Lesbók Morgunblaðsins - 07.06.1942, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
179
Afstöðumynd af Sjómanna skólanum og umhverfi hans.
(Sjá fyrstu síðu).
Píndur til dauða!
kvöldi dags sáum húsbóndann
taka sjer bók í hönd og lesa úr
sögunum fyrir_ heimafólkið, kom
okkur saman um, að slíkt sveita-
uPpeldi væri dásamlegt, fjarri um
heiminum og menningunni þar.
★
Undir slíkum kringumstæðum
freistar það manns að spyrja:
Hvað er í raun og veru „Civilisa-
tion“? .. . Hugsum okkur að við
sjeum staddir í einhverri miðstöð
heimsmenningarinnar, er sendir
menningargeisla sína út um öll
heimsins lönd, t. d. London, og
hÖldum svo þaðan inn í hina fá-
tæklegu stofu Jens Christian
Jakobsens á Straumey, þar sem
Shaffner var við húslestur. Ber-
tim saman miðstöðina, sól menn-
tngarinnar og Færeyjar, og segið
mjer svo. Hver er menningin? Eða
tökum París. Ellegar leitum ekki
langt yfir skamt, tökum t. d.
Kaupmannahöfn, sem öðru nafni
er stundum nefnd Aþena Norð-
nrlanda, gerum samanburð á
»Aþenu“ þessari og Möðrudal. En
eftir á að hyggja. Lesendur mínir
Þekkja ekki Möðrudal af ljelegri
'ýsing minni, og get jeg ekki
verið svo órjettlátur að krefj-
nst af þeim að þeir geri saman-
hurðinn.
Samanburðar hugleiðingar mín-
ar enduðu á þessa leið:
Er það svo, að fátækar, af-
skektar þjóðir geti betur varð-
veitt óbrjáluð og hrein þjóðar-
eipkenni sín, og þær sjeu því
sjerkennilegri, þróttmeiri, hug-
újarfari — þá bið jeg þess
lengstra orða að föðurland mitt
nteigi sem lengst verða fátækt,
»fátæka landið skáldsins" og
danska þjóðin varðveitist gegn
drepandi eitri alþjóðamenningar-
innar“.
★
Þetta eru hugrenningar hins
danska ferðamanns, sem vöknuðu
í huga hans humarið 1860, er hann
hitti Aðalbjörgu í Möðrudal. En
^im hana veit jeg ekkert meira en
það sem hjer er sagt. Enda er
þetta litla ferðasögubrot tekið
hjer upp af því, að margar ís-
lenskar sveitastúlkur hafa vakið
svipaðar tilfinningar hjá ókunn-
Pgum ferðamönnum. V. St.
Þessi maður hjet Kristian Au-
bert. Hann var Norðmaður og
ljest í fangelsinu Möllergaten 19
í Oslo, eftir að Gestapo-lögreglan
hafði haft hann þar í haldi um
hríð. Aubert var píndur þar til
hann ljet lífið, á sama tíma og
Thor Salvesen, en hann var hengd-
ur upp á öðrum handleggnum og
barinn á hinn viðurstyggilegasta
hátt. Föt hinna látnu voru send
til aðstandendanna með þeim upp-
lýsingum, að þeir hefðu dáið af
„sárum á maga og vegna erfiðs
andardrátts“ og „særindum í
lungum með blóðuppgangi". Báðir
voru hraustir þegar þeir voru
handteknir, og þeir höfðu ekki
verið nema í 10 daga í fangelsi,
er tilkynt var, að þeir væru
dánir.