaleiðtogum þjóðarinnar (Jónas
alþm. Jónsson) hefir látið mál
þetta til sín taka, og hvatt til
þess á Alþingi og í blaðaskrifum,
að fara að dæmi Fáks um reið-
vegagerð meðfram helstu þjóðveg-
um landsins.
Annars virðist síst úr götunni
að geta þess áður en skilist er
við þennan kafla, að einhver
stærsti draumur Fáks er bundinn
við framtíðarreiðhesta-hald Reyk-
víkinga. í mörg ár hefir verið á
prjónunum, að Fákur beitti sjer
fyrir því, að reist verði á ein-
hverjum hentugum stað í útjaðri
bæjarins almennings hesthús, með
öllum nýtísku þægindum, þar sem
Reykvíkingar ætti þess kost að
fá gæðinga sína fóðraða og hirta
vetrarlangt. Þarf eigi í grafgötur
að fara um það, hversu auðveld-
ara mundi þá mörgum einstakl-
ingi að eiga reiðhest í bænum, og
margs konar óþægindi hverfa, er
ýmsir hafa orðið að sæta, er til
annara þurftu að sækja um hús
og hirðingu. En þó er eigi minna
vert um hitt, að hestunum ætti að
líða betur í slíku nýtísku hest-
húsi, í stað þess að kúldrast i
dimmum, þröngum og daunillum
kofakytrum, svo sem orðið hefir
hlutskipti helsti margra þessara
kynbornu, höfðinglunduðu og göf-
ugu vina vorra.
Ritað fyrsta sumardag 1942.
Einar E. Sæmundsen.
Kristófer Finnbogason

Kristófer Finnbogason bjó á
• Stórafjalli í Borgarhreppi í
Mýrarsýslu um og eftir miðja s.
1. öld. Hann mun hafa verið ætt-
aður úr Reykjavík eða af Sel-
tjarnarnesi, var faðir Pjeturs á
Stóruborg í Húnavatnssýslu, al-
þektur merkisbóndi, Þórunnar í
Galtarholti, en Þórunn var móðir
Jóns þess, er nú býr í Galtar-
holti, mikið þektur maður, nú á
áttræðisaldri.
Kristófer var af öllum talinu
merkismaður og höfðingi, var og
einn af efnuðustu bændum sveit-
ar sinnar, en dálítið einkennileg-
ur hefir hann verið á köflum og
skeytti ekki ætíð almennings-
venjum. Hann var hneigður fyrir
veiðiskap og sjóferðir, var for-
maður á skipi sínu, er hann rjeri
suður í veiðistöðvar eða hafði í
miUiferðum til Reykjavíkur og
Akraness. Var orð á því gert, að
hann væri röggsamur og einbeitt-
ur stjórnari. Þá voru strjál ferða-
lög og fjekst aldrei nýr fiskur í
landsveitum allan veturinn, og
ekki fyr en vermenn komu frá
sjó á lokum, var og þá víða orðið
hart í búi þegar svo var áliðið
Eftir
JÓN BJÖRNSSON
frá Bæ
vors. Kristófer hafði verið óvenju
hjálpsamur og gjafmildur og sást
varla fyrir. Skeði það stundum, að
hann gaf allan þann fisk, er hann
kom með frá sjónum, á bæina í
kring, þar sem hann lenti skipi
sínu, en kom svo tómhentur heim.
Þegar kona hans fann að því að
hann vanrækti þannig heimilið,
sagði hann að það sakaði ekk-
ert, því hann færi strax aftur og
mundi þá sjá heimilinu fyrir því
er það vantaði. Hann mun hafa
verið fyrstur manna, sem reyndi
laxveiði 1 net úti í Borgarfirði fyr-
ir neðan Hvítárós. Smíðaði hann
sjer pramma til veiðanna og bjó
sjer til miklar trossur af netum,
en ekki lánaðist honum veiði þessi,
en nú er þetta orðinn einhver besti
laxveiðistaður á landinu, hefir
hann því verið framsýnn og sjeð
hvað gera mátti. Keypti faðir
minn síðar pramma þennan af
Kristófer og átti lengi, var á
honum það fallegasta prammalag,
sem jeg hefi sjeð, sýnir það lagni
Kristófers og útsjón. Hann var
einnig orðlögð skytta og sund-
maður, sem þá var sjaldgæft.
Gáfumaður var hann, gamansamur
og skemtinn í viðræðum. En það
var ekki tilgangur með línum
þessum að fara að skrifa hjer
öfgasögnum hans, sem jeg hef haft
nein eftirmæli, heldur á þetta að
vera smá formáli fyrir nokkrum
lygasögnum hans, sem jeg hef haft
upp á, en vildi ekki að týndust
með öllu. Líkjast þær í mörgu
sögum vellýgna Bjarna og líklega
í engu lakari. Um leið og þetta
eru kýmnisögur hinar mestu, eru
þær ekki ómerkileg mannlýsing.
Þó sumir álíti að hjer komi fram
óvenjumikið sjálfshól, þá er mjög
vafasamt og reyndar rangt að
skilja þær þannig, en hinsvegar
eru þær háðsleg fyrirlitning á al-
menningsdómum, sem engu leyfir
fram úr meðalmenskunni og varla
þangað nema þegar best lætur.
Ásgeir Bjarnason frá Knarrarnesi
hefir í Hjeraðssögu Borgarfjarðar
getið um tvær af sögum þessum