Lesbók Morgunblaðsins - 24.05.1942, Qupperneq 4
164
LESBOK morgunblaðsins
^ jOce /'/y'
Noregsstyrjöldinni
Eftir S. A. Friid blaðafulltrúa.
EJ.DAR loguðu í Kristiansund frá þvi þjóðvcrjar gerðu árás á borgina
þann 28. apríl og til 4. maí.
A þeim tveim mánuðum, sem
Norðmenn hjeldu uppi vörn-
um gegn innrás Þjóðverja, voru
rdargir varnarlausir bæir lagðir í
rúst í loftárásum. Og ótal margar
f'ámennari bygðir fengu sömu
meðferð. Mörgum friðsömum skip-
um við strendur landsins var sökt
og margt manna drepið. Þýskar
sprengjuflugvjelar gerðu árásir á
tvö spítalaskip, sem báru greini-
leg merki Rauða krossins. Voru
það skipin Brand og Dronning
Maud. í báðum þessum skipum
voru særðir hermenn. í Dronning
Maud voru 20. menn drepnir en
33 særðir. Þýsku flugmennirnir
Ijetu sjer ekki nægja að varpa
sprengjum á skipið. Þeir skutu
líka með vjelbyssum á menn, sem
flutu á sjónum og drápu margi
þeirra.
Þetta var í samræmi við aðrar
aðfarir þýskra flugmanna. Þeir
skutu á fiskibáta, sem voru einir
síns liðs á miðunum, skutu á
mjólkurflutningavagna á vegunum
og menn, sem unnu að jarðrækt-
arstörfum úti á ökrunum. Jafnvel
á líkfylgdir, er voru á leið til
kirkjunnar. Óyggjandi frásagnir
sjónarvotta lýsa svo villimanns-
legum aðförum, að menn naum-
ast trúa þeim, hafi þeir ekki sjeð
og reynt þetta sjálfir.
Hjer fara á eftir frásagnir a£
eyðing nokkkurra merkra bæja,
Kristiansund, Molde og Bodö.
Þegar loftárás var gerð á
Molde, þá var Hákon konungur
þar, Ólafur krónprins og norska
stjórnin. Bærinn var varnarlaus
með öllu. Eins var í Kristiansund
og Bodö. Þar voru engar hervarn-
ir. Öllum var bæjum þessum svo
til gereytt.
Kristiansund var hin mikla og
* blómlega saltfiskframleiðsla á
Norður-Mæri.
Maður einn, sem þar var, lýsir
hinni grimdarlegu eyðing bæjar-
ins á þessa leið: Bærinn var að
brenna frá því sunnudaginn þ. 28.
apríl, alla vikuna til laugardags-
ins 4. maí. Þá fyrst fór hinum
mikla reykjarmekki að ljetta af.
Gamalmennahælið, skóli einn og
spítali stóðu eftir og nokkur ein-
býlishús, er stóðu dreift í útjöðr-
um bæjarins. Að öðru leyti var
allur bæriön í rústum.
Klukkan 8 á sunnudagsmorgun
byrjuðu flugmennirnir að varpa
sprengjum á bæinn, einkum á
miðbæinn. Tveir menn fórust,
áimar þeirra var formaður í ung-
mennafjelagi bæjarins. Stórt fisk-
geymsluhús varð fyrir sprengju,
og fiskurinn tvístraðist út um alt.
Að af líðandi hádegi fór að
brenna við höfnina, og um svipað
leyti kviknaði í mörgum húsum í
ofanverðum bænum. Meðan þessu
fór fram komu þýsku flugvjel-
arnar hver af annari inn yfir bæ-
inn til þess að koma í veg fýrir
að hægt væri að vinna að slökkvi-
starfi. Ljetu þeir vjelbyssuskot-
hríð dynja yfir bæinn, svo kúlna-
hríðin buldi á þökum og hús-
veggjum'.
Við sem sátum í loftvarna-
byrgjunum heyrðum sífelt til
sjúkravagnanna, er þustu um
göturnar. Er hlje urðu á skot-
hríðinni fórum við út til að skygn-
ast eftir hvernig umhorfs var í
bænum. Eldurinn læsti sig um
stærri og stærri svæði. Vatns-
leiðslan skemdist svo, að slökkvi-
liðið gat ekki ráðið neitt við hið
mikla eldhaf. Þann dag og næstu
nótt brann miðbærinn og hverfið
milli torgsins og hafnarinnar.
Á mánudagsmorgun byrjuðu
loftárásir að nýju. Þá eyðilagðist
vatnsleiðslan alveg, svo alt slökkvi
starf var upp frá því útilokað.
Þá kveiktu Þjóðverjar í því sem
eftir var af bænum, svo á þriðju-